اگر به شمال ایران سفر کنید لباسهایی برتن زنان روستایی این منطقه میبینید که تاکنون تعداد زیادی از طراحان لباس از مدلهای آنها برای طراحی الهام گرفتهاند.
در این مقاله 5 مدل لباس به شما معرفی میشود که توسط استاد عبداللهی از مفاخر سینمایی ایران در عرصه لباس و طراحی، طراحی شده است.
اگر طراح این لباسها را می خواهید بشناسید باید بدانید که گوشهای از هنرنمایی وی را در اجرای لباسهای سریالهای امام علی، تنهاترین سردار، مردان آنجلس، روز واقعه، تفنگ سرپر، کیف انگلیسی، کلاه پهلوی ، در چشم باد و مختار نامه مشاهده کردهاید.
روسری و سربند (لچک) پیراهن یا جمه، جلیقه کت، الجاقبا، دامن، شلیته، شلوار و چادر کمر از اعضای تشکیل دهنده این لباس هستند که در لباس محلی زنان گیلانی هم از این ترتیب استفاده میشود.
روسری و سربند:
اغلب زنان گیلان از دو سربند، یکی در زیر (لچک) و دیگری بر روی آن (دستمال) استفاده میکنند. دستمال در نواحی مختلف گیلان اسامی مختلفی دارد، در تالش به آن «سرا بست»، در ناحیه و سرود «تونه دسمال»، در ماسال «بنشه دسمال» و در گرگان رود و خوشابر اسالم به آن «سر دستمال» می گویند. در جلگههای گیلان نیز دستمال به اسامی زیر خوانده می شود: روسری دستمال، پیله دسمال و سرفود که بر روی لچک بسته می شود و اصولا رنگ آن سفید است.
پیراهن
پیراهن، بالاپوش بانوان گیلانی است. این پوشش درگویش تالشی، «شسی» Sey و در شرق و جلگه تالش، پیرهن Pirhan و جمه خوانده میشود. زنان در غرب گیلان شی یا پیراهن یکسره آستین بلندی می پوشند که از جلو مقداری باز است تا راحت تر بتوانند به نوزاد شیر بدهند و دو طرف آن نیز چاک دارد. اندازه چاک پیراهن و بلندی آن نیز که اصولا روی تنبان می آید در قسمتهای مختلف غرب گیلان متفاوت است.
پیراهن زنان
در جلگه گیلان، مثل پیراهن زنان غرب گیلان است اما بسیار از آن کوتاهتر است. پیراهن بانوان شرق گیلان به مراتب متنوع تر از پیراهن زنان در غرب گیلان است و تفاوتهایی در آنها مشاهده می شود.مثلا نوعی از آن، جلو بسته است و از طرف شانه دکمه دارد و نوعی دیگر دارای چاپ پهلو است و غیر از یراق دوزی و چرخ دوزی از نخهای رنگی نیز در جلوی پیراهن استفاده میشود.
پیراهن بانوان املشی «چابکی» Caboki نام دارد و کشاورزی و پولدوزی شده است. پیراهنی که آنها در منزل می پوشند از زیر سینه چین دارد و بلندی آن به زانو میرسد. متفاوتترین پیراهن، پیراهن مرسوم در پاشاکی واقع در «خرارود» است که چرخدوزی شده و پارچه آن با «پاچال» و ابریشم خام در محل بافته میشود و اطراف پیراهن به رنگ سرمهای و به روشی پیچمات با پیله ابریشم رنگ می شود. این پیراهن را دختران در روز عروسی یا در مهمانی به تن میکنند.
جــلیــقـه :
جلیقه یکی از پوششهای متداول بانوان گیلان است. این پوشش در ناحیة غرب گیلان جلخته Jelexte ، نیفتنه niftane ، در شرق گیلان جرقده jarqade یا جرزقه jarzaqe ، و در جلگههای گیلان جلقته ، جلتقه ، جلخته و جلخده نامیده می شود. مدل متداول جلیقه، اصولاً جلوباز سه دکمه و یقه هفت با سه جیب در طرفین است و پشت آن سکگ دارد که قابلیت گشاد و تنگ کردن را به آن میدهد. جنس آن بسته به وضعیت مالی افراد، متفاوت است. جلیقه در نواحی جلگهای گیلان به صورت ساده مورد استفاده قرار میگیرد ولی در مناطق کوهستانی و کوهپایهای سکه دوزی و با نخهای رنگی چرخدوزی میشود .