رئیس سازمان امور دانشجویان گفت: زمانی که یک فرد با بورس هیات علمی از کشور خارج می‌شود، باید وثیقه ملکی به ما بدهد. ارزش اعتباری این وثیقه ملکی باید 2 برابر آن مقداری باشد که ما به عنوان بورس به او اعطا کرده‌ایم.
«هاشم داداش پور» معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان در گفت‌وگو با ایلنا در مورد سقف سنی اعطای بورس تحصیلی بیان کرد: قاعدتا در بورس‌هایی مانند بورس هیات علمی یا بورس سال آخر سقف سنی وجود دارد. در واقع بورس برای مقاطع تحصیلات تکمیلی است نه دانشجویی که تازه وارد است و می‌خواهد بورس بگیرد.
داداش‌پور تصریح کرد: در بورس هیات علمی به این دلیل سقف سنی گذاشته‌ایم که فرد پس از خروج از کشور و تحصیل در یک رشته و بازگشت به کشور فرصت داشته باشد تا بخشی از عمر خود را در دانشگاه‌های ایران بگذراند و دستاوردها و داشته‌های علمی خود را به دانشجویان داخل کشور بیاموزد.
معاون وزیر علوم با بیان اینکه در اعطای بورس‌های هیات علمی، سن اهمیت زیادی دارد، عنوان کرد: اجازه نمی‌دهیم افرادی که خارج از سقف سنی مورد تایید هستند از بورس هیات علمی استفاده کنند.
او در پاسخ به این سوال که چه ضمانتی برای بازگشت افرادی که با بورس سازمان امور دانشجویان و وزارت علوم از کشور خارج شده اند، وجود دارد؟ گفت: معمولا ضمانتی که از افراد گرفته می‌شود به اندازه‌ای هست که کفایت کند. در واقع زمانی که یک فرد با بورس هیات علمی از کشور خارج می‌شود، باید وثیقه ملکی به ما بدهد. ارزش اعتباری این وثیقه ملکی باید دو برابر آن مقداری باشد که ما به عنوان بورس به او اعطا کرده‌ایم.
داداش‌پور ادامه داد: اگر دانشجو یا هیات علمی با بورسی که از ما گرفته به خارج از کشور رفت، ولی آنجا ماند و به ایران برنگشت، باید دو برابر بورسی که داشته به ما هزینه بپردازد. این هزینه هم به قیمت روز گرفته می‌شود یعنی اگر تغییر قیمت رخ داده، باید مطابق با قیمت روز میزان دو برابر مبلغ بورسی که دریافت کرده بوده را پس بدهد.
رئیس سازمان امور دانشجویان افزود: مقصود و فرض ما بر این نیست که وقتی فردی بورس می‌شود و به خارج می‌رود، قرار است دیگر به ایران برنگردد. روابط بین دانشجو و دستگاه و دانشگاه مربوطه رابطه‌ای حقوقی است و این رابطه حقوقی در بورس اعطایی اعلام می‌شود و همیشه همینطور بوده و مربوط به سال‌های اخیر یا طرح‌های تازه نیست و از دهه‌های قبل این رابطه حقوقی وجود داشته است.
داداش‌پور اظهار کرد: وقتی بورسی اعطا می‌شود تضمینی هم از فرد گرفته می‌شود؛ این تضمین معمولا در قالب ضمانتی نقد شونده دریافت می‌شود که دارایی‌ها از جمله خانه جزو ضمانت‌ها هستند.
معاون وزیر در مورد بورس‌هایی که برخی شرکت‌ها و صنایع به دانشجوها اعطا می‌کنند نیز عنوان کرد: برخی دانشگاه‌ها با بعضی از دستگاه‌ها یا صنایع تفاهم نامه دارند و در قبال مبلغ و کمک هزینه‌ای که به دانشجو داده می‌شود، این فرد بعد از فارغ التحصیلی به عنوان کارمند و نیروی انسانی متخصص در اختیار آن دستگاه قرار می‌گیرد. قاعدتا این نوع بورس‌ها قابل راستی آزمایی نیز هستند و در دفترچه کنکور ذکر می‌شوند و داوطلب می‌تواند مشاهده کند که کدام صنعت از بین کدام دانشجوها و رشته ها، چه تعدادی را بورس می‌کند. در واقع داوطلب، بر اساس دفترچه کنکور، می‌تواند کدرشته‌ای دارای کد بورس را تحت عنوان بورس صنعت انتخاب کند. این فرد بعد از پایان تحصیلاتش مطابق شرایط بورس، در کارخانه یا صنعتی که با دانشگاهش تفاهم نامه دارد، مشغول کار می‌شود.
رئیس سازمان امور دانشجویان در پاسخ به پرسشی دیگر در خصوص تلاش برای اعزام دانشجویان به کشورهای آفریقایی و تبادل علمی با این کشورها و آورده‌ای که برای ایران خواهد داشت، توضیح داد: امروز بیشترین همکاری اقتصادی آفریقا با کشورهایی مانند آمریکا، کشورهای اروپایی، چین و حتی ترکیه است.
به گفته معاون وزیر علوم منابع بسیار گسترده‌ای در آفریقا وجود دارد که می‌تواند به همکاری‌های آینده ایران شکل دهد. داداش‌پور در این رابطه توضیح داد: 30 درصد از کل منابع معدنی دنیا در آفریقاست در حالی که جمعیت آن یک هفتم کل دنیاست؛ پس آفریقا منبع بسیار بزرگی است. ما به آفریقا با توجه به ذهنیتی که خودمان از قبل ساخته‌ایم، می‌اندیشیم در حالی که ظرفیت و منابع طبیعی و اقتصادی موجود در آفریقا بسیار زیاد است.
داداش‌پور عنوان کرد: در حال حاضر مبادله اقتصادی بین آفریقا و سایر کشورها بیش از هزار و 200 میلیارد دلار است؛ سهم ما در این حوزه 1.2 میلیارد دلار است یعنی حدود یک درصد سهم داریم در حالی که می‌توانیم سهم بیشتری از این مبادلات داشته باشیم.
رئیس سازمان امور دانشجویان به شناخت ناکافی از کشورهای آفریقایی در ایران تاکید کرد و افزود: در شناخت کشورهای آفریقا در مقایسه با شناختی که از سایر کشورها داریم دچار ابهاماتی هستیم و برای رفع این ابهامات شناختی، باید اقداماتی انجام داد تا بتوانیم فهم بهتری از این کشورها به دست آوریم.
براساس گفته‌های معاون وزیر علوم آمریکا بیشترین بورس‌هایش را به آفریقایی‌ها می‌دهد پس بیشترین شناخت را هم از این منطقه دارند. او در ادامه خاطرنشان کرد: روس ها، ترک ها، چینی‌ها و اخیرا هندی‌ها نیز بیشترین بورس‌های خود را به آفریقایی‌ها می‌دهند. دلیل این کار بهره‌مندی از ظرفیت‌های طبیعی و اقتصادی آفریقا به نفع خودشان است.
او افزود: قاره آفریقا 54 کشور دارد و بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت دنیا را در خود جای داده و بیش از یک هزار و 200 میلیارد دلار مبادله اقتصادی انجام می‌دهد. آیا با وجود این اعداد و ارقام، ما نیازمند ارتباط با چنین جغرافیایی نیستیم؟ لازم است از کشورهایی شناخت به دست آوریم که می‌توانند قدرت اقتصادی ایران را بالا ببرند همچنین مناسبات اقتصادی آینده را هم تحت تاثیر قرار خواهند داد.
داداش‌پور ادامه داد: وقتی کشورهای توسعه یافته دنیا چنین روابطی را با آفریقا برقرار می‌کنند، پس چرا ما نباید از ظرفیت موجود آن هم از طریق تبادل دانشجویی و اعطای بورس استفاده کنیم؟!