درمان بیماری ها در طب سنتی: حرف الف

آبریزش بینی

نشان دهنده ی سرماخوردگی، آلرژی، مصرف برخی از داروهای قلب و فشارخون، عفونت سینوس ها، تغییر ناگهانی دما، تنش روانی، تغییرات هورمونی و خستگی می باشد.

درمان خوراکی:

ماش، میوه ی خام، سوپ جو.

درمان گیاهی:

الف) بوبیدن گل نسترن مفید است.
ب) بوییدن مرزنگوش و نوشیدن جوشانده ی آن بسیار مفید است.
ج) حنا را با پوست تازه ی گردو ترکیب کرده، بر سر بگذارید.
د) ریشه ی درخت زیتون را با مقداری برگ زیتون بجوشانید و آب آن را میل نمایید.

درمان با عرقیات:

عرق بابونه مفید است.

موارد پرهیز:

پنیر، گردو.

آبریزش چشم

ممکن است به علت عفونت سینوس ها، افتادن مژه در چشم، اِشکال لنز، استفاده ی زیاد از کامپیوتر، دود، کمبود اشک، شل شدن پوست پلک و بینی، ضرب دیدگی چشم و آلرژی یا مصرف خوراکی های تند و ترش باشد.

درمان خوراکی:

زیره سیاه، مرزه، هویج پلو، مربای هویج، کباب، جگر سیاه.

درمان گیاهی:

الف) کشیدن سرمه ی مغز گردو به چشم مانع آب ریزش می شود.
ب) هر شب یک مثقال مرزه بخورید و بخوابید، علاوه بر مفید بودن برای چشم، ذهن را هم تقویت می کند.
ج) سرمه ی انجیر و سرمه ی ساییده انار پخته مفید است.
د) دود برگ کاج بسیار مفید است.
هـ) چکاندن آب پیاز در چشم مفید است.

درمان با عرقیات:

هر روز 2 فنجان عرق مرزه میل نمایید.

درمان با آبمیوه جات:

آب انگور و آب هندوانه.

آب سیاه چشم

در این بیماری فشار مایع داخل چشم بیشتر از حد معمول شده و موجب کاهش دیده می شود.

علایم ظاهری:

عفونت چشم همراه با تب، درد شدید چشم، تغییرات ناگهانی در قدرت بینایی چشم، تهوع و دیدن هاله دورِ نور و اشیاء نورانی می باشد.

درمان گیاهی:

هر شب آب پیاز را با عسل مخلوط کرده و بر پشت چشم بمالید.

موارد پرهیز:

خوردن آب زیاد و چربی.

آبله

علت آن نوعی ویروس است و دوره ی آن بین 12 تا 17 روز می باشد. این بیماری در کودکان زیر 10 سال شایع تر است.

علایم ظاهری:

ضعف، بی حالی، سردرد شدید، تب 40 درجه سانتی گراد به مدت 5 روز، التهاب جلدی به صورت سرخک یا سرخچه روی صورت، بازوها و پشت ساق پاها.

درمان خوراکی:

آبلیمو، خاکشیر، ریواس، شربت زرشک، آش ساده با لیموترش زیاد، شربت پرتقال، آش عدس، آش عناب همراه با تمرهندی.

درمان گیاهی:

الف) دم کرده ی 30 تا 50 گرم اسطوخودوس در یک لیتر آب و مصرف آن روزی 3 فنجان در روز مفید است.
ب) ضماد له شده ی ریواس با آرد جو جهت آبله مفید است.

درمان با عرقیات:

عرق بابا آدم.

درمان با آبمیوه جات:

آب انار.

آبله مرغان

نوعی بیماری ویروسی است که در همه سنین مخصوصاً کودکان 2 تا 6 ساله رخ می دهد.

علایم ظاهری:

تب، درد شکمی، احساس ناخوشی عمومی به مدت یک تا دو روز، جوش های پوستی و در بزرگسالان یک سری علایم شبیه آنفولانزا.

درمان خوراکی:

سوپ ماش و گشنیز، آش جوجه خروس با آب لیموترش، لعاب به دانه.

درمان گیاهی:

الف) 50 تا 100 گرم گل اسطوخودوس را در یک لیتر آب دم کرده، روزی 3 بار و هر بار 90 قطره به مریض داده شود.
ب) شیر خشت یا بید خشت میل نماید.
ج) شربت تمشک بسیار مفید است.

درمان با عرقیات:

عرق تمشک.

درمان با آبمیوه جات:

آب هندوانه، لیموشیرین، سیب و آب گلابی.

موارد پرهیز:

غذاهای سرخ کرده و بودار، غذاهای پرچرب، تند و شور، خوردن هر نوع ادویه تا سلامتی کامل، ترنجبین.

آب مروارید

آب مروارید لایه ی نازک و کدری است که روی عدسی چشم را گرفته و موجب کاهش بینایی می شود.

علایم ظاهری:

تاری دید و گاهی اوقات دوتایی دیدن اشیاء.

درمان خوراکی:

مخمر آب جو، ماست، شیر، کرفس، چغندر، روغن سویا، کرفس.

درمان گیاهی:

الف) دانه های خشک رازیانه را کوبیده و بجوشانید، پس از جوشاندن، صاف کرده و آب آن را داخل چشم بچکانید.
ب) چکاندن روغن زیتون در چشم به صورت مداوم بسیار مفید است.
ج) چند قطره آب گل لاله را در چشم بچکانید.
د) پیام خام رنده شده را با آبلیمو مخلوط کرده به مدت یک هفته بر روی چشم بمالید.
هـ) تخم حنا را ساییده و به چشم بکشید.

درمان با عرقیات:

روزی 1 الی 3 فنجان یکی از عرقیات زیر را میل نمایید: عرق جعفری، رازیانه و کرفس.

درمان با آبمیوه جات:

آب هویج، خیار، لیمو شیرین و آب پرتقال.

موارد پرهیز:

گوشت گاو، پنیر، عدس، باقلا، چربی گوسفند، پیاز.

مراقبت ها:

جهت سلامت چشم از نگاه کردن مستقیم با نور خورشید، رعد و برق، برف، چراغ های پر نور و همچنین از نگاه کردن به سفیدی زیاد و اشیایی که با سرعت می چرخند پرهیز کنید.

آسم (خس خس سینه)

آسم بیماری است که در جریان آن راههای هوایی نسبت به محرک های محیطی مثل گرد و غبار حساس می شوند که به آن خس خس سینه هم می گویند.

علایم ظاهری:

سرفه های مکرر که هنگام شب و صبح زود بیشتر اتفاق می افتد.

درمان خوراکی:

خرما، شیر، هویج ، قهوه غلیظ، کلم پلو، مربای توت فرهنگی، سالاد (هویج خام+ کاهو+ ترب+ جوانه ی گندم + کرفس+ آبلیمو+ روغن زیتون )، آب بولاغ اوتی، آب کرفس، آب کاهو، آب جعفری، آب شلغم، آب پیاز، گل کلم.

درمان گیاهی:

الف) جوشانده ی برگ های توت فرنگی با شیرین بیان برای درمان آسم مفید است.
ب) جعفری را خرد کرده، در شیر گرم بریزید و صبح ناشتا میل نمایید.
ج) خوردن خیسانده ی زیره در سرکه مفید است.
د) داخل یک شغلم را گود کنید، در آن شکر بریزید و بگذارید مدتی بماند تا خوب آب بیندازد، این آب را در ظرفی نگه دارید و در موقع شدت آسم از آن بخورید.
هـ ) جوشانده ی برگ بارهنگ جهت درمان آسم مفید است.

درمان با عرقیات:

عرق بابونه رومی، آویشن، بادرنجبویه و عرق بولاغ اوتی.

درمان با آبمیوه جات:

آب انار و آب پرتقال.

موارد پرهیز:

بادمجان، برنج، پنیر، خربزه، سرکه، سیب ترش، سیب زمینی، طالبی، کاکائو، کیوی، گردو، ماهی، میگو، نمک، آبگوشت، خورشت فسنجان، سالاد الویه، شربت آبلیمو، شوید پلو، کله جوش، خیار شور، سس مایونز.

آفت دهان

نشان دهنده ی حساسیت به باکتری، تنش روانی، آلرژی غذایی، فشار و مالش دندان های مصنوعی، گاز گرفتن و خراشیدن می باشد.

درمان خوراکی:

آش گشنیز، آبلیمو، آش سماق، شربت پرتقال، سالاد (کاهو + خیار + گوجه فرنگی + سماق + آبلیمو)، خورشت کرفس + آبغوره.

درمان گیاهی:

30 گرم گل ختمی را در 1/5 لیتر آب به مدت 12 دقیقه بجوشانید، سپس از صافی بگذرانید و دهان را با آن شستشو دهید.

درمان با آبمیوه جات:

آب شاه توت.

موارد پرهیز:

غذاهای ادویه دار، گوجه فرنگی.

آکنه

علایم ظاهری:

نقاط سر سیاه روی پوست به اندازه ی سر سوزن، نقاط سفید شبیه نقاط سر سیاه، جوش های کوچک و چرکی، قرمزی و التهاب در اطراف جوش ها، آبسه.

درمان خوراکی:

گوجه فرنگی و شلغم خام.

درمان گیاهی:

الف) هر روز گوجه فرنگی نصف کرده را بر روی آکنه بمالید و بعد از مدتی با آب سرد بشویید.
ب) مقداری ترشک کوبیده روی آکنه بمالید و بعد از چند دقیقه آن را با آب سرد بشویید.
ج) آب ترب را با آرد برنج و آرد عدس مخلوط کرده بر روی آکنه بمالید.
د) روزی دو بار صورتتان را با محلول دم کرده ی جعفری بشویید.

درمان با عرقیات:

1 الی 2 فنجان عرق بومادران بعد از هر وعده ی غذا میل نمایید.

درمان با آبمیوه جات:

آب هلو، خیار و آبلیمو.

موارد پرهیز:

غذاهای چرب.

آماس

منظور از آماس آب آوردگی بدن است.

درمان گیاهی:

الف) مقداری تخم جعفری را جوشانده و صاف کنید و روزی 3 فنجان آب آن را میل نمایید.
ب) 50 گرم کاکل ذرت را با 6 لیوان آب به مدت 5 دقیقه بجوشایند. سپس صاف کرده، میل نمایید.
ج) صمغ درخت سقز مخلوط با روغن زیتون بسیار مفید است.
د) ضماد برگ تازه خار مُغیلان جهت فروکش کردن ورم مفید است.
هـ) روغن هسته ی تلخ زردآلو مفید است.

آنژین

در بیماری آنژین لوزه ها دچار درد و تورم می شوند و با سردرد، تب، درد استخوان و کوفتگی بدن همراه می باشد. ممکن است نشانه ی بیماری وخیمی مثل سیفلیس، مخملک یا تومورهای لوزی باشد.

درمان خوراکی:

شلغم، زرشک، ترب سیاه، بنفشه، مربای گل بابونه، کرفس، اسفناج.

درمان گیاهی:

الف) جوشانده ی برگ ازگیل را روزی سه بار غرغره کنید.
ب) گیاه و میوه زنیان برای آنژین نافع است.
ج) غرغره کردن جوشانده ی تمشک یا غرغره ی سرکه برای آنژین مفید است.
د) خوردن سه فنجان جوشانده ی زرشک و غرغره ی آن مفید است.

درمان با عرقیات:

عرق زنیان.

درمان با آبمیوه جات:

آب هویج، عناب و آب لیموشیرین.

موارد پرهیز:

خوراکی و میوه هایی با خاصیّت گرم مثل خرما، گردو، اگر در مواقعی که میل شد پشت سر آن چیزهای خنک مثل انار و خیار میل شود.

آنفولانزا
عفونت حاد دستگاه تنفسی می باشد.

علایم ظاهری:

گلودرد، سردرد، خستگی، خشونت صدا، آبریزش بینی، تب و لرز، سرفه خشک، درد عضلانی و کمردرد.

درمان خوراکی:

گوجه فرنگی، آبلیمو با عسل، شربت شغلم، شیر، پرتقال.

درمان گیاهی:

الف) استنشاق آب جوشانده ی بومادران بسیار نافع است.
ب) شربت بارهنگ بسیار نافع است.
ج) سیر و نعناع جهت رفع آنفولانزا مفید است.
د) بخور برگ اُکالیپتوس جهت آنفولانزا مفید است.

درمان با آبمیوه جات:

آب موز، سیب و آب پرتقال.

استرس

استر می تواند به علت آماده شدن برای یک امتحان یا رویارویی با یک رویداد مهم باشد.

درمان خوراکی:

طالبی، کاهو، شب گل گاو زبان، روغن شاه دانه، روغن ماهی.

درمان گیاهی:

100 گرم ریشه شیرین بیان را با 300 گرم عناب نیم کوب کنید و با 250 گرم گل بابونه، 700 گرم کل گاوزبان و 250 گرم اسطوخودوس مخلوط نموده و روزانه 1 قاشق غذاخوری از آن را در 4 لیوان آب، دم کرده و میل نمایید.

موارد پرهیز:

خوراکی های حاوی کافئین و الکل.

استفراغ

ممکن است به علت پرخوری، مسمومیت، زخم مزمن گوارشی، سنگ کیسه صفرا، مراحل اولیه بارداری و شیمی درمانی باشد.

درمان خوراکی:

انار، آلبالو، بلوط، کاسنی، سماق، سنجد، ریواس، پسته، پونه، پیاز، تمرهندی، خرمای کال، نعناع سبز، هل، آش آبغوره، مربای بالنگ، آب باقلا، به، آب زرشک، آب سیب زمینی.

درمان گیاهی:

الف) 10 گرم نارنج خشک را کوبیده و با آب میل نمایید.
ب) نوشیدن آب یا شربت جوشیده ترنجان، جهت درمان استفراغ خانم های حامله (ویار) مفید است.
ج) نیم کوب سماق مخلوط با زیره مفید است.
د) دود و بخور سیاه دانه مفید است.

درمان با عرقیات:

عرق بابونه رومی، بالنگ، کاسنی، پونه، مرزه و عرق نعناع.

درمان با آبمیوه جات:

آب آلبالو، انار، زردآلو، آبغوره و آبلیمو.

موارد پرهیز:

برگ بو، بنفشه سه رنگ، جوش شیرین، چغندر، زعفران، زیتون، شنبلیله، فلفل سیاه، فندق، کنجد، لوبیا سبز، نارگیل، بادمجان ترشی، باقلاقاتق، پیتزا، ترشی، خوراک قارچ، خورشت فسنجان، زعفران، سس مایونز، شکر، قند، شیر.

اسهال

نشان دهنده ی مصرف آنتی بیوتیک ها، عفونت های انگلی یا باکتریایی، بدکاری لوزالمعده، التهاب روده، بیماری تیروئید و... می باشد.

درمان خوراکی:

انار، ازگیل، بلوط، هویج، سماق، سنجد، ریواس، پونه، خرمای کال، بادام، زالزالک، زرشک، گیلاس، سیر، خاکشیر، زردآلو، رب انار ترش، زغال اخته، دارچین، ترشک، جعفری، ترشی، باقلا، تخم مرغ آب پز + نعناع خشک، قهوه ی داغ، برنج کته با ماست.

درمان گیاهی:

الف) جوشانده ی برگ اسفناج مفید است.
ب) خوردن خیسانده ی ده گرم برگ خشک زردآلو با آب سرد، موجب درمان اسهال می شود.
ج) آب میوه ی به را با روغن زیتون مخلوط کرده، میل نمایید.
د) باقلا را با پوست در آب سرکه بپزید و بخورید.
هـ ) دم کرده ی گل های شاه پسند مفید است.
و) یک قاشق غذاخوری سیاه دانه را آسیاب کرده، با نصف فنجان عصاره ی ته تیزک مخلوط کرده، بعد از غذا میل نمایید.

درمان با عرقیات:

عرق بابونه ی آلمانی، بارهنگ، جعفری، سیر، مرزه و عرق نعناع.

درمان با آبمیوه جات:

آب زردآلو، لیمو، گلابی و آب توت.

موارد پرهیز:

توت، جو، خربزه، خیار، شیر گاو، فندق، کره، گردو، اشکنه، خورشت بامیه، خورشت قورمه سبزی، خورشت کدو حلوایی، شیر کاکائو، رب آلو.

افسردگی

ممکن است به علت غم از دست دادن عزیزی، گرفتاری های فردی مثل طلاق یا بیکاری، از دست دادن اعتماد به نفس و علل جسمانی باشد.

درمان خوراکی:

کاهو، چای سبز، زعفران، عسل، قهوه، رب انار، خورشت آلو اسفناج، مربای به، مربای گل محمدی، شربت زرشک، آب کنگر به طور مداوم، گوشت بوقلمون، بادام زمینی، پسته، تخم کدو، موز، شکلات.

درمان گیاهی:

الف) دم کرده 20 تا 30 گرم اسطوخودوس در یک فنجان آب جوش مفید است
ب) دم کرده گل گاوزبان، سنبل الطیب، لیمو عمانی و نبات، نشاط آور و آرام بخش است.

درمان با عرقیات:

روزانه 1 الی 3 فنجان یکی از عرقیات زیر میل نمایید:
عرق بابونه، بیدمشک، بادرنجبویه و عرق بهار نارنج.

درمان با آبمیوه جات:

آب آلوبخارا و آب انگور با پسته خام.

موارد پرهیز:

باقلا، آش شولی، روغن آفتابگردان.

انگل روده و معده

علایم ظاهری:

دل درد، لاغری، آبریزش بینی، استفراغ، گاهی اوقات اسهال، کم خونی و ضعف عمومی، دندان قروچه.

درمان خوراکی:

سیر خام، شربت زرشک، پیاز خام، آب شاهی، مصرف چند عدد لیمو ترش له شده به صورت ناشتا.

درمان گیاهی:

الف) روزی چند مثقال تخم گلابی را بکوبید و میل نمایید.
ب) 15 تا 20 گرم برگ گردو را در 4 لیوان آب جوش، دم کرده و روزی سه فنجان میل نمایید.
ج) سیاه دانه ضد کرم است و مقدار مصرف آن جهت دفع کرم، روزانه حداکثر یک قاشق چای خوری در یک لیوان آب جوش است.
د) ده گرم پوست نارنج را بسایید بعد با آب مخلوط کنید و بخورید؛ تا سه روز این کار را ادامه دهید.

درمان با آبمیوه جات:

آب هویج.

درمان با عرقیات:

عرق زیره، مرزه، بابونه و عرق کاکوتی.

اوریون

اوریون بیماری ویروسی است که باعث تورم دردناک غدد بزاقی واقع بین گوش و فک می شود. این بیماری در هر سنی خصوصاً بیشتر در سن 2 الی 12 سال بروز می کند.

علایم ظاهری:

تب، سردرد شدید، گلودرد، استفراغ، ناراحتی یا قرمزی چشم ها، تورم در گوش و فک و..

درمان خوراکی:

شیر برنج، شیر، آش ساده، فرنی بدون هل و گلاب.

درمان گیاهی:

الف) تاجریزی را جوشانده و صاف کنید، آب آن را با شاه توت تازه مخلوط کرده و بر روی ورم بمالید، گاهی هم آب آن را غرغره کنید.
ب) مقداری سرکه با آب نارنج و آبغوره مخلوط نموده، بر قسمت ورم کرده بمالید.
ج) دو گرم عناب را نیم کوب کنید و در 15 لیوان آب به مدت 1 روز بخیسانید سپس به تدریج عناب ها را با آب آن میل نمایید.

درمان با آبمیوه جات:

آب نارنج.

موارد پرهیز:

غذاهای سرخ کرده و بودار.
منبع مقاله :
حبیب الهی، احمد، حبیب الهی، حامد، (1391)، معجزه ی درمان در طب سنتی ایران، قم: نشر ابتکار دانش، چاپ سوم