در آستانه نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی قرار داریم به سبب اهمیت این نهاد در نظام جمهوری اسلامی و همچنین شرایط و نیازهای جامعه و مطالبات به حق مردم در سال جهاد اقتصادی شایسته است که با رجوع به اندیشه سیاسی حضرت امام (ره) اهمیت انتخابات، ضرورت شرکت در انتخابات،همچنین ضرورت دقت نظر وتشخیص کاندیدای اصلح، ویژگی های یک نماینده مجلس را تبیین نمود.
حضرت امام (ره) در وصیت نامه سیاسی – الهی خویش، در موضوع انتخابات ومجلس شورای اسلامی ابتدا به انحرافات وکلای مجلس شورای ملی در عصر مشروطه پرداخته، به ویژه آنکه مجلس شورای ملی عصر منحط پهلوی، تنها ابزاری بود که نمایندگان غیرمردمی و دربار با اشاره استکبار جهانی، کشور را به تباهی و فساد کشاندند.
بنیانگذار جمهوری اسلامی پس از یادآوری این قطعه از تاریخ معاصر ایران، پیامبرگونه، امت اسلامی را در امر ضرورت و اهمیت انتخابات و نحوه گزینش نمایندگان مجلس شورای اسلامی به نکاتی اساسی و سرنوشت ساز سفارش می نمایند. زیرا که آن پیرفرزانه و روشن ضمیر، مجلس شورای اسلامی را حاصل خون جمعیتی می داند که وفادار به اسلام بودند مجلسی که فراهم آمده از الله اکبرهای مردم بود و بر همین اساس از آن به عصاره زحمت های طاقت فرسای ملت مسلمان یاد کرده و آن را در بالاترین مقام کشوری دانسته اند، چرا که اکثریت قاطع مسائل کشور، بی واسطه یا با واسطه به آن وابسته است این رویکرد، جایگاه مجلس شورای اسلامی در اندیشه حضرت امام (ره) را بس رفیع کرده، به طوری که ایشان مجلس را در رأس تمام امور دانسته است و خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی می فرمایند: «شما نمایندگان محترم می توانید بایک رأی خود خدمت ارزشمندی به خلق خدا نمایید و بالعکس، و می توانید یک خطربزرگ را از کشور و اسلام رفع کنید و بالعکس.»
ضرورت شرکت در انتخابات 1 – وظایف و کارکرد مجلس در نظام اسلامی :
با توجه به جایگاه رفیع مجلس در اندیشه سیاسی حضرت امام (ره) مجلس شورای اسلامی وظایف مهمی را بر عهده دارد که مهمترین آن موضوع قانونگذاری است. در این راستا مجلس باید با نگرشی جامع و کارشناسی ای دقیق، خلأهای موجود را از زوایای گوناگون بررسی کرده از طریق کمیسیونهای تخصصی به تهیه و تدوین قوانین برای اداره مملکت بپردازد. همچنین با توجه به لوایح پیشنهادی قوه مجریه و قوه قضائیه، اقدام به تهیه و تصویب قانون نماید. در اندیشه سیاسی حضرت امام (ره) مجلس خوب همه چیز را خوب و مجلس بد همه چیز را بد می کند پس به طور کلی نتیجه کار و عملکرد مجلس به آینده نظام و مردم مرتبط است.
با توجه به حیطه وسیع اختیارات نمایندگان مجلس که از قانونگذاری شروع و تامرحله نظارت بر حسن اجرای قانون ادامه می یابد، به راحتی جایگاه رفیع مجلس مشخص می گردد و با عنایت به فرمایش حضرت امام (ره) که «مرکز همه قانونها وقدرت ها مجلس است»، پس به لحاظ شرعی و عقلی نمی توان نسبت به این امر مهم وحیاتی بی تفاوت بود، لذا ضرورت شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی امری اجتناب ناپذیر گردد.
از دیدگاه امام (ره)، ماهیّت «رأی» و شرکت در انتخابات از دو زاویه قابل تبیین است.
1 – حق مردم در تعیین سرنوشت خویش در حاکمیت مردم سالاری دینی
2 – تکلیف گرایی مردم نسبت به حفظ نظام و دستاوردها و آرمانهای آن
1 – حق مردم در تعیین سرنوشت: در نظام مردم سالاری دینی از دیدگاه امام، مردم بر اساس آموزه های دینی حق تعیین سرنوشت دارند و در پیدایش نهادهای مدنی و قانونی دخالت می کنند.
قبل از پیروزی انقلاب مردم به صورت راهپیمایی میلیونی سرنوشت خود را مشخص می کردند و پس از انقلاب با حضور در رفراندم در تعیین نوع نظام و سایر انتخابات سرنوشت خود را در تثبیت نظام و انتخاب کارگزاران مشخص می کردند. و این یک حق اساسی، قانونی ملی و اسلامی مردم در حاکمیت نظام است.
امام خمینی درباره حق ملت ایران در تعیین کارگزاران می فرماید:
«این مردم هستند که باید افراد کاردان و قابل اعتماد خود را انتخاب کنند ومسئولیت امور را به دست آنان بسپارند.»
امام درباره حق مردم در تعیین نماینده مجلس شورای اسلامی می فرماید:
«مجلس شورا [ی اسلامی] را باید ملت خودش وکلا [را] تعیین کنند.»
و درباره حق عزل نمایندگان مخالف نظام اسلامی می فرماید:
«ملت اگر وکلاشان خواستند برخلاف اسلام عمل بکنند، مردم مختارند که وکلارا عزلشان کنند بریزند دور.»
اثرات مثبت نقش و حق مردم در تعیین سرنوشت سیاسی عبارتند از:
1 - احساس مسئولیت در قبال سرنوشت کشور توسط تک تک آحاد مردم.
2 - نمایش جلوه ای از مشارکت سیاسی مثبت.
3 - رشد و تقویت و انسجام اجتماعی.
4 - مشروعیت بخشی به نظام سیاسی در عرصه های بین المللی و جهانی.
5 - نمایش مردمی بودن نظام.
6 - نشان دادن شعور، رشد و آگاهی سیاسی مردم.
7 - نمایش قدرت و حمایت مجدد از نظام مقدس جمهوری اسلامی و ولایت مطلقه فقیه.
8 - انتخاب نمایندگان شایسته و صالح.
چشم اندازی بر انتخابات مجلس
2 - تکلیف شرعی مردم نسبت به حفظ نظام اسلامی حفظ نظام اسلامی بر پایه ارکان و نهادهای مدنی و حکومتی بنیان شده و قوام یافته است بر مردم ایران یک تکلیف شرعی است.
حضور در صحنه های سیاسی، اجتماعی دفاع از نظام و حضور در پای صندوق های رأی در تمام انتخابات از جمله انتخابات مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از مصادیق تکلیف شرعی مردم برای حفظ نظام اسلامی است.
امام می فرماید: «مردم هم خودشان مکلفند به این که شرکت کنند در انتخابات، نروند کنار، تکلیف است، حفظ اسلام است، رفتن کنار خلاف تکلیف است. خلاف مصالح اسلام است، مردم اگر حضور نداشته باشند و خدای نخواسته لطمه ای به اسلام وارد بشود، مسئول هستند.»
از این رو امام همواره روحانیت، مبلغان و نخبگان را به ترویج فرهنگ تکلیف گرایی در میان مردم دعوت می کردند تا این تکلیف شرعی را برای مردم تبیین نمایند.
مسئولیت خطیر مشارکت سیاسی مردم در انتخابات از دیدگاه حضرت امام (ره) به حدی است که آن حضرت مقوله انتخابات را در کنار نماز قرار داده و می فرماید: «باید همه شما، همه ما از زن و مرد، هر مکلف، همانطور که باید نماز بخواند همانطور باید سرنوشت خودش را تعیین کند.»
بهتر است که در مضامین این عبارت بیشتر دقت کرد، و این گونه مقایسه کرد که آیافرد مسلمانی که به سن تکلیف رسیده می تواند نماز را ترک کند؟ و امّا چرا همسنگ با نمازقرار دادند؟ و یا اینکه چرا با سایر اعمال عبادی دیگر سنجیده نشده است؟ آیا جز این است که نماز ستون دین است و تمام اعمال دیگر در سایه آن به پا می شود؟
زیرا شرکت در فرائض و واجبات سیاسی نظام همانند واجبات دینی است همانگونه که نماز باعث قوام دین است حضور مردم در انتخابات هم عامل مؤثر در قوام و دوام نظام سیاسی اسلام است.
آسیب های عدم حضور در انتخابات یکی از آسیب هایی که نظام اسلامی را تهدید می کند بی تفاوتی مردم نسبت به سرنوشت و یا عدم حضور در برنامه های انجام تکالیف شرعی و سیاسی از جمله انتخابات مجلس شورای اسلامی است.
امام می فرماید: «اگر در مجلس آینده یک دوم عقب نشینی کنیم، در آینده نزدیک ما را کنارخواهند گذاشت باید قهر نکنیم و کوشش کنیم.»
«اگر مسامحه کنید مسئول هستید پیش خدای تبارک و تعالی. اگر نروید و رأی ندهید و آن ها که جدیت دارند به این که وارد بشوند در مجلس و به هم بزنند اوضاع ایران را، خدای نخواسته آنها بردند، مسئولیتش به عهده شماست.»
ضرورت تحقیق جهت تشخیص نامزدهای اصلح مجلس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی از جایگاه و قدرت بسیار بالایی بهره مند است، به گونه ای که هیچ کس نمی تواند آن را منحل کند همچنین:
1 - مجلس می تواند تأثیرات اساسی بر قوه مجریه بر جای گذارد بدین صورت که می تواند بالاترین شخص قوه مجریه یعنی رئیس جمهور و وزرا را استیضاح نموده و بر عملکرد دولت و وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی نظارت کامل داشته باشد.
2 - مجلس شورای اسلامی تأثیرگذار بر روند عملکرد دولت است یعنی با تصویب قوانین خاص، اعلام نظر در مورد لوایح دولت، تنظیم بودجه سالانه و حق تحقیق و تفحص ازدولت و همچنین اختیار داشتن حق اعلام اعتماد یا عدم اعتماد به وزراء دارای نقش کلیدی در شکل گیری ترکیب هیأت دولت نیز می باشد.
3 - همچنین قوه مقننه با تصویب قوانین خاص قضایی، دخالت در میزان و تنظیم بودجه قوه قضائیه، حق اعلام اعتماد یا عدم اعتماد به وزیر دادگستری می تواند تأثیر محسوسی برعملکرد قوه قضائیه داشته باشد.
در اندیشه سیاسی حضرت امام (ره) مجلس شورای اسلامی دارای جایگاهی مهم می باشد چنانکه آن حضرت، مجلس شورای اسلامی را از همه قوا بالاتر دانسته،می فرماید:
«باید عرض کنم یکی از اموری که مطمح نظر آنهایی است که می خواهند این انقلاب را به شکست برسانند قضیه مجلس است. مجلس یک چیزی است که د ررأس همه اموری که در کشور است واقع است؛ یعنی مجلس خوب همه چیز را خوب می کند و مجلس بد همه چیز را بد می کند.»
حضرت امام (ره) در قسمت دیگری از سخنان خود لطمه به مجلس را لطمه به جمهوری اسلامی و اصلاح امور را در گرو اصلاح مجلس دانسته و می فرماید: «مجلس محلی است که اکثریت قاطع مسائل مهم کشور بی واسطه یا باواسطه به آن وابسته است.» و تمام کارهای کشور با دست مجلس ها اصلاح می شود و همچنین تمام بدبختی ها در حکومت از مجلس سرچشمه گرفت. مجلس است که اساس یک کشور رابه صلاح می کشد یا اساس یک مجلس را رو به فساد می برد.
بدیهی است که فرایند مشارکت و رأی دادن مردم متأثر از عواملی است که نقش اصلی را در شکل دهی و جهت بخشی آن ایفا می کند در این راستا عامل تحقیق و شناخت از نامزدها موجب افزایش ضریب درصد حضور نمایندگان شایسته و اصلح را فراهم ساخته و تشکیل مجلسی با جایگاه و نقش ویژه را رقم خواهد زد. این مهم به وسیله شناخت و آشنایی با افکار، برنامه ها و توانایی های نامزدها و تطبیق آن با عملکرد والگوهای ارائه شده مکتبی است.
حضرت امام (ره) در این راستا تمام اقشار جامعه را متوجه این نکته می سازد که بابصیرت کامل به صحنه انتخابات وارد نشوند و از هر گونه مسامحه در هر مرحله ای ازاین فرایند پرهیز نمایند. چنانکه فرموده است: «اگر در انتخابات مسامحه کنیم، مطمئن باشید که از راه مجلس به ما لطمه می زنند.»
تأکید حضرت امام (ره) بر مشارکت آگاهانه به حدی است که حکم شرعی خود راچنین بیان می کند:
«احدی شرعاً نمی تواند به کسی کورکورانه و بدون تحقیق رأی بدهد و اگر درصلاحیت شخصی یا اشخاص تمام افراد و گروهها نظر موافق داشتند، ولی رأی دهنده تشخیص اش برخلاف همه آنها بود، تبعیت از آنها صحیح نیست و نزدخداوند مسئولیت دارد و اگر گروه یا اشخاص، صلاحیت فرد یا افرادی راتشخیص دادند و از این تأئید برای رأی دهنده اطمینان حاصل شد، می تواند به آنها رأی دهد.»
فرایند تحقیق از آن جا که اولین گام در فرایند رأی دهی، تحقیق و شناخت نامزدها می باشد به راههایی که به شکل گیری و جهت بخشی این فرایند کمک خواهد کرد می توان شرح ذیل اشاره داشت:
1 - شناخت کامل:
بدین معنا که یک نامزد نمایندگی چگونه فکر می کند؛ و چه تفکری بر سیستم رفتاری او حاکم است؟ در رابطه با حاکمیت اسلامی، ارکان حکومت اسلامی اعتقاد به ولایت مطلقه فقیه، مسائل سیاست خارجی، مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، مطالبات مردمی، نیازهای اجتماعی... چگونه می اندیشد؟ و چه برنامه و راهکارهایی برای آینده اندیشیده است؟ یا به مقوله قدرت و خدمت چه رویکردی دارد؟
انتخاب کنندگان ضمن تحقیق و مطالعه و شناخت از رفتار نامزدها می توانند به مقایسه و تطبیق عملکردها روی آورده و حوزه عملکرد و رفتار سابق آنان را بررسی نمایند که چه کارنامه ای از خود به جای گذارده اند یعنی یک نامزد در حوزه عملکردسابق خود چگونه کار کرده است؟ سپس نتیجه این بررسی یعنی سنجش رفتار وعملکرد سابق با ویژگیها و وظایف خطیر فعلی را با هم تطبیق داده و به این سؤال پاسخ دهد که آیا چنین جایگاهی را می تواند احراز نماید؟
حضرت امام (ره) در زمینه انتخاب شوندگان مجلس شورای اسلامی همواره دغدغه ونگرانی خاصی را ابراز نموده اند که مبادا اشخاص فرصت طلب و اهل تزویر با بهره گیری از شعارهای عوام فریب و به ظاهر خوش خط و خال، افکار عمومی را منحرف ساخته و با خود همراه سازند از این رو برای جلوگیری از این خطا همواره مردم را به هوشیاری و مطالعه سوابق اشخاص و گروهها توصیه می نمودند تا بدین طریق انقلاب اسلامی را ازخطر نفوذ عوامل و عناصر نفوذی و فرصت طلب برهانند چنانکه آن حضرت فرموده اند:
«خوف آن دارم که تبلیغات برای اشخاص که به اسلام و جمهوری اسلامی اعتقادندارند و اعمال و گفتار آنان در این یک سال شاهد آن است و اکنون برای راه پیدا کردن به مجلس و برای کارشکنی و جنجال در محیط مقدس مجلس شورای اسلامی، خود را هوادار اسلام و مسلمانان جا می زنند، در قشری از ملت و جوانان پاک دل تأثیر کند و آرای مقدس خود را به کسانی دهند که به نفع اجانب، با اسلام و جمهوری اسلامی مخالفت اساسی دارند. امید است ملت مبارزو متعهد با مطالعه دقیق در سوابق اشخاص و گروهها آرای خود را به اشخاص دهند که به اسلام عزیز و قانون اساسی وفادار باشند و از تمایلات چپ و راست،مبرا باشند و به حسن سابقه و تعهد به قوانین اسلامی و خیر خواهی امت معروف و موصوف باشند. باید ملت شریف بدانند که انحراف از این امر مهم اسلامی،خیانت به اسلام و کشور است.»
2 - مشورت کردن:
مقوله مشورت، در وصیت نامه سیاسی - الهی و دیگر سخنرانی های حضرت امام مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. زیرا که سلامت عمل و رفتار انسانی در هرحوزه ای، مرهون مشورت است که در حقیقت از برکات عقل جمعی بهره مند می شود.همانگونه که پیامبر اکرم (ص) نیز فرموده اند: «هیچ قومی مشورت نکردند جز آنکه به بهترین امور، راهنمایی شدند.»
حضرت امام (ره) با اعتقاد به اصل شورا آحاد مردم را در امر انتخاب نمایندگان صالح به دو قشر مذکور، برمی شمردند. از نگاه حضرت امام (ره) کسانی از این دو قشر روحانی و تحصیل کرده می توانند مورد مشورت قرار گیرند که در کنار تعهد، تقوا و اطلاع ازمجاری امور، نسبت به جمهوری اسلامی متعهد بوده و به قدرتهای استثمارگر وابسته نباشندلذا با عنایت به این موضوع که اگر آحاد مردم بدون شناخت و تحقیق و مشورت و به سادگی به امر مهم و سرنوشت ساز انتخابات برخورد نمایند و یا اینکه حب و بغض های سیاسی و باندی را بر مصالح عالی کشور و رضای خداوند تبارک و تعالی مقدم دارندمشکلات و آفاتی پدید می آید و سنگر قانونگذاری کشور، اسیر چنگال ذلت پرستان شیفته وابستگی خواهد گشت. امام راحل به منظور جلوگیری از تکرار ایام تلخ مجلس درعصر طاغوت و مشروطه و به منظور افزایش ضریب شناخت مردم در مورد سوابق اشخاص و نامزدها، مشورت میان نیروهای متعهد را سفارش نموده اند و به مناسبت سومین دوره انتخابات مجلس می فرماید:
«جامعه اسلامی ایران که به این بیعت و این پیمان بزرگ وفادار مانده اند، مسلّم قدرت انتخاب اصلح را دارند، البته مشورت در کارها از دستورات اسلامی است و مردم با متعهدین و معتمدین خویش مشورت می نمایند.»
با بررسی زندگی سیاسی حضرت امام (ره) شاهد خواهیم بود که، همواره گروه ها وتشکل های سیاسی را تشویق و ترغیب به حضور در صحنه های انتخابات و ارائه نامزدهای مورد نظر می نمودند ولی مردم را تنها به سمت افراد معتمد و متدین به ویژه قشرروحانیون و دانشجویان وفادار به اسلام و آرمان های انقلاب سفارش می نمودند این دوقشر در دیدگاه حضرت امام (ره) از جایگاه ویژه ای برخوردارند تا آنجا که در این زمینه می فرماید:
«این دو قطب که هر دو مأمور آدم سازی هستند، قطب دانشگاه مأمور آدم سازی هست و قطب روحانیت مأمور آدم سازی هست و کارشناس شریف ترین کارهاست برای این که همان کار انبیاست و مسئولیت شان هم بالاترین مسئولیت هاست؛ برای این که در این جا همه چیز درست می شود، تمام نظراجانب به این دو قطب دوخته شده است.»
حضرت امام (ره) همان طور که اشاره گردید برای جلوگیری از تکرار ایام تلخ مجلس در مقطع تاریخی عصر مشروطه، مشورت با روحانیت و طبقه تحصیل کرده و دانشگاهی مشهور به تقوا و متعهد به جمهوری اسلامی را به مردم توصیه کرده اند:
«علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد والا کار از دست همه خارج خواهد شد واین حقیقتی است که بعد از مشروطه لمس نموده ایم چه هیچ علاجی بالاتر ووالاتر از آن نیست که ملت در سرتاسر کشور، در کارهایی که محول به اوست،بر طبق ضوابط اسلامی وقانون اساسی انجام دهد و در تعیین رئیس جمهور ووکلای مجلس با طبقه تحصیل کرده متعهد و روشن فکر با اطلاع از مجاری امورو غیر وابسته به کشورهای قدرتمند استثمارگر، و اشتهار به تقوی و تعهد به اسلام و جمهوری اسلامی مشورت کرده و با علما و ورحانیون باتقوا و متعهد به جمهوری اسلامی نیز مشورت نمایند.»
شرایط نامزدهای اصلح و معیار انتخاب از منظر حضرت امام (ره)
با توجه به اهمیت و جایگاه مجلس شورای اسلامی در اندیشه سیاسی حضرت امام (ره) و همچنین در حقوق اساسی نظام جمهوری اسلامی و تأثیر آن بر تمام امور زندگی مردم وسرنوشت انقلاب اسلامی و با توجه به لزوم حضور آگاهانه مردم در انتخاب اصلح، ضروری است تا نمایی از سیمای یک نماینده مجلس شورای اسلامی ترسیم گردد. که همگان با تأسی از افکار و اندیشه های حضرت امام (ره) در حفظ و حراست از این رکن رکین نظام دقت لازم را عنایت نمایند چراکه مجلس خوب مملکت را آباد و مجلس بد، موجب همه بدبختی ها است و نباید فراموش کرد که اگر اصلح را انتخاب کنید کاری اسلامی می کنید و این یک محکی است برای خودتان که تشخیص بدهید، انتخاب شمابرای اسلام است یا برای خودتان
پس مردم باید بعد از تأیید شورای نگهبان از میان افراد موجود، فرد صالح یا اصلح راانتخاب کنند. شرایط نماینده صالح در سخنان حضرت امام (ره) را در عناوین زیر می توان خلاصه کرد:
1 - وفاداری به اسلام، جمهوری اسلامی و قانون اساسی:
بر اساس اصل اول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حکومت ایران دارای شکل وماهیت جمهوری اسلامی است که ملت ایران، بر اساس اعتقاد دیرینه اش به حکومت حق و عدل قرآن در پی انقلاب اسلامی آن را برگزید. همچنین در اصل دوم قانون اساسی بیان گردیده که جمهوری اسلامی بر پایه توحید و ایمان به خدای تعالی استوار گشته است، پس اعتقاد به اسلام و شناخت، آن به عنوان مکتبی که در تمام شئون زندگی انسان ها دارای برنامه و هدف است ضروری است و بنابراین وفاداری به احکام آن از شرایط بدیهی واولیه یک نماینده مجلس خواهد بود که حضرت امام (ره) بدین نکته چنین اشاره می فرماید:
«انتخاب اصلح، یعنی انتخاب فردی که تعهد به اسلام و حیثیت آن داشته باشد.»
در اندیشه سیاسی حضرت امام (ره) تعارض و شکافی میان اسلام و جمهوری اسلامی نمی توان یافت بلکه سیستم جمهوری اسلامی، نظام عملی و کاربری قوانین اسلام و قرآن است. بنابراین یک نماینده مجلس باید به جمهوری اسلامی و قانون اساسی معتقد باشدچنانکه حضرت امام (ره) در سخنان خویش بارها به این نکته اشاره فرموده اند:
«من متواضعانه از شما می خواهم که حتی الامکان در انتخاب اشخاص با هم موافقت نمایید... و سرنوشت اسلام و کشور خود را به دست کسانی دهید که به اسلام و جمهوری اسلامی و قانون اساسی معتقد و نسبت به احکام نورانی الهی متعهد باشند.»
حضرت امام (ره) در کلامی دیگر ضمن توصیه مردم به مطالعه دقیق در سوابق نامزدها، شرایطی را مقرر و انحراف از آن را خیانت به اسلام و کشور تلقی نموده اند:
«ملت مبارز و متعهد با مطالعه دقیق در سوابق اشخاص و گروهها، آراء خود رابه اشخاص دهند که به اسلام عزیز و قانون اساسی وفادار باشند... انحراف از این امر مهم اسلامی، خیانت به اسلام و کشور است و موجب مسئولیت عظیم است.«
2 - التزام عملی به ولایت مطلقه فقیه:
کسانی که به مجلس قانون گذاری در نظام اسلامی راه می یابند باید معتقد به نظام ولایتمداری باشند یعنی به اصل ولایت مطلقه فقیه اعتقاد و التزام عملی داشته باشند و آن را رأس هرم مدیریتی نظام بدانند و کلیه اختیارات و شئون حکومتی، اجرایی وتصمیم گیری که برای پیامبر اکرم و ائمه معصومین متصور است برای ولی فقیه قائل باشند.و مشروعیت نظام اسلامی را در حاکمیت ولایت فقیه بدانند و در طرح ها و تصویب لایحه ها، رهنمودها و راهبردهای رهبری را در نظر داشته باشند و در برابر احکام حکومتی که بر اساس مصالح نظام ابلاغ می شود عملاً سر تسلیم فرود آورند.
امام در این باره می فرماید:
«ما اوصاف رئیس جمهور و اوصاف وکلایی که بعد می خواهید ان شاءاللّه تعیین کنید، باید بگوییم و شما خودتان انتخاب کنید و از تفرقه و تفرّق پرهیز کنید...]اصلح[ شخصی است که تعهد به اسلام دارد، اعتقاد به قوانین اسلامی دارد و درمقابل قانون اساسی، خاضع است و اصل صد و دهم که ظاهراً راجع به ولایت فقیه است، معتقد است و وفادار است نسبت به او، یک همچون شخصی را شماهاخودتان انتخاب کنید و گروه های مردم را هم وادار کنید که یک همچون شخصی را انتخاب کنند و از تفرقه بپرهیزید.»
بنابراین، اعتقاد و وفاداری به ولی امر، یکی از شرایط زمامداران از دیدگاه امام راحل است که انتخاب کنندگان باید نسبت به نامزدها در نظر بگیرند.
3- برخورداری از بصیرت و شعور سیاسی و حافظ منافع ملی:
پس از تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران و ظهور حاکمیت سیاسی دینی در عرصه جهانی و پی ریزی سیاستی نوین بر مبنای دین، بنیانگزار کبیر انقلاب اسلامی اثبات کردکه می توان در دنیای پرآشوب صنعتی و سیاسی پیچیده و صحنه های تنازع بقاء بین المللی قدم نهاد و در برابر دنیای تزویر سیاستمداران قد علم کرد و خط بطلانی بر فرضیه های سکولاریسم یا جدانگاری دین و سیاست کشیده بنابراین دست اندرکاران نظام و به ویژه نمایندگان مجلس ناگزیر از ارتباط با دنیای پرآشوب کنونی هستند و لازمه این کار،برخورداری از خودسازی، بصیرت، زیرکی و فهم عمیق در امور سیاسی داخل و خارج کشور می باشد. بر همین اساس امام راحل می فرماید:
«رأی خود را به شخصی که… دارای بصیرت در امر دین و دنیا و منزه از گرایش به شرق و غرب و مکتبهای انحرافی و دارای دید سیاسی است بدهید.»
زیرا که «مجلس امروز مواجه است با دنیای پرآشوب صنعتی و سیاسی پیچیده وفرهنگ های غربی و شرقی و صحنه های تنازع بقاء بین المللی.»
حضرت امام (ره) در خصوص نحوه برخورد مردم با ذلت پذیران در عرصه روابط بین المللی فرموده اند:
«هر کس در هر مقام که خیال سازش با شرق و غرب را داشت، بی محابا وبدون هیچ ملاحظه ای او را از صحنه روزگار براندازید.»
«سیاست نه شرقی و نه غربی را در تمام زمینه های داخلی و روابط خارجی حفظ کنید و کسی را که خدای نخواسته به شرق و یا به غرب گرایش دارد،هدایت کنید و اگر نپذیرفت او را منزوی نمایید.»
زیرا که چنین اشخاصی به دلیل عدم اعتقاد و ضعف بنیه اعتقادی به مبانی دینی، دربرابر دشمن مرعوب شده و با هر اشاره و اخمی از سوی دشمن خود را می بازند و اسیرسیاست بازیهای شیطانی می گردند لذا اگر چنین اشخاصی به مجلس نفوذ کنند عزت وافتخار حسینی امت شهید پرور را خدشه دار ساخته و مملکت را ذلیلانه و یک شبه به دشمن می سپارند.
امام راحل در پیام دیگر خویش به مناسبت انتخابات مجلس در زمینه خیرخواهی امت و تقدم مصلحت جامعه بر فرد توصیه نموده اند:
«امید است ملت مبارز، متعهد با مطالعه دقیق در سوابق اشخاص و گروهها آراء خود را به اشخاص دهند که… به خیرخواهی امت معروف و موصوف باشند، بایدملت شریف بدانند که انحراف از این امر مهم اسلامی، خیانت به اسلام و کشوراست و موجب مسئولیت عظیم است.»
آن حضرت در فراز دیگری از سخنان خویش اهمیت این ویژگی و شرط مهم راگوشزد نمود و خطاب به ملت مبارز می فرماید:
«من متواضعانه از شما می خواهم که حتی الامکان در انتخاب اشخاص با هم موافقت نمایید… و سرنوشت اسلام و کشور را به دست کسانی دهید که منفعت خود را بر مصلحت کشور مقدم ندارند.»
حضرت امام (ره) در پیامی به مناسبت دومین مرحله انتخابات مجلس شورای اسلامی می فرماید:
«باید ملت شریف بدانند که اسلام عزیزتر از آن است که برای هواهای نفسانی وجلب توجه گروهها یا اشخاص پشت به آن نموده و مقاصد فانی خود را برمقاصد عالی و باقی حق تعالی مقدم دارند.»