این افراد به دلیل نحوه ی تفکر، طرز رفتار، ارتباط با دیگران و نحوه ی لباس پوشیدن، عجیب و غریب به نظر می رسند. آن ها از دیگران فاصله می گیرند و از مردم جدا هستند، به جای توجه به محرک های محیطی بیش تر جذب محرک های درونی خود می شوند و نسبت به آن ها واکنش نشان می دهند، به همین دلیل افکار و گفتارشان از انسجام لازم برخودار نیست. در هنگام ارتباط با دیگران حواس شان جمع نیست و از موضوعی به موضوع دیگر می پرند، هیجان هایی که ابراز می کنند متناسب با محرک هیجانی نیست. به تله پاتی و غیب گویی بسیار معتقد هستند و به دیگران مشکوکند و افکار عطفی دارند ( افکار عطفی یعنی این که تصور می کنند رفتار دیگران و رویدادهای تصادفی به آن ها اشاره دارد؛ برای مثال اگر ببینید که دو پلیس در خیابان با هم حرف می زنند، فکر می کنند در مورد آنان صحبت می کنند و دلیل شان هم این است که به سمت شان نگاه یا اشاره کرده اند). در کنار هیچ کس احساس راحتی نمی کنند و به همین دلیل با دیگران رابطه ی نزدیک ندارند.
در پاسخ به سؤالات ساده بسیار فلسفه بافی می کنند و پاسخ های عجیب و غریب می دهند، آن ها از نوعی تجربیات ادارکی صحبت می کنند که ممکن است حتی به شکل توهم جلوه گر شود. احساس می کند قدرت های فراحسی دارند، برای مثال می گویند قادرند اتفاقاتی را که در مکان دیگر رخ می دهند، ببینند. معمولآً وقتی از نظر اجتماعی مضطرب می شوند، برای حمایت و محافظت از خویش تصور می کنند ادارک های فراحسی مانند تله پاتی و پیش گویی کردن وقایع می توانند به آن ها کمک و از خطر حفظ شان کنند.
ملاک های تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال کدام اند؟
ناتوانی و نارسایی های اجتماعی و بین فردی که معمولاً با ناخشنودی از روابط یا توانایی اندک برای برقراری روابط، رفتارهای عجیب و غریب و تحریف های ادارکی مشخص می شود از ملاک های تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال هستند که با پنج مورد یا بیش تر از موارد زیر خود را نشان می دهد:
1- افکار عطفی شامل هذیان اشاره ( اعتقاد به این که رفتار دیگران یا موضوع یا رویدادی تصادفی به آن ها اشاره دارد).
2- عقاید عجیب، و تفکر جادویی که رفتارشان را تحت تأثیر قرار می دهد و با هنجارهای فرهنگی مناسب ندارد ( اعتقاد به تله پاتی و حسس ششم).
3- تجارت ادارکی غیر معمولی.
4- گفتار و تفکر عجیب و غریب ( مبهم و استعاره ای صحبت کردن، موضوعی را بیش از حد شرح دادن یا گفتار و تفکر کلیشه ای داشتن).
5- سوء ظن و تفکر بدبینانه داشتن.
6- عاطفه ی محدود و نامناسب داشتن.
7- رفتار و ظاهر عجیب و غریب داشتن.
8- فاقد دوستان صمیم بودن ( البته به جز خویشاوندان درجه یک).
9- اضطراب اجتماعی شدید که حتی با آشنا شدن با افراد هم کاهش نمی یابد.
منبع مقاله :
گلشنی، فاطمه؛ (1389)، اختلالات شخصیت (مشکل از ماست یا دیگران)، تهران: نشر قطره، چاپ اول