سیدمحمدجواد میرطاهر مدیرعامل شرکت گروه مالی صبا تامین در گفتوگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: تا پیش از این شرکت صبا تامین یک شرکت سرمایه‌گذاری با سازوکار خرید و فروش سهام بود، اما هم‌‌‌اکنون تبدیل به گروه مالی یا هلدینگ شده و باید افق دید خود را بلندتر از قبل کند.
در حال حاضر شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین، به عنوان بزرگ‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری ایران، در روزهای پایانی سال 1401 تبدیل به گروه مالی شده است و بزرگ‌ترین گروه مالی از حیث ارزش بازار به‌‌‌شمار می‌رود. صبا تامین پنج شرکت تابعه دارد که در حوزه بازار سرمایه فعال هستند.
مزیت‌‌‌های گروه مالی شدن
سیدمحمدجواد میرطاهر با برشمردن مزیت‌‌‌های تبدیل شدن به گروه مالی عنوان کرد: در گروه مالی عملیات خدمات مالی به‌‌‌شدت تسهیل می‌شود. مجموعه صبا تامین به عنوان بازوی اجرایی شستا تا پیش از این ماهیت گروه مالی شدن را نداشت. در ایران در حوزه سرمایه‌گذاری بیش از 140 شرکت سرمایه‌گذاری وجود دارد، اما در حوزه گروه مالی حدود 14 تا 15 شرکت فعالیت دارند و عمده گروه‌‌‌های مالی‌‌‌که وجود دارند، زیر نظر بانک‌ها تعریف شده‌‌‌اند یا گروه‌‌‌هایی هستند که اشخاص خصوصی سهامدار آنها هستند. از این رو گروه صبا تامین از این جهت منحصربه‌‌‌فرد است که تنها گروه مالی است که علاوه بر اینکه سهامدار بانکی ندارد، سهامدار خصوصی نیز ندارد و نهایتا ذیل یکی از شرکت‌های بازنشستگی تعریف شده است.
وی با بیان اینکه هدف اصلی این گروه مالی این است که به‌‌‌صورت غیرمستقیم سود شستا، سود سازمان تامین اجتماعی و در نهایت سود مجموعه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی را افزایش دهد، افزود: زمانی که به تامین مالی، مشاوره سرمایه‌گذاری، فعالیت در حوزه بیمه و تامین مالی پروژه این گروه کمک شود، افزایش میان‌‌‌مدت سودآوری و در نهایت سودآوری کل مجموعه اتفاق خواهد افتاد. از سوی دیگر گروه مالی صباتامین از این جهت نیز می‌تواند منحصربه‌‌‌فرد باشد که علاوه بر ارائه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری، پرتفوی خوبی ذیل شرکت‌های شستا دارد؛ از جمله سهامدار عمده تاپیکو، تاصیکو و تیپیکو است و برخی شرکت‌ها از قبل سهامدار آنها بوده و برخی بانک‌ها نیز هستند. برنامه ما در حوزه سهام این است که به سمت سهام‌‌‌هایی پیش برویم که دی‌‌‌پی‌‌‌اس‌‌‌محور و مبتنی بر سود نقدی هستند. البته در پرتفوی خود، بانک‌ها را نیز داریم که روند 10 ساله آنها نشان می‌دهد بانک‌ها در حوزه سود نقدی به نسبت سهام مبتنی بر سهام دلارمحور به‌‌‌شدت عقب مانده‌‌‌اند.
مدیرعامل (شرکت) گروه مالی صبا تامین در ادامه با توضیح این مطلب که گروه مالی شدن به معنای هلدینگ شدن و هلدینگ شدن به این معناست که روند اصلاح پرتفوی را روی سهام دی‌‌‌پی‌‌‌اس‌‌‌محور پیش ببریم، توضیح داد: تا پیش از این سبد سهامی صبا تامین به ساختار هلدینگ، نزدیک‌‌‌تر از ساختار شرکت سرمایه‌گذاری بود. وی ادامه داد: از سوی دیگر از آنجا که شرکت ما فرابورسی بود، شرط هیات پذیرش بورس تهران این بود که ما باید هلدینگ شویم، بنابراین الزام بود که به سمت گروه مالی شدن پیش برویم. صبا تامین جزو اهرمی‌‌‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایران به‌‌‌شمار می‌رود. اهرمی شدن شرکت به این معناست که باید کل دارایی خود را فریز (محدود) کند تا اوراق و وام بیشتری بگیرد و فشار این اهرم بیشتر خواهد شد، در نتیجه پس از مدتی این شرکت باید کل دارایی‌‌‌هایش را بابت بدهی بدهد و شرکت تسویه کامل خواهد شد. این درحالی است که ما این روند را برعکس کردیم؛ به این ترتیب سهامدار عمده و خرد و حقیقی ما در میان‌‌‌مدت به شدت منتفع خواهند شد و بنیه شرکت افزایش می‌‌‌یابد. البته هم‌‌‌اکنون اساسنامه گروه‌‌‌های مالی و هلدینگ در سازمان بورس به یک شکل هستند، اما در آینده ممکن است این قانون تغییر یابد و گروه‌‌‌های مالی نسبت به هلدینگ‌‌‌ها مزیت بیشتری پیدا کنند.
ارائه خدمات مالی به ارکان وزارت رفاه
میرطاهر با بیان اینکه یکی از اهداف اصلی این شرکت ارائه خدمات مالی بهتر برای وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی است، تصریح کرد: با تبدیل شدن این شرکت به گروه مالی، صبا تامین قادر است از فرابورس وارد بورس تهران شود. در مجموعه این شرکت تمام خدمات مالی از جمله شرکت سبدگردان، صندوق‌های متعدد سرمایه‌گذاری، صندوق‌های مشترک سهامی، کارگزاری بیمه، شرکت‌های مرتبط با آی‌‌‌تی بازار سرمایه و شرکت دانش‌‌‌بنیان مشغول فعالیت هستند. همچنین تیم صبا تامین پروژه‌‌‌های تامین مالی را طراحی و عملیاتی کرده است و بزرگ‌ترین تامین مالی تاریخ بازار سرمایه را (در زمان خود) به میزان 4هزار میلیارد تومان برای سازمان تامین اجتماعی انجام داده و همچنین 4هزار میلیارد تومان اوراق برای شستا منتشر کرده است. در آبان سال 1401 نیز به میزان 2هزار میلیارد تومان اوراق برای صبا تامین منتشر کردیم.
اقدامات مهم صبا تامین
مدیرعامل شرکت گروه مالی صبا تامین با اشاره به حرکت این شرکت به سمت کیفی کردن سود و دی‌‌‌پی‌‌‌اس‌‌‌محور و امنیت سود پایدار در بلندمدت گفت: این امر منجر به این مساله شد که رتبه یک بازده فروش در 100شرکت برتر را کسب کنیم. در این راستا دی‌‌‌پی‌‌‌اس سهم را از 39 به 59درصد افزایش دادیم که رقم قابل‌‌‌توجهی است. همچنین تا پیش از این سرمایه شرکت 3هزار و 100 میلیارد تومان بود که طی یک سال و چند ماه گذشته آن را به نزدیک 4 برابر یعنی 11هزار و 500 میلیارد تومان افزایش دادیم که به این ترتیب بزرگ‌ترین زیرمجموعه شستا از حیث سرمایه محسوب می‌‌‌شویم. برای نخستین‌‌‌بار در صبا تامین سود 70 درصدی تقسیم کردیم که تا پیش از این، سود 90درصد تقسیم می‌‌‌شد و طی کمتر از 5 ماه، افزایش سرمایه را از محل سود انباشته انجام دادیم.
میرطاهر با بیان اینکه یکی دیگر از مهم‌ترین اقدامات انجام شده اخذ کرسی هیات‌‌‌مدیره در تمامی ارکان بازار سرمایه از جمله بورس، فرابورس، بورس انرژی، بورس کالا، کانون نهادهای سرمایه‌گذاری و کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار بوده است، ادامه داد: عملکرد تمام شرکت‌های ما شفاف هستند. در همین راستا معاونت امور شرکت‌ها را راه‌‌‌اندازی کردیم و تمرکز خود را بر شرکت‌ها به‌‌‌شدت افزایش داده و از آنها حمایت کردیم و سرمایه شرکت‌ها را افزایش دادیم؛ به این ترتیب تمام شرکت‌ها و زیرمجموعه‌‌‌های صباتامین از حیث سرمایه بزرگ‌تر شده‌‌‌اند. همچنین برای شرکت‌ها، داشبورد مدیریتی تعریف کردیم و در کل در حوزه شرکت‌‌‌داری، به شرکت‌ها نظم داده‌‌‌ایم.
وی با اشاره به دانش‌‌‌بنیان کردن شرکت‌های زیرمجموعه صبا تامین افزود: یکی از اقدامات دیگر ما دانش‌‌‌بنیان شدن شرکت خدمات مدیریت صبا بود. همچنین برای شستا، شاخصی ایجاد شد تا با متلاطم شدن بازار سرمایه، بالا و پایین رفتن سهام شستا و نوسان قیمت سهام را رصد کنیم. همچنین عملیات الگوریتم در حوزه بازارگردانی ایجاد کردیم که بزرگ‌ترین الگوریتم از لحاظ بیشترین نماد در بازار سرمایه است و بیش از 10درصد بازار سرمایه را شامل می‌شود چرا که ما حدود 80 نماد را بازارگردانی می‌‌‌کنیم.
مدیرعامل شرکت گروه مالی صبا تامین با بیان اینکه تا پیش از این در مجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صندوق کالایی طلا نداشتیم، گفت: در شرکت سبدگردان اندیشه صبا برای نخستین‌‌‌بار صندوق طلای نفیس را راه‌‌‌اندازی کردیم که به سرعت فروش رفت و هم‌‌‌اکنون جزو صندوق‌های خوب بازار سرمایه به‌‌‌شمار می‌رود. همچنین صندوق مجوز پذیره‌‌‌نویسی اوراق دولتی با نماد دیبا را گرفته‌‌‌ایم. صندوق اندیشه‌‌‌ورزان صبا هم به عنوان صندوق درآمد ثابت ما مشغول فعالیت است که دارایی تحت مدیریت این صندوق هزار و 500 میلیارد تومان بود که هم‌‌‌اکنون به بالای 5هزار میلیارد تومان رسیده و بیش از سه برابر شده است. علاوه بر این زیرساخت‌‌‌هایی برای پذیرش مشتریان خرد ایجاد کردیم. هدف ما یکپارچه کردن صبا تامین است و قصد راه‌‌‌اندازی سامانه یکپارچه مشتریان را داریم تا خدمات یکپارچه‌‌‌ای به آنها ارائه کنیم.
مدیرعامل (شرکت) گروه مالی صبا تامین با اشاره به ایجاد سامانه ریسک به ریسک برای کارگزاری بیمه گفت: در راستای فعالیت این حوزه نیز برای نخستین‌‌‌بار در شستا مانور خسارت احتمالی راه‌‌‌اندازی کردیم. همچنین برای نخستین‌‌‌بار پروفایل تشخیص ریسک برای شرکت‌ها در حوزه بیمه تشکیل دادیم. میرطاهر با اشاره به ایجاد زیرساخت پذیرش غیرحضوری، در حوزه بورس‌کالا نیز افزود: در بورس‌کالا بیش از 50درصد عرضه محصولات شرکت ذوب‌آهن را که در کارگزاری‌های مختلف ارائه می‌‌‌شد، در کارگزاری صبا تامین متمرکز کردیم. همچنین توانستیم قرارداد نفتی و متامال را برای نخستین‌‌‌بار در بورس انرژی راه‌‌‌اندازی کنیم.
وی با بیان اینکه در حوزه تامین مالی، 3500 میلیارد تومان برای صندوق بازنشستگی تامین مالی انجام داده‌‌‌ایم، تصریح کرد: بیمه مسوولیت حرفه‌‌‌ای مدیران را برای شرکت شستا انجام دادیم و تعامل سازنده‌‌‌ای نیز با بانک توسعه تعاون داشتیم. ضمن تقویت شرکت‌های تابعه، ساختار سازمانی شرکت را تغییر دادیم و در حوزه منابع انسانی سازوکارها را بهبود بخشیده‌‌‌ایم. در کل هلدینگ بیش از 250 نفر نیروی انسانی و در خود صبا تامین حدود 62 نفر مشغول به کار هستند. در حوزه کارگزاری هم صبا تامین در سال گذشته رتبه چهارم و پنجم بورس‌کالا و بازار اوراق را به خود اختصاص داده بود.
مدیرعامل شرکت گروه مالی صبا تامین با اشاره به اینکه در زمینه بورس تهران موافقت هیات پذیرش تهران را برای انتقال از فرابورس به بورس گرفته‌‌‌ایم و سال آینده وارد بورس خواهیم شد، توضیح داد: در حوزه شستا در حوزه هم‌‌‌افزایی نیز اقدامات مهمی انجام دادیم. صبا تامین در حوزه‌‌‌های مختلف که قادر به ارائه خدمات بود، وارد عمل شد و نه تنها در شستا بلکه در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی این هم‌‌‌افزایی را ایجاد کردیم و بسیاری از شرکت‌های این مجموعه‌‌‌ها از خدمات ما استفاده می‌کنند. در حوزه بین‌المللی نیز برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌هایی انجام داده‌‌‌ایم و در این راستا برای نخستین‌‌‌بار اوراق ارزی را با همکاری بانک مرکزی و برخی بانک‌ها منتشر خواهیم کرد.
چشم‌‌‌انداز و آینده صبا تامین
میرطاهر با اشاره به برنامه‌‌‌های آتی شرکت توضیح داد: در آینده اصلاح پرتفو را ادامه خواهیم داد و به سمت سود نقدی سهام و دی‌‌‌پی‌‌‌اس‌‌‌محور شدن پیش خواهیم رفت. در گروه مالی صبا تامین مجموعه شرکت واسپاری و لیزینگ نداریم و یکی از برنامه‌‌‌های ما تاسیس شرکت لیزینگ است. لیزینگ‌‌‌ها برای وصول مطالبه خود دچار چالش هستند و ما برای لیزینگ به سمت اعتباردهی خرد که در حوزه ما عمدتا بازنشستگان هستند، پیش می‌‌‌رویم تا دچار چالش سایر لیزینگ‌‌‌ها نشویم.
وی با بیان اینکه اقدام دیگر ما، انجام فرآیند عرضه و پذیرش شرکت‌های شستا و شرکت‌های سازمان تامین اجتماعی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در بورس و فرابورس است، گفت: روند بورسی کردن شرکت‌ها را نیز پیگیری می‌‌‌کنیم. در ابتدای سال 1401 سیمان آبیک را در بورس عرضه کردیم و عرضه آن جزو بزرگ‌ترین شرکت سیمانی ایران بود. سال گذشته به‌‌‌واسطه چالش‌‌‌های بازار سرمایه، شرایط عرضه اولیه در سال 1401 دچار وقفه شد، اما توانستیم سیمان آبیک را عرضه کنیم. در سال‌جاری به فکر عرضه اولیه آنتی‌‌‌بیوتیک‌‌‌سازی، نفت صبا، رایتل و... هستیم. به‌‌‌دنبال این موضوع هستیم که نفت ستاره خلیج‌‌‌فارس را عرضه اولیه کنیم که در نوع خود یک اتفاق تاریخی به‌‌‌شمار می‌رود. همچنین در حال برطرف کردن مشکلات سنگ‌آهن مرکزی هستیم که 19درصد سهام آن را داریم و آن را عرضه اولیه کنیم.
وی افزود: همچنین بهبود ساختار حاکمیت شرکتی در شرکت‌های تابعه را در دست اقدام داریم و در این راستا هیات‌‌‌مدیره‌‌‌های سه‌نفره را پنج‌نفره کرده‌‌‌ایم. همچنین مرکز خدمات مشتریان را راه‌‌‌اندازی کرده و تلاش می‌‌‌کنیم که آن را یکپارچه کنیم که این امر به پیشگیری از فساد خواهد انجامید.
میرطاهر با اشاره به اینکه به‌‌‌دنبال ایجاد تاسیس نخستین صندوق سرمایه‌گذاری بخشی در حوزه پتروشیمی هستیم، ادامه داد: اندازه این صندوق بالای 100 میلیارد تومان است. پس از پتروشیمی به معدن و فلزات اساسی نیز ورود خواهیم کرد. یک برنامه به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیشنهاد داده‌‌‌ایم که در قالب صندوق‌های بخشی می‌توان این صندوق را ادغام و یکپارچه کرد. همچنین یکی از مهم‌ترین برنامه‌‌‌های ما در حوزه بین‌الملل، اوراق ارزی مبتنی بر حواله است.
وی ضمن تشریح اقدامات گروه مالی صبا تامین در حوزه بین‌الملل نیز گفت: برنامه ما طراحی مدل‌‌‌های تامین مالی شرکت‌های خارجی به‌‌‌ویژه شرکت‌های روسی و چینی است که نیازمند این است که مدل‌‌‌های بهینه‌‌‌ای طراحی کنیم. همچنین توسعه زیرساختی نرم‌‌‌افزاری فناوری و مالی(فین‌تک) را در دست اقدام داریم. علاوه بر این به‌‌‌دنبال راه‌‌‌اندازی صندوق پی‌‌‌ای هستیم. همچنین کمیته نوآوری صبا را ایجاد کرده تا در مرکز نوآوری شستا نقش‌‌‌آفرین باشیم. در حوزه این‌‌‌شورتک (فناوری بیمه) هم کارگزاری بیمه را فعال خواهیم کرد. برنامه دیگر ما این است که کنترل مدیریت یک شرکت بیمه را در دست بگیریم. در شرکت‌های بیمه سهامدار هستیم، اما سهامدار کنترل مدیریتی نداشته‌‌‌ایم.
وی با بیان اینکه موضوع مغفول‌‌‌مانده در صبا تامین، حوزه آموزش و توسعه سرمایه انسانی است، از راه‌‌‌اندازی آکادمی صبا به عنوان بازوی آموزشی مجموعه در آینده‌‌‌ای نزدیک خبر داد و گفت: ما بازوی تامین مالی از طریق بازار سرمایه برای مجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جزو اولین‌‌‌ها از حیث ابعاد تامین مالی در بازار سرمایه هستیم. در یکی دو سال اخیر حجم تامین مالی که انجام دادیم، به بالای 20هزار میلیارد تومان می‌‌‌رسد.
میرطاهر با تاکید بر اینکه ما باید دو سو توان (دوگانه یا دو‌وجهی) کار کنیم، گفت: به این معنی که با یک بازو باید تامین مالی، مشاوره سرمایه‌گذاری، حوزه کارگزاری بیمه، حوزه سبدگردانی و بازارگردانی انجام بدهیم و با یک بازوی دیگر باید سودسازی باکیفیت انجام دهیم و همزمان اصلاح پرتفوی را به جلو برده و بتوانیم سود پایدار برای مجموعه ایجاد کنیم. از سوی دیگر باید گروه مالی در ارائه خدمات مالی متمرکز شود. بنابراین علاوه بر سودآوری باید ارائه خدمات مالی نیز داشته باشیم، از این‌‌‌روست که باید دو سو توان این کارها را پیش ببریم.
مدیرعامل شرکت گروه مالی صبا تامین در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین چالش‌‌‌های پیش روی شما چیست، گفت: چالش‌‌‌های مجموعه ما در دو دسته قابل تقسیم‌‌‌بندی است؛ یکی چالش‌‌‌های ناشی از ریسک‌‌‌های سیستماتیک است که مختص کل بازار سرمایه است. دسته دوم ریسک‌‌‌هایی است که ماهیت آنها در نهادهای عمومی تعریف شده است. یکی از مهم‌ترین چالش‌‌‌های ریسک‌‌‌های سیستماتیک، قیمت‌گذاری دستوری است. در حوزه سرمایه‌گذاری برای سودآوری پایدار از طریق اوراق بهادار و سایر دارایی‌‌‌های دیگر باید اطمینان وجود داشته باشد. در این راستا سودآوری شرکت‌ها با قیمت‌گذاری دستوری دچار چالش می‌شود که پس از آن بازار سرمایه متاثر از آن خواهد شد.
چالش‌‌‌های سرمایه‌گذاری
میرطاهر با بیان اینکه ریسک دیگر، مربوط به بودجه عمومی است، افزود: سایر ریسک‌‌‌ها نیز مربوط به عوارض صادراتی و نرخ مواد اولیه هستند. موضوع دیگر، مباحث نرخ ارز است. نرخ ارز، چالش همیشگی اقتصاد ایران است. مشکل شرکت‌ها در زمینه نرخ ارز مربوط به این موضوع می‌شود که آیا نرخ ارز نیمایی است یا خیر؟ افزایش نرخ بهره، چالش دیگر است که برای کنترل تورم انجام می‌گیرد و به عنوان ریسک به بازار سرمایه منتقل می‌شود. ریسک بعدی، اوراقی است که دولت منتشر می‌کند که عمدتا باید این اوراق را شرکت‌ها منتشر کنند که از مسیر افزایش سرمایه شرکت‌ها، منجر به افزایش تولید و سودآوری و شکوفایی اقتصاد شود.
وی با اشاره به اینکه ریسک‌‌‌های دیگر، مربوط به قوانین و مقررات متعدد است، ادامه داد: قطعی برق و گاز و محدودیت انرژی ریسک دیگر است. با ریسک قیمت‌های جهانی نیز روبه‌‌‌رو هستیم که مربوط به کامودیتی‌‌‌ها و نفت است. اگر قیمت جهانی متلاطم شود، روی بازار سرمایه ایران موثر خواهد بود. با توجه به این موضوع که بودجه ایران متاثر از نفت خواهد بود، می‌تواند عامل اثرگذار باشد.
مدیرعامل شرکت گروه مالی صبا تامین با بیان اینکه ریسک‌‌‌های مربوط به خود ما، ناشی از ریسک‌‌‌های صندوق‌های بازنشستگی است، توضیح داد: سازمان تامین اجتماعی حجم وسیعی مطالبه از دولت دارد و دولت باید این مطالبات را به‌تدریج تسویه کند. سال گذشته به دستور رئیس‌‌‌جمهور بخشی از این مطالبات را در قالب سهام تسویه کردند. این همواره چالشی بزرگ است که در تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی به دلیل محاسبات اکچوئری (محاسبه ریسک) نامناسب همواره با تامین نقدینگی روبه‌‌‌رو هستیم و این مشکلات به شرکت‌هایی که ذیل آنها قرار دارد، می‌‌‌رسد.
همواره در مجموعه‌‌‌های تامین اجتماعی و شستا تقسیم سود حداکثری انجام می‌گیرد و شرکت سود خود را برای حقوق بازنشستگان تقسیم می‌کند و برای توسعه پروژه‌‌‌ها با کمبود نقدینگی روبه‌‌‌رو می‌شود. دولت تاکید می‌کند که برای رفع این مشکل دارایی بفروشید که دارایی فروختن جیب به جیب کردن است و فایده‌‌‌ای نخواهد داشت. برخی مواقع نیز دارایی‌‌‌ها خریدار ندارد. دارایی فروختن باید به‌‌‌صرفه باشد و سازوکار درست داشته باشد. برای سودآوری شرکت‌ها باید اصلاح پرتفوی انجام بگیرد و شرکت زیان‌‌‌ده را از زیان خارج کرد. میرطاهر با بیان اینکه صندوق‌های بازنشستگی چالش کشور محسوب می‌‌‌شوند، تصریح کرد: به این ترتیب سهم دولت انباشته شده و ارزش خود را از دست می‌دهد که دولت برای حل این مشکل، شرکت‌های خود را واگذار می‌کند. بزرگ‌ترین چالش این است که باید شرکت‌ها به‌‌‌درستی ارزش‌‌‌گذاری شده و آنها را گران‌‌‌تر نفروشند. بنابراین برخی شرکت‌های واگذارشده ارزش آنها از ارزش ذاتی آنها بیشتر بوده است. این امر سبب فشار نقدینگی به شرکت‌ها می‌شود و سود آنها به سمت تامین اجتماعی می‌رود. چالش دیگر، سیستم حقوق و دستمزد است که رقابت‌‌‌پذیر با بخش خصوصی نیست و نگه داشتن نیرو را ذیل نهادهای عمومی غیردولتی سخت کرده است. چالش دیگر، عدم‌ثبات مدیریتی است، این در حالی است که برخی شرکت‌های بزرگ، نیاز به ثبات مدیریتی بلندمدت دارند. چالش دیگر، مربوط به حوزه شرکت‌‌‌داری است که در برخی مواقع شرکت‌ها ملاحظاتی دارند که رقابت را برای آنها سخت‌‌‌تر خواهد کرد. مدیرعامل شرکت گروه مالی صبا تامین در پایان خاطرنشان کرد: سود ما در سال‌جاری بدون شک از سال گذشته بیشتر خواهد شد، چراکه پس از اعتمادسوزی که پس از سقوط سال 1399 در بازار سرمایه رخ داد، این بازار در حال جان گرفتن دوباره است.
