به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) آیتاللهالعظمی عبدالله جوادی آملی امروز، سوم خرداد ماه در تفسیر سوره شوری در مسجد اعظم گفت: مرحوم کلینی در بحث صفات ذات در جلد اول پس از بیان خطبه امام علی(ع) نقل میکند سوگند که اگر جمیع جن و انس جمع شوند ولی در بین این افراد پیغمبری نباشد و بخواهند به وصف صفات توحیدی بپردازند نمیتوانند.
وی با بیان اینکه شارحان اصول کافی از جمله صدرالمتالهین و مرحوم مجلسی اول و دوم مباحثی را مطرح کردهاند تصریح کرد: صدرالمتالهین بیان میکند مرحوم کلینی باید در اینجا بیان میکرد که هیچ پیامبری غیر از اولوالعزم نمیتواند مثل علی(ع) سخن بگوید.
این مرجع تقلید بیان کرد: در باب صفات ذات، روایتی را مرحوم کلینی بیان میکند که امام کاظم(ع) در جواب نامهای بیان کردند که نگویید الحمدالله منتهی علمه، زیرا علم خدا نامتناهی است و اگر خواستید منتها را ذکر کنید آن را به رضا مقید کنید.
آیت الله جوادی آملی گفت: مرحوم کلینی بیان میکند که عدل در مقابل صفت وجودی نیست. وقتی بیان میکنیم که خداوند این مسئله را اراده کرده است این است که اراده صفت فعل است و اگر اراده صفت ذات باشد در موقع نبودن آن یعنی این ذات وجود ندارد پس اراده صفت فعل است.
این مفسر قرآن تصریح کرد: اگر عدل را صفت ذات بدانیم باید حاکمیت و حکمیت او را ذاتی و دائمی و ازلی بدانیم که این مسئله یک لوازمی دارد ولی کسانی بیان میکنند که دائم الفضل علی البریه و فیض خدا را دائم می دانند آن فیض مدیریت، داوری، حاکمیت و ... را به همراه دارد.
سنن الهی تغییرناپذیر است
این مفسر قرآن اظهارکرد: خداوند سه چیز را سه اصل ثابت قرار داد. عالم محل سنن الهی است و نه میشود این سنن را جابجا کرد و یا در آن تخلف کرد و نه اختلافی کرد. اختلاف، تفاوت است ولی تخلف این است که چیزی را برداریم و چیزی جای آن ننشیند.
این مفسر قرآن با بیان اینکه سنت الهی در نظام کلی و ساختار انسان وجود دارد گفت: خداوند فرمود که سخنی که ما به نوح گفتیم به شما هم میگوییم که همان عدل و انسانیت و عبادت و...است؛ خداوند فرمود که ما زمان نوح این سخنان را گفتیم زیرا نه آسمان و زمین عوض شد و نه انسان فطرت خود را از دست داد.
وی افزود: خداوند برای هر ملتی شریعهای بنا گذاشته است و شریعهها ممکن است عوض شدند ولی رود بزرگ یعنی دین تغییر نخواهد کرد و در نهرهای بزرگ از هر جایی نمیتوان آب گرفت بلکه باید شیب نرم و وسیع و عمق آب کم باشد و به این مکان شریعه گفته میشود.
آیت الله جوادی آملی اظهار کرد: شریعهها در کربلا نگهبانی میشدند که آب به اهل بیت(ع) نرسد و هم اینکه روستاییان خود را به سپاه امام نرسانند. من هنوز به این نتیجه نرسیدم که حضرت عباس(ع) به فکر عطش بچهها نبودند ولی به فکر عطش برادر بودند. این مفهوم، مفهوم ولایت است.
وی تاکید کرد: اما ایشان وقتی که در حال شهادت هستند میگویند که من را تا زندهام به سمت خیمهها نبرید زیرا نمیتوانم در چشم بچهها نگاه کنم و این بحث یک بحث احساسی است.