کتابخانه یاس
معرفی های گزارشی
سیری کوتاه در زندگی حضرت زهرا (س)
نویسنده: سید محمد تقی سجادی
ویراستار: محمد قنبری
انتشارات نبوی، تهران، چاپ اول، 5000 نسخه، 196 ص، فارسی، رقعی، چاپ نخست این ناشر، چاپ ششم کتاب است.
این کتاب، به بررسی شخصیت زن در طول تاریخ می پردازد و به ویژه زوایای مختلف شخصیت و زندگانی حضرت فاطمه (س) را بیان می کند. نویسنده با استفاده از منابع فارسی و عربی در زمینه ی تاریخ و ضمن استناد به آیات و احادیث، ابعاد مختلف زندگانی او را مورد کاوش قرار داده است. وی ابتدا به ارزش زن نزد ملل و اقوام گوناگون می پردازد و سپس شخصیت زن را در اسلام و از دیدگاه پیامبر اکرم (ص) و معصومین (ع) نشان می دهد. آن گاه با ذکر گوشه هایی از زندگی فاطمه (س)، خطبه ی آن حضرت در دفاع از امامت علی (ع) مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در پایان کتاب، به مصایب وارد بر فاطمه (س) اشاره شده است.
ما نزل من القرآن فی شان فاطمة الزهرا (س)
نویسنده: سید محمد علی حلو
دارالکتاب الاسلامی، قم، چاپ اول، 3000 نسخه.
این کتاب فضیلت فاطمه ی زهرا (س) را از دیدگاه قرآن بیان می کند. نویسنده با استناد به برخی از احادیث شیعه و اهل سنت، فاطمه زهرا (س) را مصداق پاره ای از آیات قرآن می داند. او پس از نقل هر حدیث، توضیح و تفسیر معانی آن ها را آورده است. وی در مقدمه، تاویل قرآن و حمل الفاظ برخی از آیات برخلاف معانی ظاهری آن ها را امری ضروری می شمارد. در خاتمه، آیاتی آمده است که به صورت غیر مستقیم نام بعضی از زنان را ذکر می کند. نویسنده این زنان را معرفی کرده است.
فاطمة الزهراء سر الوجود
نویسنده: سید عادل علوی
بازنویسی: علی فتلاوی
مکتبة سماحة آیة الله میرزا جواد تبریزی، قم، چاپ اول.
در این کتاب فضایل حضرت زهرا (س) را با استناد به قرآن و احادیث اهل بیت (ع) بیان و اثبات می کند. بحث از اسرار و فلسفه ی آفرینش و کمال انسان آغاز می شود. نویسنده به شیوه ی منطقی و کمک به استدلال های فلسفی، زهرا (س) را راز و رمز وجود دانسته و مقام او را فراتر از مقام دیگر اهل بیت شمرده است. دلایل عصمت حضرت زهرا (س)، لزوم اطاعت و تولی اولیای دین و اهل بیت و تبری از دشمنان آنان از جمله مباحث کتاب است. نویسنده در تفسیر معنای لیلة القدر در قرآن، حضرت زهرا (س) را مصداق آن معرفی می کند و جریان معراج پیامبر اکرم (ص) را نیز در این رابطه توضیح می دهد.
رخساره ی خورشید، شرح خطبه ی حضرت زهرا (س)
نویسنده: محمد تقی خلجی
انتشارات میثم تمار، قم، چاپ اول، 3000 نسخه، 437 ص، فارسی، وزیری.
این کتاب حاوی پاره ای از مباحث کلامی و فلسفه ی احکام است که با اشاره به حوادث سیاسی پس از رحلت پیامبر اسلام (ص)، به ویژه ذکر ماجرای غصب فدک از فاطمه ی زهرا (س) همراه شده است. نویسنده در آغاز، سند خطبه ی مزبور و معانی مستفاد از آن را بررسی کرده و با استناد به منابع شیعی و اهل سنت، بر صحت آن گواهی داده است. سپس فضای ایراد خطبه و پیام های اصلی آن را بیان نموده است. آن گاه متن کامل خطبه را نقل و به فارسی ترجمه کرده است. در ادامه بار دیگر بندهای خطبه را یک به یک ذکر و ترجمه کرده و با استناد به آیات و احادیث و اقوال فقها و مفسران و عرفا و شعرا، مضامین آن را شرح داده است. برخی از سرفصل های کتاب چنین است: ستایش خدا و فلسفه ی آن، توحید، امکان معرفت خداوند، آفرینش آغازین، هدفداری در آفرینش جهان و انسان، حکمت پاداش و کیفر، سیمای محمد (ص)، زمینه های ظهور پیامبر و فلسفه ی بعثت او، حکمت احکام و فلسفه ی اجتماعی امامت.
زندگی نامه ی بانوی مظلومه
نویسنده: مرتضی باقریان خمینی شهری
مشرقین، قم، چاپ اول، 3000 نسخه، 272 ص، فارسی، وزیری.
این کتاب شرح زندگی و احوالات فاطمه ی زهرا (س) است. نویسنده به روش توصیفی و با استناد به منابع حدیثی و تاریخی شیعه و اهل سنت، ویژگی ها و صفات ایشان را در 20 فصل و با این عناوین مورد بحث قرار داده است: ولادت فاطمه و اسامی وی، کنیه ها و القاب فاطمه، فاطمه و پدر و مادرش، ازدواج و فرزندان، فضایل و زهد و عبادت، فدک، گریه های فاطمه، بیماری و وصیت و شهادت او، دفن فاطمه، فاطمه در روز محشر، اوقاف و صدقات فاطمه. در پایان، متن زیارت نامه آن حضرت و برخی اشعار در رثای ایشان آمده است.
خصائص الفاطمیه
نویسنده: محمد جویباری
ام ابیها، قم، چاپ دوم، 5000 نسخه، 111 ص، رقعی، فارسی.
در این کتاب فضایل و صفات ویژه ی حضرت فاطمه (س) با استفاده از احادیث اهل بیت بررسی می شود. مطالب کتاب از ولادت حضرت فاطمه (س) شروع می شود و سپس به ذکر فضایل آن حضرت در طول حیاتش می پردازد; مانند: ویژگی استثنایی خلقت آن حضرت، مقام و کرامت حضرت زهرا (س) نزد خدا، عصمت فاطمه (س)، حدیث شریف کسا، ویژگی خاص سوره ی کوثر.
بنور فاطمة اهتدیت
نویسنده: حسن عبدالمنجم
دار المعروف، قم، چاپ اول، 248 ص، عربی، وزیری.
در این پژوهش به معرفی شخصیت فاطمه ی زهرا (س) و ذکر حوادث زندگانی او و همسرش امام علی (ع) و نیز شرح بعضی از اعتقادات شیعه پرداخته شده است. نویسنده که از علمای شیعه است، حوادث زندگانی فاطمه ی زهرا و امام علی و امام حسین ( علیهم السلام) و واقعه ی کربلا را تبیین و تحلیل می کند و پاره ای از اعتقادات شیعه مثل امامت و خلافت و برخی مباحث تاریخی را بیان می کند. شیوه ی کتاب، گزارشی و تحلیلی است و هشت فصل دارد. از منابع شیعی و سنی در آن استفاده شده است. از جمله مباحث آن است: تاریخ در قرآن، گوشه ای از انحرافات امت های پیشین و داستان بلعم باعورا، سامری و هارون، شیعه و تشیع، شیعه در سودان، فاطمه ی زهرا (س) در قرآن و کلام رسول خدا، عصمت، فدک، شهادت حضرت زهرا (س)، امامت و خلافت بعد از پیامبر اسلام، سقیفه و خلافت امام علی (ع)، جنگ های آن حضرت، کربلا و امام حسین (ع) .
ریحانه ی خانه وحی: زندگی نامه ی حضرت فاطمه ی زهرا (س) از ولادت تا ازدواج
نویسنده: وحید رضائیان یزدی
نصایح، قم، چاپ اول، 5000 نسخه، 327 ص، فارسی، رقعی.
کتاب حاضر در بر گیرنده ی تاریخ زندگانی و شرح ابعاد شخصیتی حضرت فاطمه زهرا (س) از بدو تولد تا ازدواج با امام علی (ع) و نیز بیان ماجرای غصب خلافت پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) و شهادت حضرت زهرا (س) است. نویسنده با روش تاریخی، به نقل مطالب پرداخته و در پاره ای موضوعات با استفاده از روایات و کتب تاریخی دست اول، به تحلیل و بررسی بیشتر دست زده است. وی در بخش اول کتاب، به ذکر احادیث مربوط به خلقت فاطمه ی زهرا (س) اکتفا نموده و در بخش دوم با اشاره به نسب آن حضرت، داستان تولد و سایر وقایع زندگی ایشان را نقل کرده است. نویسنده در فصلی دیگر از کتاب، به ذکر نام های آن حضرت و معانی آن می پردازد و در بخشی دیگر فضایل و مناقب ایشان را خاطر نشان می سازد. وی ماجرای غصب خلافت را نیز به تفصیل شرح می دهد.
زهرای زکیة: کاوشی پیرامون برخی از ابعاد شخصیتی بانوی الهی حضرت زهرای زکیه (س)
نویسنده: الیاس جعفری
مؤسسة الامام المنتظر (عج)، مشهد، چاپ اول، 432 ص، فارسی، وزیری.
نوشتاری است در فضایل شخصی و مقام معنوی حضرت زهرا (س)، مؤلف، ضمن تشریح برتری های تکوینی خاندان حضرت محمد (ص)، ویژگی ها و خصوصیات حضرت زهرا (س) را بیان کرده و اسامی ایشان را برشمرده و توضیح می دهد. کوثر، صمت حضرت زهرا (س) و مطالبی درباره ی آیه ی تطهیر از مباحث کتاب است.
فاطمه ی زهرا (س) در پرتو خورشید محمدی
نویسنده: عبدالفتاح عبدالمقصود
ترجمه: سید حمید طبیان
شرکت انتشار، تهران، 1381، 2 ج: (550 + 512)، 7500 تومان، ترجمه «فی نور محمد، فاطمة الزهراء» ، چاپ دوم، 1412 1991 م.
عبدالفتاح عبدالمقصود، نویسنده ی کتاب مشهور، امام علی بن ابی طالب (ع) است که تا کنون بارها توسط همین ناشر به زیور طبع آراسته گشته است.
ویژگی «عبدالمقصود» آن است که علی رغم برخورداری از خاستگاه مذهبی اهل تسنن، با نگاهی عاری از تعصب و برخوردار از روش بینی و ژرف نگری به بررسی تاریخ صدر اسلام پرداخته است.
کتاب «فی نور محمد، فاطمة الزهراء» در سال 1412 ق. در دو جلد توسط انتشارات دار الزهرای بیروت منتشر شده است.
مترجم کتاب حاضر را تحت عنوان، «فاطمه ی زهرا ( علیها السلام) در پرتو خورشید محمدی » ، از روی همین نسخه ترجمه کرده است.
«عبدالفتاح عبدالمقصود» کتاب خود را به یازده بخش تقسیم کرد و در این بخش ها به ترتیب مباحث زیر را آورده است:
بخش یکم: آتش در کعبه / کشتی با قوم / از در صفا / ردا و سنگ / پیامبر موعود / ستاره ی زهرا
بخش دوم: دیداری برای جاودانگی / به ماننده ی مرواریدی پنهان / عمر فاطمه (س) به رنج ها نه به سال ها / تنه شاداب است و شاخه ها بارور / اشک هایی در حرم / یکتا پرستان
بخش سوم: خدیجه اندوه همه را بر دوش می کشید / هرگز به تو نخواهند رسید / سال های گرسنگی / خروج / دخترکم گریه مکن
بخش چهارم: آیا تخته سنگ سبز می شود / پیمان با خدا / بهره ی سوداگری / دور از مکه / سواران جنگاور جناح
بخش پنجم: در آباد بوم آرامش و آشتی / فاطمه و کمال / خشنودی و خشم فاطمه (س) خشنودی و خشم خداست / دل ها به فاطمه (س) کشش یافت
پنج بخش اول، محتوای 512 صفحه ای جلد اول را شامل می شود.
در بخش هایی از این جلد آمده است: «فاطمه با قلب خود گام به گام بلکه وجب به وجب و لحظه به لحظه پدر را در راه خود که پوشیده از خطر بود، دنبال می کرد... (ص 432) . و یا در صفحه ی 434 آمده است: «اما دل نگرانی فاطمه دو دل نگرانی بود... دل نگرانی دختری برای پدرش و دل نگرانی مادری برای پسرش در یک آن... آیا نمی بینی فاطمه - از آن گاه که روزگار خود را شناخته - همواره بسان مادری که از کودک خود پرستاری می کند، با همه ی مهرهای مادری دست نخورده و انباشته در ژرفای قلبش از پیامبر (ص) پرستاری می کند؟ مهرها و دل سوزی هایی که همانندش به گرد دل دیگر مادران نگشته است؟ ...
بخش ششم: جبراییل گفت / خواستگاری علی (ع) از زهرا (س) / جدا شدن زینب از زید / پسران نه پسر خواندگان / خدایا این دو از من اند و من از این دو
بخش هفتم: جشن عروسی / گردنبند خدیجه / در آستانه ی مادر شدن / گویی که محمد است / بر دامنه ی کوه احد / شمشیرهایی در دست هایی نرم / حسن و حسین دو ستاره ی درخشان
بخش هشتم: کشندگان پیامبران / داستان اخگر و تخته سنگ / ای برادران بوزینگان / در گذشت پیامبر
بخش نهم: فدک / خواسته های خلفا در گذر دویست سال / خشنودی فاطمه خشنودی من است / مرزهای فدک
بخش دهم: آن چه پیامبر به شما داد بپذیرید / خمس ها و سهم ها / نه دیناری به جای گذاشت و نه درهمی / باز داشتن یا خودداری کردن
بخش یازدهم: آیا نبوت میراث است؟ / گفتند... و خدا گفت / فدک چیست! !؟
بخش های ششم تا یازدهم، محتوای 550 صفحه ای جلد دوم را تشکیل می دهد.
در بخش «فدک چیست! !؟» مؤلف گفتار خود را با این عنوان شروع می کند «برای حق، نه برای ارث » و در ادامه این چنین می آورد:
«در پرتو این نور حق است که داستان فدک را مساله ای بنیانی می یابیم نه مساله ی یک پاره زمین...
وگرنه زمین فدک چیست؟ ...
اندازه ی آن در جهان دارایی ها چیست؟ ...
سود آن چیست برای کسی که زر ناب و خاک پاک نزد وی یکسان است؟
ارزش آن چیست برای کسی که این جهان با همه ی روزی هایش در باور وی سراب است و گرد و غباری پراکنده در هوا؟ ...
اگر زمین فدک چندان حاصل خیز باشد که از مرز خیال بگذرد، هر روز درختی برویاند، از هر شاخه ی آن هزار شکوفه دمد، هر شکوفه ای هزار میوه بیرون دهد...
اگر خاک زمین فدک زر ناب باشد، سنگریزه هایش مروارید و ریگ هایش زمرد و یاقوت و مرجان...
اگر آب فدک چشمه ای باشد از رود کوثر...
اگر همه ی این ها و چندین برابر این ها نیز در زمین فدک - آن پاره زمین این جهانی که در نزدیکی مدینه افتاده است - یافت شود باز هیچ گرایشی در فاطمه پدید نمی آورد، نگاهی از او به سوی خود نمی کشاند، برای او با یک موی برابر است...
چگونه زهرای محمد به دارایی چشم می افکند یا به این زندگی دلبستگی پیدا می کند در حالی که وی در دامن نبوت همدم زهد و همنشین پارسایی و پرورش یافته و برتر از آن است که به خواهش های نفس و کالای فریبنده ی این جهان گرایش بیابد! ...
...همه ی چیزی که فاطمه را برای فدک نگران می کند این است که فاطمه می خواهد فدک هم چون قربانی ای باشد تا آن را با دست خود به خدا پیش کش کند...
درست به مانند قربانی هابیل... .
فاطمه باور داشت فدک به دو دلیل حق وی است:
دلیل نخست: این که فدک بخشش پیامبر بود به وی...
دلیل دیگر این که بنابر آیین ارث در قرآن گرامی فدک میراثی بود از پیامبر برای وی...
و آن گاه که قرآن سخن می گوید، خدا سخن گفته است...
و آن گاه که خدا سخن می گوید، مجالی برای هیچ سخن دیگری نمی ماند...
زیرا سخن خدای پاک والاترین سخنان است...
و داوری او برترین داوری ها...
داوری ای که کسی را در آن توان بازپرسی و پیگیری نیست...
(ج 2، 519- 525)
در آخرین لحظات شهادت صدیقه ی طاهره، آن بانوی گرامی ارجمند خطاب به علی (ع) گفت:
- آیا آن چه از تو بخواهم انجام می دهی؟ ...
- آری...
فاطمه علی را سوگند داد و گفت:
- خدا را که ابوبکر و عمر بر پیکر من نماز نگذارند و بر آرامگاه من نایستند...
(ص 540، ج 2)
ابوبکر و عمر اکنون چه بسیار سزاوار دل سوزی و ترحم هستند چون بانویی را به خشم آوردند که خدا از خشم او در خشم می شود،
خدا به فریادشان برسد! ...
(ص 541، ج 2)