آشنایی با مفاخر شیعه

[۱]مولا محمد باقر مجلسی (۱۰۳۷ - ۱۱۱۰ هـ ق) معروف به مجلسی دوم.

[1]مولا محمد باقر مجلسی (1037 - 1110 هـ ق) معروف به مجلسی دوم.

فرزند محدث بزرگوار محمدتقی مجلسی (مجلسی اول)

فقیه- محدث و رجالی نامدار شیعة امامیه شیخ الاسلام و مجدد سنن و احکام سیدالمرسلین و بزرگترین و موثرترین فقیه امامیه در تبلیغ و ترویج مذهب شیعة اثناعشری در ایران و متنفذترین آنان در دستگاه حکومت و در میان عامه ملت.

او سالها در اصفهان در مسجد جامع (عتیق) بزرگ شهر امامت جمعه و جماعت را بر عهده داشت و سلاطین صفوی به خاطر اقتدار و تبحرش در علوم مختلف به او لقب شیخ الاسلام دادند و وی از زمان شاه عباس دوم تا زمان شاه سلطان حسین دارای مقام و قدرت مطلق دینی بود.

علامه مجلسی از معدود شخصیت هائی است که همت بلند و تلاش خستگی ناپذیر و پرکاری اش همگان را به شگفتی و تحسین وا داشته است. او در عنفوان جوانی با همت و تلاش وصف ناپذیر به تحصیل علم و دانش پرداخت و در علوم عقلی و نقلی به درجات عالیه دست یافت و سپس همت و تلاش خود را در تحقیق کتب حدیث متمرکز نمود و سالیان متمادی به گردآوری و تدوین آثار اهل بیت عصمت( اشتغال داشت. و در این راه بارها رنج و محنت سفر را برای بدست آوردن آثار حدیثی به جان خرید و حاصل این تلاش ها آثار گرانقدری چون بحارالانوار شد که امروزه در دسترس شیفتگان معارف اهل بیت( قرار دارد.

دعای پدر:

در عوامل توفیق و موفقیت مردان بزرگ سخن فراوان گفته شده است لکن در توفیق مردان الهی و عالمان ربّانی هرگز از عوامل معنوی و امدادهای غیبی نمی توان چشم پوشید. از محدث عظیم الشان محمد تقی مجلسی، پدر علامه مجلسی نقل شده که فرمود: در سحر یکی از شبها بعد از نماز شب یک حالت خوشی به من دست داد که فهمیدم هر حاجتی در آن لحظه از خدا بخواهم برآورده می شود. پس در امور دنیا و آخرت فکر کردم که چه از خدا مسئلت نمایم. ناگاه صدای محمدباقر از گهواره بلند شد، پس عرض کردم الهی به حق محمد و آل محمد(ص) این فرزندم را مروّج دین و ناشر احکام سیدالمرسلین قرار بده و او را توفیقات فراوان عطا فرما. چه خوش گفته است شیخ شیراز که:

هرگنج سعادت که خدا داد به حافظ از یمن نماز شب و ورد سحری بود

آثار و تالیفات

علامه مجلسی نزدیک به شصت عنوان کتاب (عربی و فارسی) تالیف نموده است که بزرگترین تالیف او مجموعه حدیثی گرانقدر و دایره المعارف تشیع «بحارالانوار فی اخبار الائمه الاطهار(علیهم السلام» است. که در یکصد و ده جلد به چاپ رسیده است. جلاء العیون، حق الیقین، زادالمعاد، حلیه المتقین، اختیارات الایام، الاربعون حدیثاً و… از آثار وی به زبان فارسی است.

عمر پربرکت

از ویژگیهای علامه مجلسی برکت و توفیق فراوانی است که در تحصیل و تدریس و خدمت به خلق داشته است، گفته شده است تصانیف او از لحاظ حساب عددی به دو میلیون و چهارصد و دو هزار و هفتصد بیت می رسد و هر بیت در اصطلاح نویسندگان مرکب از پنجاه و چند حرف است که اگر بر عمر علامه تقسیم شود باید در هر روز بیش از 53 بیت کتابت نموده باشد. این در جمع با کثرت اشتغالاتی که داشته است مثل شیخ الاسلامی، داشتن کرسی تدریس که مقدار شاگردانش به هزار نفر می رسیده است زیارت حج و عتبات، سفرهای علمی و زیارت های مکرر وی، او را نابغه زمان ساخته است.

اساتید و شاگردان

علامه در دوران جوانی خود از محضر دانشمندان و عالمان عالیقدری چون پدر بزرگوارش مرحوم محمدتقی مجلسی و علامه عبدالله شوشتری و ملامحسن فیض کاشانی و شیخ عبدالله آملی و … بهره های کافی برده است و از این رهگذر در رشته های مختلف علوم عقلی و نقلی به مدارج عالیه دست یافت.

و شاگردان فرهیخته ای چون میرزا عبدالله اصفهانی، سیدنعمت الله جزایری، علامه صالح مازندرانی و … را پرورش داد.

ویژگیهای علامه مجلسی

از فصاحت و بلاغت و حسن تدبیر برخوردار بوده است. چنانچه در ذیل روایات «بحارالانوار» مشاهده می شود.

تواضع و فروتنی عجیبی داشته است در نوشته ای چنین گوید: یقول تراب اقوام المحدثین محمدباقر بن محمدتقی مجلسی» که خود را خاک پای محدثین دانسته است.

محسنات و فضائلش آنگونه است که دشمنانش نیز به آن شهادت داده اند. از دهلوی صاحب کتاب «التحفته الاثنا عشریه فی الرّد علی الامامیه. نقل شده که اگر مذهب شیعه را مذهب مجلسی بنامیم سخنی به گزاف نگفته ایم. گرچه ممکن است که دهلوی این سخن را برای اغراض خاصی مثل کم رنگ کردن آثار عالمان چون شیخ مفید، سیدمرتضی و علامه حلّی گفته باشد لکن در هر صورت حکایت از پرکاری و تلاش فراوان علامه در ترویج مذهب تشیع دارد.

رحلت

علامه مجلسی سرانجام پس از عمری پربرکت در 28 رمضان سال 1110 و به قولی 1111 هجری قمری در شهر دانش پرور اصفهان درگذشت و پیکر پاکش در مسجد جامع (عتیق) اصفهان و در جوار پدر بزرگوارش به خاک سپرده شد و امروزه زیارتگاه بسیاری از دوست داران علم و فقاهت است.