معتاد کیست؟
اگر تاحالا تصور می‌کردید که فقط افراد ضعیف و بی‌اراده معتاد می‌شوند و معتادها از نظر اخلاقی فاسداند؛ سخت در اشتباهید. القاء چنین تصوری به فرد مبتلا به اعتیاد ممکن است باعث شود که از درمان اعتیاد خود فرار کند. درصورتی‌که به طور مداوم او را به حس شرمساری، خشم و عذاب بکشانید؛ یا مرتب او را بترسانید، نمی‌توانید به حل مشکل اعتیاد او کمک کنید.
افراد مستعد به اعتیاد، اغلب احساس پوچی و خالی بودن را تجربه میکنند که معمولاً با خودبیگانگی مرتبط است. این احساس موجب می‌شود فرد به دنبال پر کردن این حس تهی با مواد مخدر، روابط نامناسب و سایر اعتیادها باشد. این روند می‌تواند به الگوی رفتاری بی‌هدف تبدیل شود.
معتاد، فردی است که به مواد مخدر یا الکل به گونه‌ای وابسته شده است و برای کاهش یا جلوگیری از عوارض منفی مصرف مواد بیش از حد نیاز، به کمک حرفه‌ای دارند.
اعتیاد چیست؟
اعتیاد یک بیماری روانی است که سبب افزایش احساس پوچی و تنهایی در افراد می‌شود. رفتاری است که در زمان مصرف حس خوبی دارد و سپس احساس پشیمانی می‌آورد و این امر سبب مختل شدن توانایی در زندگی می‌شود. این وضعیت روانی و فیزیکی ناشی از مصرف مکرر و بیش از حد مواد مخدر یا مشروبات الکلی است. این وضعیت می‌تواند تأثیرات مخربی بر روابط فردی، سلامت جسمی، روانی، شغلی و تحصیلی داشته باشد.
باورهای غلط در مورد اعتیاد به مواد مخدر: با یک بار مصرف مواد کسی معتاد نشده! مصرف تفننی مواد مخدر کسی را معتاد نمی‌کند!
تجربه نشان داده، بیشتر افرادی که بعدها به معتادان خیابانی تبدیل شده‌اند، اولین بار در یک مهمانی برای تفریح یا برای فرار از یک شرایط خاص، مواد مخدر مصرف کرده‌اند؛ بنابراین استفاده از مواد مخدر در هیچ شرایطی و به هیچ وجه مجاز نیست.
اعتیاد مربوط به یک قشر خاص، سن خاص، جنسیت خاص نیست. هر کس مواد مخدر مصرف کند؛ در خطر است که به یک معتاد تبدیل شود. بنابراین این تصور غلط است که مصرف مواد مخدر او را معتاد نمی‌کند.
آیا اعتیاد به مواد مخدر قابل درمان است؟
بله، اعتیاد به مواد مخدر و الکل قابل درمان است، اما روند درمان، یک فرآیند پیچیده و مستلزم تلاش، صبر و پشتیبانی مداوم است.
درمان اعتیاد می‌تواند شامل مداخلات مختلفی از جمله مشاوره روانشناختی، درمان دارویی، حمایت اجتماعی و در برخی موارد، برنامه‌های بازسازی فیزیکی و روانی باشد.
هدف اصلی از درمان اعتیاد، بهبود کیفیت زندگی فرد، کاهش مصرف مواد و جلوگیری از بازگشت به مصرف مواد است. اعتماد به تیم درمانی متخصص و با تجربه، افراد را قادر می‌سازد تا بهبود یابند و زندگی سالمتری را تجربه کنند. هدف اصلی درمان اعتیاد، فراهم آوردن شرایطی است که افراد بتوانند زندگی سالم‌تر، خوشبخت‌تر و شادتری را تجربه کنند و از مصرف مواد اعتیادآور فاصله بگیرند. به‌طوری‌که سبک زندگی انتخابی آنها از نظر روحی، جسمی و اجتماعی سبب تضمین سلامتی و خوشبختی آنها شود.
سم زدایی
سم‌زدایی نقطه شروع مهمی در روند ترک اعتیاد است و گامی اساسی در این فرایند پیچیده محسوب می‌شود. در این مرحله، فرد اغلب با درد و رنج عضلانی مواجه می‌شود که ناشی از خروج سموم از بدنش است. راه‌حل‌هایی مانند مصرف آب فراوان، استراحت کافی، و راهنمایی پزشکی می‌تواند به کنترل این دردها کمک کند. اگر به دنبال راه‌های مقابله با درد و ناراحتی در مرحله سم‌زدایی هستید، می‌توانید از راه‌کارهای مختلفی استفاده کنید که به کاهش دردهای جسمانی مرتبط با ترک اعتیاد کمک میکنند. از طریق مطالعه مقالات تخصصی مجله اعتیاد، با آخرین روش‌ها و نکات مربوط به این زمینه آشنا شوید.
علائم ترک ممکن است آزاردهنده باشند، اما لازم نیست که تنها با این رنج مبارزه کنید و خودتان را در فرآیند سم‌زدایی تنها بگذارید. پس از کاهش علائم جسمانی ترک، ممکن است به مدت چند ماه یا حتی سال‌ها با علائم روانی و عاطفی مواجه شوید. اگر آماده‌اید که از مواد مخدر دست بکشید، به دنبال کمک متخصص بگردید و سفر بهبودی‌تان را در یک محیط امن و پشتیبانی از طریق افراد متخصص آغاز کنید.
بسیاری از متخصصین درمان اعتیاد، شرکت در جلسات گروهی معتادان گمنام یا الکلی های گمنام را به عنوان یکی از ابزارهای موثر در فرآیند بهبودی توصیه میکنند.
بهترین روش ترک اعتیاد
یافتن بهترین روش برای ترک اعتیاد و پیدا کردن راه‌حل‌های موثر برای درمان این مشکل، نیازمند تحقیق و بررسی دقیق است؛ زیرا انتخاب نادرست روش درمان یکی از عوامل اصلی شکست در فرآیند ترک اعتیاد است.
بسیاری از افراد معتاد در طول زمان بارها اعتیادشان را ترک میکنند اما به نتیجه مطلوب نمی‌رسند. بنابراین، به نظر می‌رسد که بسیاری از آنها نیازمند درک بهتری از علت اعتیاد خود هستند و باید با استفاده از روش‌های علمی و موثر، دوران بهبودی خود را سپری کنند.
بهترین روش ترک اعتیاد، رویکردی است که علاوه بر ترک جسمانی و فیزیکی، به جنبه‌های روانی آن نیز توجه دارد و پس از شناسایی عوامل و عواطف ذهنی که باعث وابستگی می‌شود، به درمان و رفع آنها می‌پردازد. اعتیاد یک بیماری چند وجهی است و برای درمان لازم است تمامی ابعاد آن مورد توجه قرار گیرد. به همین دلیل، درمان باید شامل یک بسته کامل از مداخلات دارویی و غیردارویی باشد که می‌تواند به نیازهای فردی، روانی، پزشکی، خانوادگی، شغلی و اقتصادی فرد پاسخ دهد.
گام اول در مشاوره اعتیاد، قبولی این واقعیت است که فرد دچار اعتیاد است. بدون این پذیرش، فرد احساس خطر نخواهد کرد و انگیزه برای شروع درمان اعتیاد به مواد مخدر را نخواهد داشت.
کمپ‌های ترک اعتیاد معمولاً با استفاده از روش‌های سم‌زدایی، فرد را از اعتیاد خارج میکنند. انتخاب کمپ یا مرکز ترک اعتیاد مناسب بسیار حیاتی است؛ زیرا برخی کمپ‌ها از روش‌های نادرست استفاده میکنند. پیش از هر چیز، باید یک کمپ ترک اعتیاد مطمئن و متناسب با نیازهای خود را انتخاب کنید.
ترک اعتیاد با روان‌درمانی
بهره‌مندی از روان‌درمانی یکی از بهترین روش‌ها برای ترک اعتیاد است. حضور دائمی مشاور و روانشناس و امکان تماس با آنها، احتمال بازگشت به اعتیاد را کاهش می‌دهد. اعتیاد ریشه‌های قوی در افکار و کودکی فرد دارد که بدون صرف وقت نمی‌توان آنها را حل کرد.
مشاور به شما می‌آموزد که چگونه از وسوسه‌های فکری و تمایل به مصرف دوباره جلوگیری کنید. به بیمار به تدریج آموزش داده می‌شود که چگونه با اعتیاد خود مقابله کند. مزیت درمان صحیح و علمی این است که فرد پس از ترک، می‌تواند به زندگی عادی بازگردد و روابط خود را با دیگران بهبود بخشد.
انجمن معتادان گمنام و الکلی های گمنام
هدف اصلی برنامه NA و AA ایجاد تغییرهای رفتاری و کار کردن روی باورهای شخص معتاد برای در ترک نگه داشتن اوست. اصلی‌ترین مشکل الکلی‌ها و معتادان بعد از ترک فیزیکی احساس ناامنی، پوچی و خلاء ناشی از ترک مواد مخدر است. الکلی های گمنام و معتادان گمنام به وسیله کمک درمانی یک معتاد به معتاد دیگر و در اختیار گذاشتن تجربه ها سعی در پر کردن این خلاءها دارد. در اکثر کشورهای پیشرفته، به معتادان توصیه می‌شود در جلسات معتادان گمنام یا الکلی‌های گمنام شرکت کنند.
دروغ بزرگی به نام ترک اعتیاد فوری!
سال‌هاست که رسانه‌ها، تبلیغات ترک اعتیاد فوری را به مردم می‌رسانند. این تبلیغات، که بیشتر در ماهواره، اینترنت و برخی مجلات آنلاین دیده می‌شوند، وعده‌های فریبنده‌ای به معتادان می‌دهند و ادعا میکنند که با مصرف محصولات خاص، می‌توانند اعتیادشان را به سرعت ترک کنند.
ترکیبات گیاهی به عنوان داروهای ترک اعتیاد با تبلیغاتی مانند «ترک اعتیاد بدون درد، بدون بازگشت، بدون عوارض در سریع‌ترین زمان ممکن»، «روش اعجازانگیز ترک اعتیاد، با گیاه درمانی» و «معجزه قرص جدید ضد اعتیاد بدون خماری» در کانال‌های ماهواره‌ای تبدیل به واژه‌های آشنا شده‌اند. این شعارها تنها نمونه‌هایی از تبلیغات گسترده‌ای هستند که به نام درمان فوری اعتیاد در جامعه پخش می‌شوند.
اگرچه این تبلیغات وعده‌هایی را از ترک اعتیاد در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌دهند، اما بسیاری از آنها بدون مجوز هستند و ممکن است بیشتر از سودرسانی، ضررآور باشند.
ترک اعتیاد نیاز به رویکرد علمی دارد که تمامی ابعاد جسمی و روانی را در نظر بگیرد. تبلیغات فوری ترک اعتیاد اغلب بر پایه فرضیات غلط و غیرعلمی استوارند. به نظر روان‌شناسان، این تبلیغات ادعا میکنند که معتادان به سرعت می‌توانند ترک کنند، در حالی که واقعیت این است که فرآیند ترک اعتیاد زمان‌بر و پیچیده است و ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد.
جلوگیری از لغزش
لغزش یا ریلپس برای معتادان همواره تهدیدی جدی است. این امر به معنای بازگشت به مصرف مواد مخدر پس از تلاش برای ترک آن است. برای جلوگیری از لغزش، توصیه می‌شود که افراد از یک برنامه ترک مواد مخدر پیروی کنند که شامل استراتژی‌ها و تکنیک‌هایی است که به کاهش خطر لغزش کمک میکنند. این برنامه یک ابزار مهم برای افراد در حال بهبودی از اعتیاد است، زیرا اهدافش علاوه بر ترک مواد، جلوگیری از بازگشت به مصرف است. شرکت در جلسات گروهی مانند جلسات معتادان گمنام و الکلی‌های گمنام، و پیروی از اصول بهبودی این برنامه‌های معنوی، به استمرار بهبودی کمک فراوانی می‌کند.
در پایان
معتادان سابق می‌توانند پولی که قبلاً برای مصرف مواد مخدر، قمار یا الکل صرف می‌کردند، را به فعالیت‌های مفید دیگری هدایت کنند. مهم است که به یاد داشته باشند که برای لذت بردن از زندگی، لازم نیست همیشه مست یا نشئه باشند. ایجاد یک برنامه روزانه منظم می‌تواند به وجود آوردن یک ساختار مفید کمک کند تا فرد به مشکلات روزمره خود بپردازد و به مصرف مواد نیفتد. مثلاً نظم دادن به خواب، شرکت در گروه‌های حمایتی مانند معتادان گمنام، و صرف وقت برای فعالیت‌های سرگرم‌کننده، ثبات را به زندگی می‌آورد و انگیزه برای پیشرفت را فراهم می‌کند.
