بنی مزید در حله

بنی مزید که از قبیله ی بنی اسد منشعب می شوند، عربستان را ترک گفته و در صحاری قادسیه بر ساحل چپ دجله منتشر شدند

403 545 ه/1012 1150 م

بنی مزید که از قبیله ی بنی اسد منشعب می شوند، عربستان را ترک گفته و در صحاری قادسیه بر ساحل چپ دجله منتشر شدند.سند الدوله ابو الحسن علی (از این خاندان) که از طرف آل بویه به ولایت منصوب شده بود، در سال 387 ه (987 م) بر علیه بهاء الدوله بویهی شورید ولی بزودی اطاعت آنان را گردن نهاد و مجددا در سال 403 ه (1012 م) علم استقلال برافراشت و سلطان الدوله بویهی را وادار کرد تا حکومت او را به رسمیت بشناسد.به این ترتیب دولت بنی مزید تأسیس شد.

سیف الدوله صدقه ی اول، چهارمین حکمران بنی مزید، شهر حله را برای مقر حکومت خود بنا کرد.شهر حله روبروی شهر الجامعین یا الجامعان در کنار رود فرات و نزدیک خرابه های بابل کهن واقع است.شهر مزبور در سال 945 ه (1101 م) بنا شد و در آنوقت به حله ی بنی مزید یا حله ی سیفیه موسوم بود.

مقتمدی بالله خلیفه ی عباسی، صدقه را پس از وفات ابو کامل منصور (پدر صدقه) در سال 479 ه (1089 م) به حکومت متصرفات بنی مزید واقع در ساحل چپ رود دجله منصوب کرد.

صدقه از جنگهائی که بین برکیارق سلطان سلجوقی و نزدیکانش در گرفته بود استفاده کرد و حکومتش را بر قسمت بزرگی از عراق توسعه بخشید و هیت و واسط و بصره را یکی پس از دیگری تصرف کرد و در سال 500 ه (1106 م) کیقباد بن هزار اسبی امیر تکریت را به اطاعت خود در آورد.صدقه در جنگی که در سال 501 هجری با سلطان سلجوقی واقع شد، به قتل رسید، او که مانند پدرانش به پادشاه عرب ملقب بود، یکی از بزرگترین حکام تاریخ اسلام محسوب می شود .صدقه در عین شجاعت در نبرد، مردی کریم و سخاوتمند بود و شعرا و مورخین بسیاری او را ستوده اند.

با مرگ صدقه در سال 501 هجری، پسرش دبیس دوم به جای او نشست.او نیز علیرغم حوادث مهمی که در ایام حکومتش به آن دچار شد، به کرم و سخاوت و شعر دوستی شهره گردید تا جائیکه حریری در یکی از مقاماتش از او به عنوان یکی از مشاهیر مسلمانان نام می برد.

دبیس دوم بکرات از متصرفاتش بیرون رانده شد ولی بالاخره توانست باز گردد و حکومت حله را بدست گیرد تا آنکه در سال 529 ه (1134 م) به دست سلطان مسعود سلجوقی کشته شد.دبیس سه پسر داشت که یکی از آنها به نام صدقه ی دوم به جانشینی پدر رسید ولی در سال 532 ه (1137 م) او نیز به قتل رسید و محمد بن دبیس جای او را اشغال کرد.در سال 540 ه (1145 م) علی بن دبیس بر برادرش حمله برد و بر حله مستولی شد.ابن اثیر گوید: «مطابق برخی روایات علی بن دبیس (علی دوم) در اسد آباد مسموم شد و درگذشت (545 ه/1150 م) و دولت بنی مزید منقرض شد.»

در سال 558 ه (1162 م) خلیفه ی عباسی المستنجد بالله فرمان داد که مردم قبیله ی بنی اسد که در عراق فراوان بودند، از آن منطقه طرد شوند.به همین مناسبت حدود چهارهزار تن از افراد این قبیله کشته شدند و بقیه ی آنها، سرزمینهای اطراف رود فرات را ترک گفتند .سپس بنی منتفق قسمتی از بلاد آنان را اشغال کردند و حکومت آنها به بنی زنگی منتقل شد .

403 هجری قمری سند الدوله علی اول

408 نور الدوله دبیس اول

474 بهاء الدوله ابو کامل منصور

479 سیف الدوله صدقه ی اول

501 نور الدوله دبیس دوم

529 صدقه ی دوم

532 محمد

540 545 علی دوم

(سپس بنی زنگی قدرت را در دست گرفتند) بنی مزید

مزید الاسدی

1 سند الدوله علی اول (متوفای 408) /ابو الغنائم محمد (متوفای 401)

ابو الحسن مقلد/2 نور الدین دبیس اول (متوفای 474) /ابو قوام ثابت/الحسن ابو عبد الله