سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. 7:30 هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
اشک و لبخندهای یک شاخص اقتصادی مثبت در ایران
خبرگزاری ایلنا به تازگی مقاله‌ای پیرامون "بیکاری ارادی" یا همان بیکاری شیک را به قلم رحیم زائر کعبه (استاد جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه تبریز) منتشر کرد.
در بخشی از این مقاله پیرامون بیکاری شیک یا ارادی می‌خوانیم: بیکاری به عنوان یک پدیده فردی- اجتماعی دارای انواع مختلفی می‌باشد. مثل بیکاری ساختاری (فرد، فاقد مهارت‌های لازم برای مشاغل موجود است)، بیکاری پنهان (فرد، شغل دارد، ولی در تولید نقشی ندارد) بیکاری اصطکاکی یا طبیعی (فاصله زمانی که در آن، فرد شغل قبلی خود را رها کرده و به دنبال یافتن شغل جدیدی است)، بیکاری فصلی و غیره. در ایران از سال 1399 یک نوع بیکاری تحت عنوان «بیکاری ارادی» بروز پیدا کرد.
نویسنده مقاله در ادامه می‌افزاید:
"در این نوع بیکاری، فرد علی‌رغم اینکه جویای کار است، اما بنا به شرایط کار موجود با میل و اراده خود، بیکار بودن را ترجیح می‌دهد. بیکاری ارادی در اکثر شهرهای صنعتی ایران وجود دارد، چنانکه طبق گفته بنابیان، نایب رییس اتاق بازرگانی تبریز در استان آذربایجان شرقی طبق آخرین آمار 7.420 نفر مستمری‌بگیر بیمه بیکاری وجود دارد؛ در حالی که کارخانه‌های مختلف در تبریز دنبال جذب کارگر هستند."[1]
*اگرچه ایران اسلامی با مشکلاتی در زمینه اقتصاد خود مواجه است لکن و در عین حال، مثبتات و امتیازاتی هم در این زمینه دارد.
مثبتاتی که به دلیل وجود فضای سیاه‌نمایی و دشمنی‌های ذهنی اگرچه چندان از آنها نمی‌شنویم و نمی‌خوانیم ولی باید با شجاعت درباره آنها حرف زد تا واقعیت‌های اقتصادی کشور به درستی به فهم شود.
از جمله مثبتات اقتصادی ایران؛ ارزان بودن سطح اقلّ معیشتی است. به این معنی که قیمت نان، سوخت، درمان، تفریح و مالیات در ایران پایین است. رخداد مذکور که اسناد آن نیز وجود دارد موجب این می‌شود که اقتصاد دچار پدیده "بیکاری شیک" یا ارادی شود.
به این معنی که کارجویان به دلیل برخورداری از یک سطح معیشتی و به این دلیل که با بحران معیشت مواجه نیستند؛ حاضر به پذیرش هر شغلی نمی‌شوند و برای کارفرما شرایط خاصی را در بحث حقوق ماهانه یا مقولات شغلی معین می‌کنند.
پدیده بیکاری شیک، مختص اقتصادهای پیشرفته‌ای است که توانسته‌اند سطحی از معیشت را به ارزانی تأمین کنند.
نرخ بیکاری در ایران از زمان دولت رئیس‌جمهور روحانی وارد فرایند تک‌رقمی شد و در طول 3 سال اخیر نیز ادامه یافت.
برخی مقامات کشور از زمان دولت روحانی درباره بیکاری شیک هشدار داده بودند.
***
انتقاد از بانک مرکزی برای اجرا نشدن قانون مسکنی مجلس
علی بابایی کارنامی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم در گفتگو با تسنیم درباره عملکرد بانک‌ها در عمل به قانون جهش تولید ملی مسکن و اعطای تسهیلات در این حوزه، گفت: یکی از تکالیف جدی دولت و مجلس این است که برای تعیین تکلیف مسکن اقداماتی جدی انجام دهند. یکی از راه‌کارهای رونق در ساخت‌وساز مسکن اعطای تسهیلات مسکن است که مجلس در این خصوص قانونی مصوب و بانک‌ها را ملزم کرد 20 درصد از اعتبارات خود را صرف اعطای تسهیلات مسکن کنند.
او می‌افزاید: اما بر اساس آمار منتشر شده عملکرد 18 بانک در سال گذشته در اعطای تسهیلات مسکن صفر بوده است. پیگیر این موضوع هستیم که چرا بانک‌ها باید در این حد نقص و قصور در اعطای تسهیلات داشته باشند.
بابایی کارنامی گفته است: پرداخت تسهیلات مسکن یک اصل اساسی برای رونق در ساخت‌وساز مسکن است و مردم بدون این تسهیلات نمی‌توانند اقدامات مفیدی در این حوزه انجام دهند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس بیان کرد: بانک مرکزی در مقابل این قصور بانک‌ها استدلال جلوگیری از نقدینگی و افزایش پایه پولی را مطرح می‌کند و به همین دلیل هم بانک‌ها از اعطای تسهیلات مسکن امتناع می‌کنند. این سیاست، سیاست درستی نیست که بانک مرکزی و بانک‌های تابعه آن را در پیش گرفته‌اند.[2]
*ساخت 4 میلیون مسکن و اجرای قانون جهش تولید مسکن از وعده‌ها و وظایف دولت سیزدهم بوده است.
دقت شود اینکه نماینده مذکور اعلام می‌کند بانک مرکزی در قبال قصور بانک‌ها مدعی شده "تسهیلات نمی‌دهند تا نقدینگی زیاد نشود" نیز به اجرای بد قانون از سوی مسئولان اجرایی بازمی‌گردد.
ما قضاوت درباره صحبت‌های این نماینده مجلس را درباره وضعیت اجرای قانون تولید مسکن در کشور را بر عهده مخاطبان محترم وامی‌گذاریم.
***
باهنر: برخی از نماینده‌ها تک‌دوره‌ای هستند
محمدرضا باهنر، از معاریف اصولگرا و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در بخشی از یک مصاحبه با خبرآنلاین پیرامون ترکیب‌بندی جدید نمایندگان در مجلس دوازدهم به گروه‌های جدیدالولاده سیاسی اشاره کرده و گفته است: شاید نتوانیم جریان‌ها را مانند گذشته به دو گروه اصلاح‌طلب و اصولگرا تقسیم‌بندی کنیم، اینها جریانات جدیدی هستند. البته همین گروه‌ها هم بالا می‌آیند، رشد می‌کنند اما معلوم نیست که ماندگاری اینها مثل ماندگاری‌های گذشته باشد. قبلاً ماندگاری وجود داشت، فرض کنید وقتی یک نفر به مجلس می‌آمد، مردم پنج دوره، شش دوره، هفت دوره به او اعتماد می‌کردند و رأی می‌دادند. اما در حال حاضر اکثریت نمایندگانی که به مجلس می‌روند می‌دانند که یک دوره بیشتر در مجلس نیستند. اگر از نظر اجتماعی بخواهیم، بپردازیم وارد مقوله‌هایی به نام نسل ایکس و ایگرگ و زِد می‌شویم.
او تصریح می‌کند: گروه‌های جدید را نمی‌توان در قالب پوست‌اندازی اصولگرایی یا اصلاح‌طلبی تعریف کرد، اینها جریانات جدید هستند. اما اینکه آیا این جریان‌ها ماندگار می‌شوند یا سریع به بن‌بست می‌رسند را باید منتظر گذشت زمان باشیم.[3]
*در تکمیل سخنان مهندس باهنر مبنی بر تک‌دوره‌ای بودن برخی نمایندگان مجلس جدید البته باید این هشدار را به مدیریت مجلس و رؤسای فراکسیون‌ها و کمیسیون‌ها داد که مراقب طرح‌های خلق‌الساعه و خاصّه طرح‌هایی که مصالح ملی را در نظر نمی‌گیرند، باشند.
مقامات محترم مجلس نباید اجازه بدهند مقولاتی در پارلمان مطرح شود که نگاه منافع‌محور دارد و یا می‌خواهد مجلس دوازدهم را از هم‌اکنون به عرصه صید منابع و منافع و رقابت‌های انتخاباتی مجلس سیزدهم مبدّل کند.
***
1_ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1482862
2_ https://tn.ai/3092732
3_ khabaronline.ir/xmg9x