شاید سخت‌ترین شیوه تغذیه، شیردادن به شیرخوار است؛ موجودی که توانایی بیان خواسته‌های خود را به صورت کلامی ندارد اما نشانه‌هایی وجود دارد که به مادران در امر شیردهی موثر کمک می‌کند و این همان مهارت شیردهی است. گفتگوی ما را با دکتر بهرام دلاور، متخصص کودکان در این‌باره می‌خوانید.
آقای دکتر، هر بار شیر دادن باید چه‌قدر طول بکشد؟
کودکان با هم متفاوت‌اند. میانگین زمان شیردهی بین یک ربع تا 40 دقیقه است. اما اجازه دهید کودک خودش تصمیم بگیرد که چه قدر تمایل دارد شیر بخورد. در طول شیر دادن کیفیت شیر تغییر می‌کند. ابتدای شیر، تشنگی را برطرف می‌کند. قسمت بعدی آن به کودک انرژی می‌دهد و گرسنگی‌اش را برطرف می‌سازد. خوب است که وقتی کودک از یک سینه تغذیه کرد، سینه دیگر را در دهانش بگذارید. اگرچه کاملا عادی است که در هر بار شیردهی، کودک از یک سینه تغذیه کند. فقط مواظب باشید که در هر بار شیردهی به‌طور متناوب از هر سینه شیر بدهید.
آیا باید برای شیردهی، کودک را از خواب بیدار کرد؟
برای چند هفته اول به مادرها توصیه می‌کنیم که فرزندان خود را برای شیردهی حداقل هر دو سه ساعت یک بار از خواب بیدار کنند. تعداد دفعات شیردهی و مدت آن کاملا تابع تقاضای نوزاد است. در نوزاد نارس این فاصله کوتاه‌تر می‌شود و باید آنها را زودتر بیدار کرد.
اگر کودک زودتر از زمان مقرر برای شیردهی بیدار شد، چه کار باید کرد؟
اگر کودک شما به شیر خوردن تمایل نشان دهد و برای مثال شروع کند به گریه کردن و مکیدن انگشتان خود، شما به هیچ وجه نباید او را منتظر نگه دارید تا زمان شیر دادن فرا برسد. اگر کودک به شیر خوردن تمایل داشت، لازم نیست صبر کنید، می‌توانید همان موقع به او شیر دهید، حتی اگر زمان کوتاهی از تغذیه شدن قبلی گذشته باشد. به هیچ وجه نگران نباشید که شیر موجود در سینه‌ها تخلیه می‌شود. شیر به‌طور مکرر در سینه‌ها تولید شده و همیشه به اندازه کافی برای سیر شدن کودک شیر در آنها وجود دارد. یعنی شیر مادر از تولید به مصرف است و با شروع مکیدن نوزاد تولید و ترشح آن آغاز می‌شود.
آیا کودک باید مدت زمان معینی از هر سینه شیر بخورد؟
اگر کودک در حال شیر خوردن است، نباید سینه را از دهان او جدا کنید. اجازه دهید تا او خودش سینه را رها کند. او یا سر خود را به سمت عقب می‌کشد و یا برای مدت زمان نسبت طولانی مکیدن را متوقف می‌کند. هیچ مدت زمان مشخصی برای تغذیه کودک از هر سینه وجود ندارد. اگر خواست از سینه دیگر هم استفاده کند، به او اجازه دهید و اگر هم نخواست، باز هم هیچ اشکالی ندارد. باید به کودک اجازه دهید که خودش شیر خوردن را متوقف کند. در مراحل آخر شیر چرب‌تر و خامه‌ای‌تر می‌شود. اگر شما کودک را از مکیدن بازدارید، او نمی‌تواند از شیر پر چرب و خامه‌ای استفاده کند.
چه موقع می‌توانیم کودک را برای شیر دادن بیدار نکنیم؟
زمانی که امر شیردهی برای شما جا افتاد، باید کودک را یکی دو مرتبه نزد متخصص اطفال ببرید تا مطمئن شوید که به اندازه کافی رشد کرد. از این زمان به بعد می‌توانید هر زمان که خودش درخواست کرد، او را تغذیه کنید. زمانی که رشد کودک کافی باشد، پوشک خود را به طور مکرر خیس و کثیف کند، آنگاه دیگر مجبور نیستید که او را برای تغذیه شدن از خواب بیدار کنید.
چگونه می‌توان تشخیص داد که کودک درخواست شیر می‌کند؟
کودک با «قار و قور» کردن، مکیدن انگشت‌های دست، حرکت دادن لب‌ها، باز کردن دهان، تولید صداهای خفیف و یا گریه کردن، شما را صدا می‌زند. خیلی بهتر است که در همان مراحل اولیه و با مشاهده علایم ابتدایی، شیر دادن را شروع کنید و منتظر شروع گریه او نباشید. زمانی که شروع به گریه کند، شیر دادن سخت‌تر می‌شود، چرا که ابتدا باید او را آرام کنید و سپس شروع کنید به تغذیه کردن او.
چرا بعضی از کودکان علاقه زیادی به شیر خوردن در شب دارند؟
این مساله کاملا طبیعی وفطری است. متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها درباره این نوع رفتار نظر مساعدی ندارند و تصور می‌کنند که این امر به دلیل مغذی نبودن شیر مادر اتفاق می‌افتد. باید به یاد داشته باشید که تنها از روی واکنش‌های کودک نمی‌توانید تشخیص دهید که او چه میزان از شیر مادرش را مصرف می‌کند. شیردهی در شب روی ترشح شیر در درازمدت اثر بسیار خوبی دارد هرچه نوزادان شب‌ها بیشتر شیر بخورند، مادر مدت زمان بیشتری در آینده می‌تواند شیر بدهد.
از کجا بفهمیم که شیر مادر برای نوزاد کافی است؟
در روزهای اول تولد بیشترین چیزی که نشانه کافی بودن شیر مادر است تعداد دفعات ادرارکردن نوزاد است که اگر بیش از 4-5 بار در شبانه‌روز باشد، نگرانی در باره کمبود شیر خود نداشته باشید .پس از این دوره وزن‌گیری مناسب یعنی روزانه حدود 20 تا 30 گرم، علامت کافی بودن شیر مادر برای نوزاد است. فراموش نکنید که بزرگی و کوچکی پستان‌ها به هیچ وجه نشانه میزان شیر آنها نیستند. از سوی دیگر اگر در دوشیدن شیر مادر ترشح آن کم است، این هم به تنهایی نمی‌تواند علامت کمبود شیر مادر باشد زیرا ممکن است در مکیدن نوزاد شیر ترشح شود. موازی بودن رشد کودک در کارت رشد، نشانه رشد کافی شیرخوار است.
آیا باید برنامه زمان‌بندی شده را به کودک تحمیل کنیم؟
تحقیقات نشان می‌دهد که دخالت در روند تغذیه طبیعی کودک (به ویژه منتظر گذاشتن او برای تغذیه) مشکلات زیادی از قبیل ذخیره شدن شیر رقیق در سینه‌ها و ناتوانی در افزایش وزن نوزاد را به همراه دارد. هر چه مدت زمان بین شیردهی بیشتر باشد، شیر کمتری در سینه‌ها درست می‌شود. شیردهی مکرر، هم منبع شیر شما را افزایش می‌دهد و هم سلامت کودک را تضمین می کند.
منبع:http://www.salamat.com
/ن
