بر اساس تازهترین گزارش سازمان ملل متحد، در حالی که رهبران جهان خود را برای شرکت در کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد در ماه آینده در باکو آماده میکنند، زنگ خطر تغییرات اقلیمی با شدت بیشتری به صدا درآمده است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد و دیگر چهرههای تاثیرگذار جهانی بارها و بارها نسبت به عواقب جبرانناپذیر بیتوجهی به این بحران جهانی هشدار دادهاند و بر ضرورت اقدام فوری و جدی تاکید کردهاند. کو بارئت، معاون دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی، با تاکید بر هشدارهای پیشین دبیرکل سازمان ملل متحد، به خبرنگاران گفت: دیاکسید کربن، یکی از مهمترین گازهای گلخانهای، با سرعت بیسابقهای در حال انباشته شدن در جو زمین است. این یعنی ما باید خود را برای افزایش دما در سالهای آتی آماده کنیم، چراکه دیاکسید کربن مدتزمان زیادی در جو باقی میماند.
گزارش جدید سازمان جهانی هواشناسی خبر از یک بحران جهانی میدهد و به جهانیان گوشزد میکند که سیاره زمین در معرض خطر جدی قرار دارد. این گزارش نشان میدهد که میزان دیاکسید کربن در جو زمین به شدت افزایش یافته است. در واقع، در کمتر از 20 سال، مقدار این گاز خطرناک 11.4درصد بیشتر شده است. این افزایش سریع دی اکسید کربن، یکی از اصلیترین دلایل گرم شدن کره زمین است و عواقب جدی برای محیطزیست و زندگی انسانها دارد.
معاون دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی هشدار داد که تغییرات آب و هوایی بسیار پیچیدهتر از آن است که بتوان آن را صرفا با اعداد و ارقام توصیف کرد. هر افزایش کوچک در دمای زمین، میتواند تاثیرات بزرگی بر روی سیاره زمین داشته باشد. از جمله این تاثیرات میتوان به ذوب شدن یخچالها، بالا آمدن سطح آب دریاها، گرم شدن و آلودگی اقیانوسها، افزایش گرما و خشکسالی در بسیاری از مناطق، از بین رفتن گونههای جانوری و گیاهی، و مشکلات اقتصادی اشاره کرد.
سازمان جهانی هواشناسی اعلام کرده است که آتشسوزیهای گسترده در جنگلها و پدیده طبیعی النینو باعث شدهاند مقدار گازهای گلخانهای در هوا به شدت افزایش یابد. این گازها بهویژه در اواخر سال 2023، به دلیل شرایط خشک و گرم، بیشتر شدهاند. طبق این گزارش، حدود نیمی از این گازها در هوا باقی میمانند، یکچهارم آنها توسط اقیانوسها جذب میشود و بقیه در خاک ذخیره میشوند.
نقش کلیدی آتشسوزیهای جنگلی
اکسانا تاراسووا، دانشمند برجسته سازمان جهانی هواشناسی، آتشسوزیهای ویرانگر کانادا در سال گذشته را از نظر تولید گازهای گلخانهای، فاجعهای بیسابقه خواند. به گفته وی، میزان دیاکسید کربن موجود در جو زمین به سطحی رسیده است که در تاریخ بشریت بینظیر بوده و به دوران زمینشناسی بسیار دور بازمیگردد. آخرین باری که چنین غلظتی از این گاز را شاهد بودیم، سه تا پنج میلیون سال پیش بود؛ زمانی که دمای کره زمین سه تا چهار درجه گرمتر بود و سطح آب دریاها 10 تا 20 متر بالاتر از امروز قرار داشت.
گزارش سازمان جهانی بهداشت از افزایش نگرانکننده گرمای زمین خبر میدهد. بر اساس این گزارش، میزان گرمای ناشی از گازهای گلخانهای که سیارهمان را در بر گرفته، از سال 1990 تا 2023 به میزان قابلتوجهی، حدود 51.5 درصد، افزایش یافته است. این افزایش بیسابقه که عمدتا به دلیل افزایش غلظت دیاکسید کربن در جو زمین است، زنگ خطری جدی برای آینده کره زمین به صدا درآورده و نشان میدهد که سیاره ما با سرعتی نگرانکننده در حال گرم شدن است.
سازمان ملل متحد به انسانها یادآور شده است تا زمانی که به آلوده کردن سیاره خود با گازهای گلخانهای ادامه دهیم، گرمایش زمین همچنان به عنوان یک تهدید جدی بر سر ما سایه خواهد افکند. این سازمان تاکید میکند که حتی اگر امروز همه انتشار گازهای گلخانهای متوقف شود، به دلیل ماندگاری بالای دی اکسید کربن در جو، دمای زمین برای دهههای آینده همچنان بالا خواهد ماند.
هنگامی که از معاون دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی پرسیده شد که آیا میتوان امیدوار بود کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد به تعهدات عملی کشورهای جهان منجر شود، وی با اشاره به اظهارات عمومی سیاستمداران در سراسر جهان که به یافتههای علمی اخیر درباره تغییرات اقلیمی استناد میکنند، گفت: «به نظر میرسد که سیاستمداران به هشدارهای دانشمندان گوش فرا میدهند؛ اما سوال اصلی اینجاست که آیا این توجه در عمل و در کنفرانس آتی سازمان ملل به تصمیمات جدی و موثر منجر خواهد شد؟»
معاون دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی بر اهمیت حیاتی گذار از اقتصاد مبتنی بر سوختهای فسیلی به یک اقتصاد پاکتر تاکید کرد. او معتقد است که اقدامات ملی در این زمینه، کلید حفظ آینده نسلهای آتی است. او با تاکید بر اهمیت اقدام فوری گفت: «گرم شدن زمین مانند خودرویی است که با سرعت زیادی در حال حرکت است. اگرچه توقف ناگهانی آن ممکن نباشد، اما ما میتوانیم با کاهش سرعت آن، از بروز خسارات بیشتر جلوگیری کنیم و آیندهای پایدارتر برای خود و نسلهای آینده رقم بزنیم. آیندهای روشنتر برای زمین امکانپذیر است، به شرط آنکه با سرعت و قاطعیت به کاهش انتشار گازهای گلخانهای بپردازیم. هرچه زودتر اقدام لازم صورت گیرد، دیرتر شاهد پیامدهای مخرب تغییرات اقلیمی خواهیم بود.»