محروم‌‌‌ترین و برخوردارترین استان‌‌‌های کشور کدام‌‌‌اند؟
طبق آخرین گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس، سیستان و بلوچستان به‌‌‌عنوان محروم‌‌‌ترین استان کشور و پس از آن هم استان‌‌‌های کرمان و خراسان جنوبی دارای بیشترین درصد محرومیت هستند. همچنین اعلام شده است سمنان، اصفهان و قزوین هم از کمترین درصد محرومیت بین خانوارها برخوردار است. استان سیستان و بلوچستان با اختلاف بسیار بالایی، محروم‌‌‌ترین استان ایران و استان اصفهان هم برخوردارترین به شمار می‌‌‌آید.
بنا به گفته مسوولان استانی، اصفهان در شرایطی دارای رتبه سوم جمعیت کشور است که در جایگاه دوم مشارکت در تامین مالی دولت و تامین درآمد مالیاتی قرار گرفته است. عددی که نشان‌‌‌دهنده مشارکت این استان بیش از ظرفیتش در تامین مالی دولت و وصول مالیات است و زمانی که شاخص بازگشت درآمدها بررسی می‌شود متوجه می‌‌‌شویم که مقدار اندکی از منابع به استان بازمی‌گردد با این توجیه و دلیل که اصفهان برخوردار است. حال‌‌‌آنکه اصفهان فقط هتل عباسی، چهارباغ و عالی‌‌‌قاپویی نیست که معمولا با آنها شناخته می‌شود. بلکه مناطق محرومی دارد که با محروم‌‌‌ترین نقاط سیستان و بلوچستان برابری می‌کند. دراین‌باره احمدی، فرماندار اصفهان اظهار می‌کند: اصفهان استان برخوردار نیست، نسبت دادن صفت برخورداری در عین نابرخورداری موجب شده است که در تخصیص اعتبارات و بودجه‌‌‌های کشور موانعی بر سر راه ادارات کل قرار گیرد.
بنا بر تاکید این مسوول در استان اصفهان مسائل و مشکلات مختلفی وجود دارد؛ به‌‌‌عنوان‌‌‌مثال 82 روستا و یک بخشدار در اصفهان داریم درصورتی‌‌‌که طبق استاندارد کل باید هر 20 روستا یک بخشدار داشته باشد کما اینکه جمعیت برخی روستاهای اصفهان از شهرها بیشتر است. ضعف‌‌‌ها و چالش‌‌‌هایی که نشان می‌دهد صفت برخورداری برای اصفهان این سال‌ها، سنگین است.
اصفهان برخوردار نیست
نگاهی به شرایط اصفهان در زمینه اشتغال، کشاورزی، بی‌‌‌آبی و آلودگی به‌‌‌وضوح از ناخوشی‌‌‌های این استان خبر می‌دهد. استانی که سال‌هاست با معضل بی‌‌‌آبی زاینده‌‌‌رودش مواجه است، صنایع آن فراوان اما آسیب‌‌‌زا، مملو از طرح‌‌‌های نیمه‌‌‌تمام و آمار بالایی از بیکاران است. گویا هرچه می‌‌‌گذرد این چالش‌‌‌ها عمیق‌‌‌تر و اشتیاق ساکنانش برای مهاجرت به استان‌‌‌ها و کشورهای دیگر بیشتر می‌شود.
نور‌صالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اظهار می‌کند: متاسفانه کسی به فکر اصفهان نیست. اگر از برچسب برخورداری برای اصفهان استفاده می‌شود باید گفت برخوردار از سوءمدیریت‌‌‌هایی است که موجب مشکلاتی در حوزه آب و خشکسالی زاینده‌‌‌رود شده است. به گفته این مسوول تصور بر آن است که اصفهان از مزایایی برخوردار است و این لقب به آن داده می‌شود. اگر منظور، صنایع آن است که فقط موجب آلایندگی برای استان بوده است. اگر صنعت آن اشتغال‌زایی داشته است که برای کل کشور بوده و زمینه‌‌‌ساز مهاجرت از دیگر نقاط به اصفهان شده است در حالی که خود در تامین آب و نیازهای اصفهان دچار مشکل هستیم.
وی تصریح می‌کند: چنین نسبتی برای اصفهان در شرایط فعلی موجب شده است با همین قضاوت در اموری چون تخصیص بودجه، تعریف پروژه‌‌‌ها و پرداختن به موضوع آلودگی برای این استان، بی‌‌‌توجهی شود. وی ادامه می‌دهد: براین اساس گزینه برخوردار بودن برای استانی مانند اصفهان نادرست است و امید می‌رود مسوولان، نمایندگان و ارکان دیگری که اداره‌‌‌کننده کشور هستند یک برداشت واقعی از اصفهان پیدا کنند و روزی برسد که اصفهان با مدیریت صحیح، یک استان برخوردار واقعی و محلی برای سکونت توأم با آرامش و سلامتی برای مردمش باشد. در آن زمان هیچ ابایی از لقب برخوردار بودن برای اصفهان نداریم و کتمان نمی‌‌‌کنیم.
نور‌صالحی می‌‌‌گوید: اما اکنون مورد قبول نیست که به اصفهان با وجود چالش‌‌‌ها و مشکلات فراوان، عنوان برخورداری داده شود. اگرچه در سال‌های گذشته، همین استان به دلیل ویژگی‌‌‌های مثبت و مطلوبی مانند جاری بودن زاینده‌‌‌رود و فراوانی‌‌‌های دیگر دارای این موقعیت ویژه بود. وی تاکید می‌کند: در این حال، با هر دلیل و توجیهی که به آن بی‌‌‌توجهی شده است با برخوردار بودن فاصله زیادی گرفته چه‌‌‌بسا با تهدیدهایی مواجه است که برای رفع آن کمک و حمایتی نبوده است. این مسوول یادآور می‌شود: قابل‌‌‌ذکر است که اصفهان، برخوردار از جمعیت نخبه علمی و اقتصادی و شرکت‌های دانش‌‌‌بنیان فراوان است به‌‌‌طوری که 10درصد از جمعیت نخبه در اصفهان قرار گرفته و 10درصد از شرکت‌های دانش‌‌‌بنیان کشور هم در اصفهان فعالیت می‌کنند.
وی می‌‌‌افزاید: با وجود این نگرانی‌ها به آن دلیل است که موانع موجود، زمینه‌‌‌های مثبتی را که مرتبط با ساکنان استان است به‌‌‌تدریج از آن سلب کند. این‌‌‌گونه که اگر اصفهان دارای محیط مناسب برای زندگی نباشد خواه‌‌‌ناخواه نخستین گروهی که انگیزه ترک این دیار را می‌کنند همین نخبگان هستند که چنین موضوعی به‌‌‌شدت تهدیدکننده محسوب می‌شود. وی اظهار می‌کند: زمانی می‌توان از عنوان برخوردار بودن برای یک استان استفاده کرد که در قدم نخست دارای شرایط زیست‌‌‌محیطی مطلوب باشد. اگر این مورد فراهم شد مابقی شرایط لازم مانند آب، برق، گاز و... هم تامین می‌شود. به عبارتی زمانی که از برخوردار بودن سخن گفته می‌شود باید همه پارامترهای مثبت محیط‌‌‌زیست وجود داشته باشد که فعلا اصفهان فاقد آن است. رئیس شورای اسلامی شهر می‌‌‌گوید: درصورتی‌‌‌که مشکلات زیست‌‌‌محیطی اصفهان رفع شود و زاینده‌‌‌رود به‌‌‌طور دائمی بازگشت داشته باشد، به‌‌‌قدری در این استان قابلیت‌‌‌های فرهنگی، تاریخی، اجتماعی و سیاسی موجود است که اگر نقطه‌‌‌ضعفی هم باشد قادر به بازسازی خود است و درآن زمان لقب برخوردار بودن شایسته اصفهان خواهد بود.
کاستی‌‌‌ها شناخته نشده است
اصفهان استانی کویری است و 106هزار کیلومترمربع وسعت دارد که تنها 25هزار کیلومتر آن، اطراف رودخانه زاینده‌‌‌رود قرار گرفته و 75هزار کیلومتر آن کویری است. در چنین استانی چالش‌‌‌هایی وجود دارد که یک بررسی و نگاه صحیح لقب برخورداری را از آن سلب می‌کند. از سویی بحث آب آن مطرح است، زاینده‌‌‌رود خشک و برداشت‌‌‌های غیرقانونی از آن. اما مهر برخورداری موجب شده است تا مسوولان کشوری، غافل از کمبودها و ضعف‌‌‌های استان نگاهی صحیح به آن نداشته باشند. از سویی هم دارای قابلیت‌‌‌های فراوان گردشگری و صنایع‌‌‌دستی است، میراثی ارزشمند در اختیار دارد که ضرورت تخصیص اعتبارات کافی برای حفاظت از آن وجود دارد اما این مورد هم با بی‌‌‌توجهی مواجه بوده است. قابل‌‌‌ذکر است آب، آلودگی هوا، فرونشست، بافت فرسوده، بیکاری و... فقط بخشی از مشکلات این استان است که مردمش با آن دست‌‌‌به‌‌‌گریبان هستند و رفع آنها نیازمند توجه بیشتر، نگاه بهتر و اعتبارات بالاتر است. قطعا تا زمانی که مسوولان کشوری، این استان را به‌‌‌خوبی نشناسند و از کاستی‌‌‌های آن مطلع نشوند با دیدگاه و باور نادرست به برخوردار بودن آن، این مسیر ناهموار همچنان باقی خواهد ماند.
