محصولات صادراتی به این کشور طیف وسیعی از میوه‌‌‌‌‌‌‌ها، سبزی‌ها، محصولات لبنی و پروتئینی را شامل می‌شود. البته بررسی دقیق‌تر محصولات کشاورزی صادرشده به عراق نشان می‌دهد که سهم تولیدات آب‌‌‌‌‌‌‌بر مانند سیب و هندوانه قابل‌توجه است. با درنظر گرفتن تمامی این موارد، می‌توان گفت ظرفیت قابل‌توجهی برای همکاری ایران و عراق در حوزه کشاورزی وجود دارد. یکی از مسائل مهم در منطقه، استراتژی ترکیه در احداث سدهای عظیم است که اکولوژی منطقه را دچار اختلال کرده است، به‌همین‌دلیل ایران و عراق در حوزه آب دارای منافع مشترک هستند و همکاری مشترک در این رابطه باید بین دو کشور تقویت شود. از سوی دیگر با درنظر گرفتن اینکه امکان تامین کالاهای کشاورزی تولید دیگر کشورها از عراق وجود دارد، ایران می‌تواند برخی از کالاهای موثر در حوزه امنیت غذایی را از طریق این کشور وارد کند.
علاوه‌بر این با توجه به تجربه ایران در صادرات محصولات کشاورزی، امکان صادرات دوباره تولیدات کشاورزی عراق (مانند خرما) از طریق ایران وجود دارد. تمامی این مسائل، ضرورت همکاری ایران و عراق در بخش کشاورزی را نشان می‌دهد. همین مساله باعث‌شده وزیر جهادکشاورزی ایران با همتای عراقی خود دیدار کند. مهم‌ترین محور گفت‌وگوی دو طرف توسعه همکاری‌‌‌‌‌‌‌ها برای تامین امنیت غذایی در دهه‌های آینده بود. همچنین وزیر جهادکشاورزی اعلام کرد بسترهای لازم برای سرمایه‌گذاری عراقی‌‌‌‌‌‌‌ها در حوزه کشاورزی، به‌خصوص در حوزه شیلات آماده است و ایران از گسترش همکاری‌‌‌‌‌‌‌ها در این حوزه استقبال می‌کند.
در این دیدار محمدعلی نیکبخت، وزیر جهادکشاورزی کشورمان در دیدار همتای عراقی خود گفت: روابط فرهنگی، اجتماعی و مذهبی مردم ایران و عراق ریشه در اعماق تاریخ دارد و مشترکات دینی و ارزش‌های معنوی بر قوام و دوام آن افزوده است، امروز هم دولت‌ها گرد هم آمده‌‌‌‌‌‌‌اند تا اولین نشست کمیته مشترک همکاری کشاورزی دو کشور همسایه را حول محور منافع ملی برگزار کنند. وزیر جهادکشاورزی با اشاره به توان علمی - فناوری در حوزه کشاورزی و منابع پایه موجود در دو کشور اظهار کرد: هریک از طرفین می‌توانند از امکانات موجود و ظرفیت علمی و تخصصی یکدیگر در جهت توسعه کشاورزی بهره‌گیرند و جمهوری‌اسلامی آمادگی دارد داشته‌‌‌‌‌‌‌ها و یافته‌‌‌‌‌‌‌های خود را در اختیار همسایه خویش قرار دهد.
بحران اوکراین و نزدیکی کشاورزی
وزیر کشاورزی جمهوری عراق هم در این دیدار با اشاره به روابط خوب ایران و عراق در زمینه کشاورزی و دامپروری گفت: جمهوری‌اسلامی ایران در تجربه سخت و تلخ داعش با اتخاذ مواضع برادرانه به حمایت از ما برخاست و در ادامه هم می‌توانیم با تکیه بر اشتراکات جغرافیایی، فرهنگی و دینی، در کنار سایر روابط، همکاری کشاورزی بین دو کشور را برای کاهش چالش‌های پیش‌روی اقتصاد جهانی به حداقل برسانیم. عباس المالکی وزیر کشاورزی عراق گفت: بحران کشاورزی ناشی از جنگ اوکراین لزوم همکاری کشورهای همسایه را بیش از پیش نشان می‌دهد و کشاورزی به‌عنوان مهم‌ترین فعالیت اقتصادی امروزه مدنظر دو دولت قرارگرفته‌است. وی افزود: در زمینه اقتصادی با ایران انتظار همکاری بیشتری داریم و امیدواریم در زمینه تولیدات دامی و دامپروری به‌عنوان اهرم ثبات بخش بازار، همکاری متقابل داشته باشیم.
سال دشوار 2050
محمدعلی نیکبخت در ادامه مذاکرات بر رعایت ضوابط بهداشتی و استاندارد دامی در چارچوب توافق از جانب طرفین تاکید کرد و گفت: سال2050 به پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی، سالی دشوار برای تامین غذا در جهان خواهد بود. این موضوع با توجه به تغییر اقلیم و آسیب منابع پایه مانند آب و خاک در منطقه ما اثرات شدید‌‌‌‌‌‌‌تری به‌جا خواهد گذاشت، از این‌رو با اتخاذ تدابیری در جهت همکاری‌های منطقه‌ای در زمینه کشاورزی، به‌خصوص همسایگان و به‌ویژه ایران و عراق، خواهیم توانست از عواقب آسیب‌‌‌‌‌‌‌زای آن به دور باشیم. او ادامه داد: حوزه‌های تجاری، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، انتقال دانش و فناوری در بخش کشاورزی، نیاز متقابل طرفین است، ایران آمادگی دارد در موارد یادشده داشته‌‌‌‌‌‌‌ها‌‌‌‌‌‌‌ی خود را در شیلات، دامپروری، زراعت، باغبانی و دیگر موضوعات کشاورزی در اختیار عراق قرار دهد و در مقابل از ظرفیت‌های علمی و تخصصی این کشور بهره‌‌‌‌‌‌‌برداری کند.
وزیر جهادکشاورزی با تاکید بر ثبات روابط بازرگانی بین دو کشور بر پایه تقویم کشاورزی تصریح کرد: ما تقویم و برنامه تولید برای انواع محصول در ایران را داریم و در صورت هماهنگی دو کشور در تدوین تقویم کشاورزی می‌توانیم ضمن تامین بازار داخل، بخشی از نیاز عراق را برآورده و تامین کنیم و در مقابل، آن قسمت از تقاضای ایران را که امکان تولید داخل ندارد، از کشور عراق وارد کنیم. به گفته او، کشورمان با بهره‌‌‌‌‌‌‌گیری از استاندارد و ضوابط قابل‌قبول سازمان حفظ نباتات در حوزه غلات خواهان رسیدن بی‌‌‌‌‌‌‌دغدغه این محصولات به‌دست مردم عراق است و این موارد با انتظار متقابل در تفاهم‌نامه همکاری دوجانبه مدنظر قرار خواهد گرفت.
مسیر سرمایه‌گذاری عراقی‌‌‌‌‌‌‌ها را تسهیل می‌کنیم
نیکبخت در این مذاکرات توانایی کشور را در تولید محصولات زراعی خوب ارزیابی کرد و گفت: امسال با برنامه‌‌‌‌‌‌‌ریزی صورت‌گرفته توانسته‌ایم 10میلیون‌تن گندم برداشت کنیم و در یک یا دو سال‌آینده در کشت گندم به خودکفایی خواهیم‌رسید. وزیر جهادکشاورزی بر استعداد خوب کشور در تولید سبزی و صیفی مانند گوجه‌‌‌‌‌‌‌فرنگی و پیاز تاکید کرد و از شیلات به‌عنوان ظرفیت بزرگ در سرمایه‌گذاری خارجی یاد کرد و در همین حال گفت: شیلات از بزرگ‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران است و ما ضمن برطرف‌‌‌‌‌‌‌سازی موانع و محدودیت‌ها، مسیری هموار را پیش‌پای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران عراقی می‌‌‌‌‌‌‌گشاییم تا با کمترین دغدغه در حوزه آبزی‌‌‌‌‌‌‌پروری و صید و صیادی سرمایه‌گذاری کنند. او صنایع تکمیلی و تبدیلی، فرآوری و زنجیره ارزش را از جمله حوزه‌های سرمایه‌گذاری پر بازده عنوان کرد و گفت: در محصولات باغی مانند انواع مرکبات رتبه اول تا دهم جهانی هستیم و می‌توانیم در تامین نیاز کشور عراق سهم داشته‌باشیم. نیکبخت با غنی‌خواندن تجربه دامپروری، از آمادگی ایران برای انتقال دانش این بخش به کشور همسایه خبر داد.
پشت‌سر گذاشتن شرایط سخت و دعوت از بخش‌خصوصی
او در ادامه مذاکرات با همتای عراقی، توان علمی و اجرایی کشورمان در حوزه کشاورزی را با توجه به چهار دهه‌تحریم، مطلوب ارزیابی کرد و گفت: با تفاهم دوجانبه و استفاده از توانمندی یکدیگر با لحاظ شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه، می‌توانیم شرایط سخت را پشت‌سر بگذاریم. وزیر جهادکشاورزی در توضیح سخنانش گفت: ما با اجرای پروژه‌های زیربنایی مانند آب و خاک، از جمله در شبکه‌‌‌‌‌‌‌های آبیاری، زهکشی، انتقال آب و پمپاژ و تجهیزات مربوطه، تحت شرایط تحریم، به توانایی ارزشمندی با کمک نخبگان دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان دست‌یافته‌‌‌‌‌‌‌ایم و طرف عراقی می‌تواند نیاز کشورش را در این زمینه‌‌‌‌‌‌‌ها از نظر قیمت، کیفیت و کمیت از شرکت‌های ایرانی تامین کند. نیکبخت درخصوص کشت فراسرزمینی نیز خاطرنشان کرد: با توجه به منابع موجود در سایر کشورها در نهایت سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار ایرانی با دلیل علاقه دو ملت، کشور عراق را اولویت اول سرمایه‌گذاری قرار می‌دهد. او در پایان ضمن قدردانی از دستگاه دیپلماسی دو کشور در ترتیب نشست همکاری کشاورزی از مسوولان عراقی برای بازدید از توانمندی تولیدکنندگان ایرانی و مذاکرات بازرگانی و تجاری با فعالان بخش‌خصوصی ایران دعوت کرد.
