اولین کتابی که خواندم؛ از زبان بزرگان ادبیات و اندیشه (۱)

 

 

 

اولین رمان قطوری که در نوجوانی خواندم و مرا مجذوب خود کرد، «خوشه های خشم» از «جان اشتین بک»، نویسنده امریکایی بود. این رمان، مانند دریچه ای بر من گشوده شد. برای نخستین بار بود که با مفهوم زمین و انسان آشنا می شدم؛ درواقع، از همان ابتدا قدم به دنیایی گذاشتم که غریب می نمود اما از طبق توصیفات، دیالوگ ها و شخصیت های عاصی رمان، به یک همذات پنداری لذت بخشی رسیدم.

 

تصاویر بکر، با موضوعاتی از غرب وحشی، ظهور بحران اقتصادی امریکا در دهه سی میلادی، و تسلط کارتل های قدرتمند و زمین خواران حریص، همه و همه در ذهن من به شکل های گوناگونی از صحنه های دراماتیک، درخشیدن گرفتند.

 

از این نظر، از همان ابتدا، خود را مدیون گستردگی دید و دقت کم نظیر جان اشتین بک می دیدم. نوجوانی کم تجربه که از شانزده سالگی از آثار «صادق چوبک» و «صادق هدایت» گذر کرده بود، این بار خود را ریوی در روی جهانی می دید که آدم ها یک رقم دیگر حرف می زدند و بی عدالتی، شکل تازه ای از مناسبات اجتماعی را روایت می کرد. مفهوم خانواده و اصالت آدم ها، همراه با ترس و وحشت بی پایان از مرگ و نیستی، به ساختاری یک پارچه از زندگی غربی، منجر می گردید؛ روایتی از سفر طولانی یک خانواده تنگدست امریکایی، در سال 1930، که به امید زندگی بهتر، از ایالت اوکالاهما به کالیفرنیا مهاجرت می کنند، اما علی رغم تلاش مضاعف، به نتیجه ای نمی رسند و بلاهای گوناگون، کانون خانواده را متزلزل و گاه دچار از هم گسیختگی می کند.