استان گلستان، همان ایالت تاریخی هیرکان یا گرگان است که تا سال 1316خورشیدی ایالت «گرگان و اِسِتراباد» خوانده میشد. در سال 1316 با تلفیق با مازندران، استان مازندران را تشکیل داد. در سال 1376 خورشیدی ایالت گرگان با انتزاع از مازندران دوباره استقلال خود را تحت عنوان «استان گلستان» بازیافت.
استان گلستان کنونی دارای 14 شهرستان شامل شهرستان های بندرگز، کردکوی، گرگان، ترکمن، گمیشان، آق قلا، علی آباد، رامیان، گنبد، آزادشهر، مینودشت، کلاله، گالیکش و مراوه تپه است. جمعیت استان گلستان در سال 1390 خورشیدی بیش از یک میلیون و ششصدهزار نفر بوده است.
ایالت تاریخی گرگان خاستگاه بزرگانی از علم و ادب ایران زمین است. بزرگانی مانند میرداماد، میرفندرسکی، فخرالدین اسعد گرگانی، لامعی، میرسیدشریف گرگانی، حکیم اسماعیل جرجانی.
این ایالت به دلیل حاصلخیزی زمین و موقعیت استراتژیک در شمال ایران یکی از مناطق تامین غلات در کشور بوده و حفظ آن اهمیت زیادی برای حکومت های مرکزی داشته است. ار این رو، دیوار دفاعی گرگان به طول حدود دویست کیلومتر از دریا تا کوه های شرق ایالت ساخته شده تا این اثر شگفت آور معماری ایران کهن با قدمت 1700 سال، سومین دیوار طولانی دنیا و طولانی ترین دیوار خشتی دنیا لقب گیرد.
عکس هوایی از بخشی از دیوار دفاعی گرگان در دشت گرگان. به جز معدود کاوش های انجام شده، بقیه این دیوار زیر خاک مدفون است.
مرکز استان گلستان شهر تاریخی استارباد (گرگان کنونی) است که پس از تخریب شهر گرگان در حمله مغولان، رونق بیشتری گرفته و مرکزیت ایالتی داشته است. استارباد در سال 1316 به یاد ایالت تاریخی گرگان به «گرگان» تغییر نام یافت. وجود تپه های تاریخی مانند تپه قلعه خندان (در مرکز شهر گرگان فعلی)، نرگس تپه و سایر تپه های تاریخی اطراف شهر، نشان از قدمت چند هزارساله تمدن در این منطقه دارد. بافت تاریخی استراباد تنها بافت تاریخی شمال کشور است که در سال 1310 خورشیدی به ثبت آثار ملی رسیده است. این بافت دارای آثار شاخص معماری از دوره سلجوقیان، صفویان، قاجاریه و پهلوی اول است. متاسفانه در سال های اخیر بخش های زیادی از این بافت تخریب شده است.
شهر گرگان در سال 1390 خورشیدی بیش از 330 هزار نفر جمعیت داشته است.
نمایی از بافت تاریخی گرگان، محله سرچشمه
خانه تقوی در محله سرچشمه، معماری دوران قاجار
خانه(موزه) امیرلطیفی در محله نعلبندان
مناره مسجد جامع گرگان، معماری دوران سلجوقی
شهر گرگان با داشتن دو پارک جنگلی ناهارخوران و النگدره و یک پارک طبیعی تپه سوگله یکی از مناطق گردشگری استان است که گردشگران زیادی را در فصول مختلف پذیراست.
پارک جنگلی النگدره
پارک جنگلی ناهارخوران
