عدل تکوینی
در این قسم از عدالت، سخن در پیرامون وظایف و تکالیف الهی بر بندگان و پاداش روز جزا نیست، بلکه محور بحث در این قسم نظام آفرینش و اینکه این نظام بر اساس عدل و داد استوار است می باشد.
معنی عدل در آفرینش این است که در جهان آفرینش تعادل حکومت می کند و سراپای جهان موزون و متعادل بوده و در ترکیب اجزا آن، تناسب و تعادل کاملا رعایت شده است.
اثبات این نوع عدالت بر عهده بررسی نظم جهان است و بشر با بررسیهای علمی تا آنجا که دست یافته غیر از نظم و حساب و تناسب و اینکه هر چیزی بجای خویش نیکو است چیزی نیافته است.
و اینکه در روایت آمده:«بالعدل قامت السموات و الارض » (1) زمین و آسمانها بر عدل استوار است مطلب بسیار متینی می باشد زیرا اگر فاصله کرات و وضع و حرکتهای آنها با حساب معین و متعادلی انجام نمی گرفت هر آن محکوم به نیستی و زوال بودند.
پی نوشت 1- تفسیر صافی، سوره الرحمن ذیل آیه ووضع المیزان