گزارشی از سلسله نشست های «کانون گفتمان دینی » مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی ح وزه علمیه قم

مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه قم، به منظور پاسخگویی به شبهه ها و پرسش هایی که در سطح جامعه، در مورد علوم انسانی و اجتماعی پراکنده است «کانون گفتمان دینی » را تشکیل داده و در طول سال 79 با دعوت از استادان و دانشمندان حوزه و دانشگاه، سلسله نشست های علمی - فرهنگی متعددی را با حضور طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در محل سالن اجتماعات مدرسه فیضیه برگزار کرد.سخنرانان نیز در پایان هر نشست به پرسش های حاضران پاسخ دادند.

این نشست ها تا کنون در دو مرحله انجام یافته است که در مرحله نخست مجموعا هشت نشست از پنجم مهرماه تا بیست و چهارم آبان بر پا شد و در مرحله بعدی، از بیستم دی ماه تا زمان وصول گزارش به دفتر مجله،پنج نشست تشکیل یافته که همچنان ادامه دارد.

به منظور اطلاع خوانندگان محترم، ابتدا موضوع و سخنرانان - به ترتیب زمان تشکیل نشست ها - معرفی و آن گاه از نشست دوازدهم و سیزدهم گزارشی اجمالی ارائه می شود:

1. دین و آزادی(1)، آیة الله مصباح یزدی;

2.پلورالیسم دینی،حجة الاسلام و المسلمین صادق لاریجانی;

3. گزارش هزاره ادیان، آیة الله جوادی آملی;

4. دین و دموکراسی، حجة الاسلام و المسلمین رشاد;

5. دین و سکولاریسم، حجة الاسلام و المسلمین ربانی گلپایگانی;

6. قرائت های مختلف از دین، حجة الاسلام و المسلمین احمد واعظی;

7. ولایت فقیه، حجة الاسلام و المسلمین ممدوحی;

8. رابطه ایران و آمریکا، آقای دکتر منوچهر محمدی;

9. دین و آزادی(2)، آیة الله مصباح یزدی;

10. دین و فقه،آیة الله سبحانی;

11. دین و روان شناسی، حجة الاسلام و المسلمین غروی;

12. منطق فهم قرآن، حجة الاسلام و المسلمین رجبی;

13. وظایف روحانیت در دهه سوم انقلاب،آیة الله استادی.

دوازدهمین نشست علمی - فرهنگی کانون گفتمان دینی در یازده بهمن ماه، همزمان با سالگرد بازگشت پیروزمندانه امام خمینی(ره) به میهن اسلامی ایران و آغاز دهه فجر، در سالن اجتماعات مدرسه فیضیه با موضوع «منطق فهم قرآن » بر پا شد .

در این نشست ابتدا دبیر جلسه، طی سخنانی ابراز داشت: در طول تاریخ اسلام، فهم قرآن همواره با دو جریان نامتعادل روبه رو بوده است: یکی جریان سهل انگار، و دیگری جریان ناتوان از بهره وری از قرآن.

وی این دو جریان را به عنوان دو نگاه افراطی و تفریطی به کلام الهی ارزیابی کرد. آن گاه سخنران جلسه، جناب حجة الاسلام و المسلمین رجبی مطالب خود را در دو بخش بیان کرد و به سؤالات حاضران پاسخ داد. وی در آغاز سخنان خود، با یکی دانستن فهم و تفسیر قرآن، گفت: وقتی که ما از منطق فهم یا منطق تفسیر قرآن یاد می کنیم، معنایش این است که ما پذیرفته ایم قرآن فهمیدنی است. حجة الاسلام و المسلمین رجبی در ادامه سخنانش به تبیین واژه منطق فهم قرآن پرداخته و گفت: واژه منطق فهم قرآن، دو اصطلاح و یا دو کاربرد دارد: ...گاهی به یک مجموعه، منطق فهم اطلاق می شود و گاهی به یک بخش خاص از آن مجموعه.... در جایی که یک مجموعه از مباحث را مطرح می کنند، منطق فهم قرآن شامل مبانی تفسیر، منابع تفسیر، علوم مورد نیاز مفسر، شرایط مفسر و شیوه و مراحل تفسیر می شود....گاهی هم منطق فهم قرآن را به بخش قواعد اختصاص می دهند.

سیزدهمین نشست کانون گفتمان دینی در آستانه بیست وسومین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران با هدف بررسی وظایف روحانیت در دهه سوم انقلاب، در روز هیجدهم بهمن ماه و در محل سالن اجتماعات مدرسه علمیه فیضیه با حضور اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه قم برگزار شد. در این نشست، سخنران جلسه آیة الله استادی ضمن تاکید بر نقش روحانیت در حمایت از نظام اسلامی و بقای ارزش های اسلامی، از عناصر مؤثر در موفقیت روحانیت نام برد. ایشان خوب تحصیل کردن را اولین عنصر برشمرد و گفت: ما هم اگر تابع مکتب اهل بیت(ع) هستیم باید درست درس بخوانیم، درست بفهمیم و درست بیان کنیم. آیة الله استادی از خوبی مردم و محبوبیت روحانیت نزد مردم به عنوان دو عنصر تاثیرگذار دیگر یاد کرد و در بیان عوامل محبوبیت ابراز داشت: یکی از عوامل مهم محبوبیت روحانیت در طول تاریخ، همین ساده زیستی است. وی پس از یادآوری این که دشمن با بزرگ نمایی نقاط ضعف برخی روحانیان، سعی در کاهش محبوبیت روحانیت نزد مردم دارد، گفت: عامل بعدی این است که همه ما در هر موقعیت که هستیم باید خادم مردم باشیم...، اگر به فکر خودمان باشیم محبوبیت را از دست می دهیم.

آیة الله استادی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به مساله جوانان، بیان داشت: یکی از عوامل محبوبیت و عدم محبوبیت، مساله جوانان است. امروزه به هر بهانه و به هر وسیله ای در هر جا قرار می گیریم، باید بتوانیم با جوان ها گرم بگیریم.

وی از موضع گیری روحانیان در برابر دولت به عنوان عامل دیگر محبوبیت نام برده و فرمودند: روحانیون باید در برابر هر دولتی، موضع گیری شفاف داشته باشند و بدی ها را بد بگویند و خوبی ها را خوب.

استاد محترم، استادی در ادامه سخنانشان، قرار نداشتن روحانیت در جناج بندی های سیاسی را از عوامل دیگر محبت مردمی نام برد و بیان داشت:...روحانیت برای همه مردم و دلسوز همه مردم است. دشمن، گاهی افراد را به این جناح و آن جناح نسبت می دهد.

در پایان این نشست آیة الله استادی به پرسش های حاضران پاسخ داد.