گزارشی از مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام در بنگلادش

! اسلام، در میان مردم بنگلادش علی رغم تلاش گسترده دشمنان، همچنان بالنده و به صورت بنیادین وجود دارد به گونه ای که مظاهر آن را می توان در برگزاری اعیاد اسلامی، نماز جمعه و جماعات دیگر به صورت چشمگیری مشاهده نمود. بنگلادش سرزمینی بکر و دست نخورده و با زمینه فعالیت بسیار مستعد می باشد که فرق اسلامی اعم از شیعه و سنی بدون هیچ مشکلی کنار یکدیگر زندگی می کنند. گرچه تلاش هایی برای ایجاد تفرقه بین آن ها صورت می گیرد، ولی چندان کارساز نیست. دلیل این امر علاقه مندی خاصی است که مردم مسلمان بنگلادش به اهل بیت علیهم السلام دارند; علاقه ای که در سایر کشورهای مسلمان اهل سنت، به این شدت وجود ندارد. جالب است بدانید که اکثر نام های مردم این سرزمین، نام ائمه اطهار علیهم السلام می باشد. مراسم عزاداری حضرت سیدالشهداء علیه السلام حتی توسط براداران و خواهران اهل سنت نیز برگزار می گردد. این جانب که جهت سخنرانی در ایام عزاداری (در سال 1374) همراه با کاردار سفارت جمهوری اسلامی ایران، بنا به دعوت برادران اهل سنت به شهر هوبی گنج عزیمت کرده بودیم، دیدم نحوه عزاداری شباهت زیادی به سینه زنی در ایران دارد; حتی زن ها با

تشکیل مراسم عزاداری جداگانه، مصیبت هایی را که بر اهل بیت امام حسین علیه السلام وارد شده بود، بازگو می کردند و سینه می زدند.

وقتی در جمع آنان حضور یافتیم، یکی از خانم ها مرثیه مربوط به حضرت سکینه را می خواند و زنان دیگر سینه می زدند. بعضی از برادران و جوانان نیز در اثر سینه زدن بی حال و بی هوش شده بودند به گونه ای که من فکر کردم تمام آن ها شیعه هستند ولی بعدا متوجه شدم که اصلا در میان این ها شیعه وجود ندارد و همگی از برادران اهل سنت می باشند. مردم این شهر سنگ یادبود و مزاری به نام امام حسین علیه السلام درست کرده بودند که برای زیارت به آن جا می رفتند و به احترام آن مزار، پاها را برهنه می کردند. حتی در اطراف آن نیز پابرهنه بودند و معتقد بودند این مزار قداست خاصی دارد که باید حرمت آن را حفظ کرد. این جانب حدس قوی می زنم که مردم این منطقه و سایر مناطقی که این گونه مراسم در آنجا برگزار می شود، زمانی شیعه بوده و یا حداقل آباء و اجداد آنان شیعه بوده اند; در میان آنان افرادی را دیدم که به خاطر ایام عزاداری، لباس مشکی بر تن داشتند و بسیاری از مردم نیز پارچه هایی را که در مزار (یا به گفته خودشان امام باره) آویزان بود، به عنوان تبرک لمس می کردند.

برگزاری مراسم عزاداری در شهر مانیک گنج:

در این شهر، پیر و مرشد معروف به نام شاه مخلص الرحمان همه ساله در ایام ماه محرم دسته های عزاداری را که بالغ بر ده ها هزار نفر می شوند به راه می اندازد; عزاداران با در دست گرفتن علم و کتل به صورت راهپیمایی در خیابان های شهر به عزاداری می پردازند. با دیدن این صحنه، تقریبا تمامی مردم به خیابان ها ریخته و نظاره گر این مراسم می شوند. در پایان مراسم راهپیمایی، همه مردم در یک میدان بسیار بزرگی اجتماع نموده و به سخنان متعدد گوش فرا می دهند.

در سال 1375 جناب آقای شاه مخلص الرحمان از این جانب جهت شرکت و سخنرانی در آن مراسم دعوت به عمل آورد که همراه با بعضی از دوستان خانه فرهنگ و سفارت جمهوری اسلامی به این شهر مسافرت نمودیم که در هنگام حضور در جمع عزاداران، مورد استقبال شدید ایشان و برادران عزادار اهل سنت قرار گرفتیم. پس از پایان سخنرانی نیز مردم با تکان دادن دست ابراز احساسات و علاقه می کردند.

در سال 1376 نیز به همین مناسبت از طرف رایزنی فرهنگی دعوت به عمل آوردند که همراه دوستان در آن مراسم شرکت کردیم. علاوه بر شهر مانیک گنج در یک بخش بسیار مهم این شهر، از طرف پیر دعوت شدیم. در روز عاشورا اهالی تمام روستاهای اطراف در این بخش گرد هم آمدند و به ترتیب در مقابل جایگاه خاصی که برای پیر درست کرده بودند، به عزاداری و سینه زنی پرداختند. آن ها آنچنان با شور و هیجان و احساسات سینه می زدند که انسان را به تعجب وا می داشت. نکته جالب توجه این بود که در این میدان، عزاداران صحنه پرپر شدن فرزندان و اصحاب امام حسین علیه السلام را به نمایش درآورده و مردم آنان را به جای دیگر منتقل می کردند. بعد از رفتن آن ها دسته ای از روستای دیگر می آمدند و همین صحنه مجددا تکرار می شد. بنده بسیار متاسفم که چرا این صحنه ها را فیلم برداری نکردیم; چون هر چه گفته شود حق مطلب بازگو نشده و واقعا آن مراسم دیدنی است و انسان تعجب می کند که چگونه مردم این کشور دور افتاده آن هم برادران اهل سنت، این چنین به امام حسین علیه السلام علاقه مند بوده و آن حضرت در میان قلوب آن ها نفوذ کرده است.

لازم به ذکر است که روز عاشورا در بنگلادش تعطیل رسمی است; رئیس جمهور و نخست وزیر به مناسبت روز عاشورا پیام می دهند که در رسانه های کشور و رادیو و تلویزیون پخش می گردد; در طول روز عاشورا سخنرانان و خطبا از برادران اهل سنت در صدا و سیما به ایراد سخنرانی می پردازند و بدین وسیله مردم را از فضایل آن حضرت آگاه می سازند. اگرچه مردم این کشور چندان اطلاعی از فلسفه قیام امام حسین علیه السلام ندارند، ولی چون اکثریت قاطع آن از برادران اهل سنت می باشند، قطعا اجرای چنین برنامه هایی پرثمر و مفید خواهد بود. وجود چنین پیر و مرشدهایی نیز در تبلیغ و ترویج این مراسم بسیار ثمربخش می باشد و باید از وجود این ها بیش ترین بهره ها را جست; اما متاسفانه در این زمینه برنامه ریزی نشده و امید می رود مجمع جهانی اهل بیت علیه السلام با همکاری رایزنی فرهنگی بتواند قدم مؤثری بردارد. ان شاءالله.