شناسه : ۳۰۹۷۳۹ - جمعه ۹ تیر ۱۳۹۶ ساعت ۰۰:۲۳
مقام حضرت عباس(ع) در میراث شیعی
گروه اندیشه: حجت‌الاسلام مهدی‌پور معتقد است مقام حضرت عباس(ع) در میراث شیعی بسیار بالاست و تعبیرهایی که ائمه معصومین(ع) در حق حضرت ابوالفضل(ع) انجام داده‌اند بسیار فوق‌العاده است و جا دارد که در شناخت ایشان به این توصیفات توجه کنیم.
حجت‌الاسلام و المسلمین علی‌اکبر مهدی‌پور، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در پاسخ به این پرسش که حضرت عباس(ع) چه جایگاهی در میراث شیعی دارند؟ گفت: وجود مقدس حضرت قمر منیر بنی‌هاشم، شخصیت ممتاز زمان خود بود. بعد از امام حسین(ع) کسی در زمان ایشان از لحاظ عبادت و اطاعت از ولی امر زمانش به پای او نمی‌رسید.
مهدی‌پور افزود: قمر بنی‌هاشم در میان فرزندان امیرالمومنین بسیار ممتاز بود، یعنی بعد از وجود مقدس امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هیچکدام از اولاد امیرالمومنین از لحاظ جهات مختلف علمی، اخلاقی، عبادت و اطاعت به پای او نمی‌رسید. تعبیرهایی که ائمه ما در حق حضرت ابوالفضل انجام داده‌اند بسیار فوق‌العاده است و جا دارد که در شناخت ایشان به این توصیفات توجه کنیم.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: برای مثال از سوی ائمه بیان شده است که ایشان «صلب الایمان» هستند، یعنی ایشان صاحب ایمان استوار و محکم بودند یا گفته‌اند که ایشان صاحب بصیرت بود. نکته ظریفی در زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل وجود دارد که معصوم رسیده است و بسیار مهم است که می‌فرماید ایشان «آن چه می‌شد را انجام داد». ایشان آنچه در قدرت یک بشر بود انجام داده است. این تعبیر پیام دارد و آن این است که ما نیز باید آنچه در توان داریم در راه دین انجام دهیم. همین‌طور این تعبیر مقام شامخ حضرت عباس را برای ما بیان می‌کند.
مهدی‌پور تصریح کرد: ایشان از نظر اخلاقی فردی فوق‌العاده بودند. ایشان مطیع بودند و هیچگاه تا روز عاشورا به امام حسین برادرم نگفت و همیشه ایشان را «سیدی و مولا» تعبیر می‌کردند. عصر تاسوعا وقتی صدای هلهله دشمن به گوش رسید، امام حسین(ع) به حضرت ابوالفضل(ع) گفتند که ای جانم به فدایت برو ببین چه می‌خواهند که این علاوه بر آنکه در منابع شیعی آمده است، در تاریخ طبری نیز ذکر شده است.
وی افزود: بنابراین حضرت ابوالفضل(ع) مقام بالایی داشته‌اند. در زیارت‌نامه ایشان ذکر شده است که من شهادت می‌دهم که تو خیرخواهی را به کمال رسانده‌ای و نهایت آن چه در توانت بود را انجام داده‌ای. این تعبیر را شیخ مفید نقل کرده است. از این رو معصومین بیان بسیار ارجمندی در خصوص حضرت عباس(ع) داشته‌اند.
مهدی‌پور با بیان اینکه خطاب ایشان به عنوان باب الحوائج به این خاطر است که ایشان صاحب کرامات فراوانی بوده‌اند، گفت: یکی از علمای قم به نام آقا شیخ علی ربانی‌خلخالی، پنج مجلد کتاب در خصوص حضرت ابوالفضل نوشته‌اند و در هر مجلد 400 کرامت از ایشان ثبت کرده است. از این رو شخصیت ایشان بسیار بالاست و نمی‌توان شخصیت ایشان را تنها به واقعه عاشورا منحصر کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: عملکرد حضرت ابوالفضل(ع) در روز عاشورا چیزی نیست که بتوان با معیارهای موجود مقایسه شود. برای نمونه وقتی که خاندان عصمت و طهارت از یزید خواستند که آنچه در کربلا به یغما برده است به آنها برگردانند، وقتی یزید این وسایل را تحویل داد دیده شد که پرچمی هست که پارچه‌اش تماما سوراخ بود و در دسته علم هم تنها جای چهار انگشت سالم مانده بود و هیچ نقطه دیگری سالم نبود.
مهدی‌پور ادامه داد: یزید پرسید این علم به چه کسی تعلق دارد، وقتی گفتند که این علم متعلق به حضرت ابوالفضل(ع) است، تمام قد بلند شد و گفت الله الله آیا برادر از برادر اینگونه محافظت می‌کند و این در حالی است که در روز عاشورا به حضرت ابوالفضل اجازه میدان داده نشده بود و تنها فرموده شد که برای کودکان مقداری آب تهیه شود و حضرت برای آب تشریف برده بودند.
وی افزود: ایشان به تنهایی 4 هزار نفر که نگهبانان فرات بودند را از موضع‌شان دور کردند، در حالی که نگهبانان آمده بودند تا نگذارند تا سپاه امام از آب استفاده بکند.
مهدی‌پور تصریح کرد: حضرت ابوالفضل همه نگهبانان را دور کرد و وارد شریعه شد و باز عظمت حضرت ابوالفضل(ع) در این است که با اینکه سه روز بود که آب نخورده بود، چیزی ننوشید. هیچ منعی شرعی نداشت که ایشان آب بخورند اما در شب 21 ام امیرمومنان فرموده بود که ای ابوالفضل من حسینم را به تو می‌سپارم، روز عاشورا وقتی وارد شریعه شدی، مبادا قبل از حسین(ع) آب بنوشی.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: از این رو وقتی جگر حضرت ابوالفضل(ع) می‌سوخت و تشنگی فشار می‌آورد، دست‌ها را به آب برد و تا جلوی چشمانش بالا آورد و آن را بر فرات ریخت و گفت اگر می‌خواهی قبل از حسین آب بخوری که که زنده بمانی، هر گز زنده نمانی. این هم عظمت معنوی و اخلاقی ایشان بود که در تاریخ همچون چیزی برای کسی ثبت نشده است.
مهدی‌پور در پایان گفت: حضرت ابوالفضل(ع) در همه جهات ممتاز بود. معروف است که یکی از علمی نجف وقتی به کربلا می‌رفت به زیارت حضرت ابوالفضل(ع) نمی‌رفت، از او پرسیدند که علت چیست و او پاسخ معلوم نیست که حضرت ابوالفضل(ع) معلوم نیست که به اندازه من درس خوانده باشد. شب حضرت ابوالفضل به خواب آن عالم آمد و پرسید تو پیش چه کسانی درس خوانده‌ای. او استادنش را شمرد و حضرت گفت که من نخست نزد پدرم امیرمومنان و سپس برادرانم امام حسن(ع) و امام حسین(ع) درس خوانده‌ام. من هر چه خواندم نزد معصوم بوده است که مطلقا اشتباهی به ایشان راه نداشته است اما تو از بزرگانی درس خوانده‌ای که برایشان هر لحظه احتمال اشتباه و سهو وجود داشته است.
