آیا ناتوانی جنسی، بخشی طبیعی از فرآیند سالمندی مردان است؟
امروزه متوسط سن زندگی در بسیاری از کشورها در حال افزایش است و طبیعتا پژوهشگران هم بیش از پیش به تحقیقات دوران سالمندی روی می‌آورند. تا همین اواخر، پژوهش در زمینه سالمندی عمدتا به بیماری‌هایی مانند بیماریهای قلبی، زوال عقلانی، آرتریت، مشکلات پروستات، و مانند اینها محدود می‌شد اما اخیرا پژوهشگران افق‌های بررسی‌های خود را گسترش داده‌اند و به مسایل دیگری هم پرداخته‌اند. مساله فعالیت جنسی در دوران سالمندی یکی از همین موارد است. فعالیت جنسی در هر سنی بخشی غریزی و خودکار از رفتار انسانی است اما زیست‌شناسی زمینه‌ساز این رفتار بسیار پیچیده است.
برای بسیاری از مردان با افزایش سن تمایل به فعالیت جنسی تغییر می‌کند. این روند معمولا تدریجی و نتیجه گریزناپذیر فرآیندی است که در میانسالی آغاز می‌شود. در حالی که اغلب افراد سالمند، علاقه‌شان را به امور جنسی حفظ می‌کنند، دیگر آن اشتغال خاطر فراوان دوره جوانی را با آن ندارند. بنابراین اگرچه علاقه به امور جنسی حفظ می‌شود، میل و انگیزه به انجام آن کاهش می‌یابد و حتی هنگامی که میل و انگیزه آن نیز در مردان سالمند وجود داشته باشد، ممکن است به انجام آن دست نزنند. کارکرد جنسی مردان به طور معمول با سرعتی بسیار بیشتر از علاقه یا میل جنسی آنها کاهش می‌یابد. اغلب مردان، کاهش پاسخ‌دهی جنسی را با افزایش سن تجربه می‌کنند. نعوظ‌ها آهسته‌تر رخ می‌دهند و بیشتر از افکار جنسی به تحریک جسمی وابسته می‌شوند. حتی هنگامی که نعوظ رخ میدهد، در اغلب مردان 60 سال به بالا، شدت و دوام آن کاهش می‌یابد.
در مرحله انزال نیز تغییراتی با افزایش سن رخ میدهد؛ انقباضات عضلانی که در هنگام ارگاسم رخ میدهد، با افزایش سن شدت کمتری پیدا می‌کنند و انزال آهسته‌تر و با فوریت کمتری رخ میدهد و حجم مایع منی نیز کاهش پیدا می‌یابد. شمار اسپرم‌ها نیز کاهش می‌یابد، گرچه مردان سالم همچنان می‌توانند در سنین بالا بچه‌دار شوند، کارایی تولیدمثلی آنها کمتر از مردان جوان است.
فعالیت‌های جنسی مردان با افزایش سن دچار تغییراتی می‌شود که وابسته به عوامل بین فردی نیست. نعوظ‌های شبانگاهی که رویدادی طبیعی است که در خواب عمیق رخ میدهد، با افزایش سن کاهش می‌یابد. در مردان بین سن 45 تا54 سال به طور میانگین 3 نعوظ در هر شب روی میدهد. این میزان در سنین 65 تا 75 به میانگین 3/2 کاهش پیدا می‌کند. نعوظ‌های شبانه همچنین با افزایش سن مردان کوتاه‌مدت‌تر می‌شود و از شدت آن کاسته می‌شود.
تغییرات هورمونی با افزایش سن
جنسیت مساله‌ای پیچیده است و دانشمندان همه عوامل دخیل در کارکرد جنسی در مردان جوان را نمی‌دانند، چ ه برسد به عوامل مسوول تغییراتی که در طول سالمندی سالم رخ میدهد. با این حال هنوز روشن نیست که هورمون‌ها، اعصاب و عروق خونی همگی در طول زمان تغییر می‌کنند یا نه؟ در یک مرد متوسط میزان‌های تستوسترون تا یک درصد در هر سال در بالای 40 سال افت می‌کند اما سالمندترین مردان هنوز آن‌قدر تستوسترون دارند که کارکرد جنسی داشته باشند. تستوسترون برای ایجاد برانگیختگی جنسی روی بخشی از مغز به نام «لوکوس کورولئوس» عمل می‌کند و سلول‌های عصبی در این بخش مغز با افزایش سن کمتر به هورمون‌ها پاسخ می‌دهند. میزان استرادیول، یک هورمون جنسی عمدتا زنانه، نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد. در مقابل میزان های یک هورمون زنانه، پرولاکتین، با افزایش سن بالا می‌رود. پاسخ‌دهی آلت تناسلی نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد. به علاوه جریان خون آلت تناسلی ممکن است با سالمندتر شدن مردان، حتی اگر سالم بمانند، کاهش یابد.
تغییرات ناشی از بیماری
در مردانی که سالم باقی می‌مانند، همه این تغییرات به کاهش تدریجی و جزیی در فعالیت جسمی می‌انجامد اما در برخی از مردان، این تغییرات ناگهانی و کامل است. ناتوانی نعوظی کاملا به سن وابسته است. تنها 5 درصد مردان زیر 40 سال دچار این عارضه می‌شوند اما شیوع این عارضه مداوم با افزایش سن بالا می‌رود. حدود 44 درصد مردان 60 سال به بالا دچار این مشکل هستند و در مردان بالای 70 سال ممکن است این رقم به بیش از 70 درصد برسد.
از آن‌جایی که ناتوانی نعوظ در مردان سالمندتر تا این حد شایع است، بسیاری این عارضه را بخشی طبیعی از پیری تلقی می‌کنند، در حالی که این‌گونه نیست. بر عکس ناتوانی نعوظ در مردان بیانگر تاثیر بیماریهای مزمنی است که به‌طور فزاینده‌ای با افزایش سن شایع می‌شوند. مهم‌ترین این بیماریهای تصلب شرایین و فشارخون بالا هستند که بر رگ‌های خونی اثر می‌گذارند و دیابت که هم بر رگ‌های خونی و هم بر اعصاب تاثیر دارد. به علاوه استرس، افسردگی و اضطراب در مورد کارکرد کافی جنسی، ممکن است فعالیت و ارضای جنسی را در هر سنی کاهش دهد. تعارض‌های زناشویی، عدم ارتباط درست، فنون نادرست جنسی و یکنواختی و ملال هم ممکن است اثری مشابه داشته باشد.
بسیاری از این مشکلات با افزایش سن شایع‌تر می‌شوند. با این وجود، زن و شوهر در ادامه ارتباط‌‌شان می‌توانند انتظار داشته باشند صمیمیت بیشتری پیدا کنند و در فعالیت جنسی به پختگی برسند. اگر این انتظارات بر‌آورده نشود، هر دوی آنها باید در جستجوی درمان‌های در دسترس باشند. همچنین باید به داروهایی که بسیاری از مردان سالمندتر مصرف می‌کنند، توجه کرد. داروهای فراوانی ممکن است با کارکرد جنسی، تداخل کنند؛ از جمله داروهایی که برای درمان فشارخون بالا، بیماری قلبی، اضطراب و افسردگی به کار می‌روند.
چگونه این مشکل را حل کنیم؟
به بازار آمدن داروهای درمان‌کننده ناتوانی نعوظ مردان مانند ویاگرا باعث بهبودی قابل‌توجهی در فعالیت جنسی مردان در سنین بالا و سلامت روانی و روابط آنها شده است. اما مردان سالمند دچار اختلال کارکرد جنسی باید همیشه با پزشک‌شان برای شناسایی عوامل زمینه‌ساز مشکل‌شان مشورت کنند، هنگامی که مشکل‌شان اختلال نعوظ است، به خصوص مهم است که عوامل خطرساز برای بیماریهای قلبی‌عروقی مانند میزان غیرطبیعی کلسترول خون، فشارخون بالا، دیابت، سیگار کشیدن، چاقی و ورزش نکردن شناسایی و درمان شود. ناتوانی نعوظ به خصوص یک عامل مهم پیش‌بینی‌کننده بیماری قلبی در آینده است، حتی در مردانی است که علایم قلبی ندارند.
پیشگیری از درمان مهم‌تر است
اگرچه درمان می‌تواند اختلال کارکرد جنسی در مردان را برطرف کند، در این مورد هم پیشگیری بهترین دارو است. یک بررسی در دانشگاه هاروارد روی بیش از 30 هزار مرد در سنین میان 53 تا 95 سالگی بر توانایی ترک سیگار، انجام منظم ورزش، کنترل کردن وزن، و اجتناب از الکل در پیشگیری از اختلال جنسی در مردان تاکید دارد و یک بررسی دیگر در فنلاند بدون اینکه با این دستورهای بهداشتی اساسی تناقض داشته باشد، نشان داده است که فعالیت جنسی به خودی خود ممکن است کارکرد نعوظ را درمردان سالمندترحفظ کند. نتایج این بررسی در 1000 مرد بین55 تا 75 سال در فنلاند نشان داد مردانی که از لحاظ جنسی فعال‌ترند، با احتمال کمتری دچار اختلال نعوظ می‌شوند. حتی با در نظر گرفتن سایر عوامل مربوط با این عارضه مانند سیگار کشیدن، چاقی، بیماری قلبی، فشارخون بالا، دیابت، افسردگی و سکته مغزی، عامل تعیین‌‌کننده‌ای که باعث حفاظت در مقابل اختلال نعوظ می‌شد، خود فعالیت جنسی بود.
انتظاراتی که مردان در سنین بالا باید داشته باشند
سبک زندگی سالم بهترین راه برای حفظ فعالیت جنسی در سنین بالا است و اغلب مردان با افزایش سن علاقه جنسی خود را حفظ می‌کنند اما ممکن است تا حدی انگیزه و فعالیت جنسی آنها کاهش یابد. در هر حال با وجود این تغییرات، مردان سالم باید انتظار داشته باشند که فعالیت و ارضای جنسی‌شان را در سراسر زندگی حفظ کنند. در حال حاضر بهترین راه برای حفظ توانایی‌‌های جنسی، حفظ سلامت است: رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و عادات بهداشتی درست موثرترین راه‌ها برای کاهش خطر بیماریهای مزمن و نیاز یافتن به داروهایی است که ممکن است فعالیت جنسی را در مردان سالمند مختل کنند.
منبع:http://www.salamat.com
/ن
