گفتگوی صمیمی زندگی‌آنلاین با مجید اخشابی (۳)

*خاطرم هست در آلبوم ماندگار «یاد استاد»اثر استاد علی تجویدی و اجرای علیرضا افتخاری به عنوان نوازنده حضور داشتید.آن زمان من 14،15 سال داشتم و عجیب محو آن آلبوم شدم که خیلی هم پرفروش شد. 

بله، البته در آن آلبوم من ناظر ضبط هم بودم و میکسش را انجام داده بودم.به هر حال هنرمندی چون استاد تجویدی آن قطعات را ساخته و پرداخته بود و طبیعتا باید ماندگار می شد.البته تنظیم قطعات را هم استاد مهرداد پازوکی بر عهده داشت. 

* با دو کاور متفاوت هم منتشر شد که دومی را هم خریده بودم.اما انگار تنظیمش متفاوت بود. 

خب شاید به خاطر اینکه در مرتبه دوم میکسش را عوض کرده بودند وگرنه تنظیم همان بود.الته در نوبت دوم بنده به دلایلی حضور نداشتم. 

*خیلی ها معتقدند موسیقی دستگاهی ایرانی در ورطه تقلید و تکرار افتاده. آیا موسقیدان های ایرانی از خلاقیت افتاده اند یا این نوع موسیقی قابلیت آن را ندارد که نوآور و به روز باشد؟ 

خیر، الزاما این جمله دوم نمی تواند صحیح باشد چون بالاخره درونمایه و غنای موسیقی اصیل ایرانی چندین برابر بیشتر از موسیقی غربی است. در موسیقی غربی دو گام غالب داریم که حتی از گام مینور کمتر بهره می گیرند و بیشتر آثاری که می شنویم در گام ماژور است.

ولی در موسیقی ایرانی 12 دستگاه و آواز مختلف داریم که در گوشه ها و مقام های متعدد اجرا می شوند. موسیقی ایرانی بسیار پیچیده است و فقط مشکل این است که شنیدن آن نیاز به کمی دانش موسیقایی و رمز گشایی دارد. ولی متاسفانه برخی هنرمندان ما هم از پخته خواری و عدم ابداع رنج می برند.در موسیقی اصیل ایرانی جسارت کم است چرا که تعصبات خیلی زیاد است. 

*یعنی این تعصبات موجب بسته شدن راه بر بروز خلاقیت ها می شود؟ 

خب وقتی که روی موضوعی تعصب وجود داشته باشد اجازه عدول از خطوط قرمز داده نمی شود. مثلا تا همین 20 سال پیش بحث های فراوانی بود درباره اینکه آیا مضراب سنتور باید با نمد باشد یا بی نمد. فارغ از این مسئله چند مشکل دیگر هم داریم. یکی اینکه هنرمندان ما کمتر به سمت موسیقی سنتی می روند چرا که به علم نیاز دارد و باید به گوشه ها و ردیف ها اشراف داشته باشند.

این خودش 10 سال زحمت می خواهد. ولی در موسیقی پاپ می بینیم که طرف بعد از چهار جلسه ساز زدن می گوید من دیگر آهنگسازم.نمی دانم با چه پشتوانه و جسارتی چنین ادعاهایی را مطرح می کنند. 

*بعد از مصاحبه ای که اخیرا راجع به موسیقی رپ داشتید از طرف طرفداران این نوع موسیقی انتقاداتی به شما شد. می خواهید در این رابطه حرف بزنیم؟ 

چه سوال خوبی پرسیدید. اتفاقا خیلی دوست دارم درباره سوتفاهم هایی که بعد از آن مصاحبه پیش آمد صحبت کنم چون بعد از آن حملات شدیدی علیه من صورت گرفت. 

*خب ماجرا چه بود؟ 

راستش از من سوال شده بود که آیا موسیقی رپ منشا ایرانی دارد یا خیر؟ که خب من هم طبیعتا گفتم خیر و منشا تولید و بروز آن موسیقی غربی است.حالا بماند که یک عده آمدند و گفتند ما رپ فارسی داریم و از این حرف ها که خیلی برایم عجیب بود.

البته من در ادامه گفتم موسیقی رپ باید وجود داشته باشد چون مخاطب خاص خودش را دارد و خیلی از پیام های روزمره اجتماعی را فقط با این نوع موسیقی می توان انتقال داد.مثلا درباره گرانی بنزین که نمی شود یک تصنیف ساخت و این قبیل مسائل باید مستقیم در موسیقی بیان شوند. به هر حال من انتظار داشتم مخاطبان قبل از انتقاد از من، آن مصاحبه را کامل بخوانند و بعد نظر بدهند.

ضمن اینکه من راضی شده بودم درباره موسیقی رپ حرف بزنم. در حالی که بسیاری از هنرمندان از اساس این موسیقی را به رسمیت نمی شناسند.رپ یک موسیقی همراه با دکلماسیون سوار بر ضرباهنگ منظمی است که برای خواندنش نیازی به صدای خوش چند دانگ هم ندارد.

نوشتن ترانه اش هم کار چندان سختی نیست. ولی اینکه بگوییم یک هنر موسیقایی پیچیده و اصیل است کاملا اشتباه است و در هیچ جای دنیا هیچ موزیسین باسوادی چنین حرفی نمی زند. اما بعضی ها آمدند انتقاد کردند که تو اصلا از موسیقی رپ چه می دانی و چرا اصلا نظر دادی و این حرف ها.در حالی که من همین چند ماه پیش یک قطعه رپ را در یک قالب منسجم با همکاری رامبد جوان منتشر کردم و از تلویزیون هم پخش شد که در نوع خودش کار متفاوتی در صداوسیما محسوب می شد. 

*با توجه به اینکه سال هاعضو شورای موسیقی صداوسیما بودید شاید بهتر از هر کس دیگری بدانید این بحث عدم نمایش ساز در تلویزیون دلیلش چیست؟ 

راستش من خودم هم نمی دانم. به هر حال برخی موضوعات در صداوسیما اندک اندک به سمت بهبود رفت به جز نمایش ساز در برنامه های موسیقی که هنوز برای خود من هم سوال است.

*گاهی دیده می شود در کنسرت های برخی شهرستانها، به نوازندگان خانم اجازه اجرا نمی دهند. همین اواخر هم در کنسرت «هم آوایان» استاد حسین علیزاده این اتفاق تکرار شد. شما چه نظری در این رابطه دارید؟ 

این رفتار طبیعتا متناسب با شان و جایگاه فرهنگی کشورمان نیست. واقعا از همه هموطنان انتظار می رود به این مسئله نگاه روشن تری داشته باشند. چطور در یک تئاتر یا یک فیلم به خانم ها اجازه اجرا می دهیم اما در موسیقی این حق را برای شان قائل نیستیم که ساز بنوازند. اتفاقاتی اینچنینی تاثیری منفی بر موسیقی کشورمان می گذارد. 

*این اتفاق تا بحال برای کنسرت های شما نیفتاده است؟ فکر می کنم شما در گروه تان اصلا نوازنده خانم ندارید درست است؟ 

درست است. من در گروهم نوازنده بانو نداشته ام اما چه در دانشگاه و چه در آموزشگاهم نوازندگان بسیار خوبی در میان بانوان داریم که انصافا زحمت بسیاری می کشند و بسیار هنرمندند. وقتی به آنها اجازه تحصیل موسیقی داده می شود طبیعتا باید جایی هم برای اجرای آنها درنظر گرفته شود و فرصت هنرآفرینی بهشان داده شود.

آن نوازنده محترمی که آمده سال ها تحصیل و تمرین کرده حالا می خواهد از علم و هنرش درآمدی هم داشته باشد که با این رفتارها متاسفانه جلوی رشد موسیقی ایرانی هم گرفته می شود. 

*البته زنان در تاریخ موسیقی ما حضور فعالی داشتند. 

بله درست است. زنان در طول تاریخ به هنر و موسیقی ایرانی رنگ داده اند.ما زنان هنرمندی همچون سیمین آقارضی را داشتیم که نوازنده بی نظیر ساز قانون بود. اصلا در برخی سازها فقط خانم ها می توانند بهترین شیوه اجرا را داشته باشند. مثلا ساز هارپ(چنگ) یا قانون یا فلوت و حتی ساز ویلنسل هم برازنده بانوان است و هم به روحیات شان نزدیکتر است.

به هر حال نباید فراموش کنیم که زنان در کشور ما همواره دوشادوش مردان تلاش می کنند و رشد و تعالی جامعه را رقم می زنند.حتی امروز می بینیم در بسیاری از مشاغلی که مردانه به نظر می رسید مانند صنعت حمل و نقل،زنان ورود کرده اند. موسیقی که دیگر یک هنر است و جای خود را دارد. 

*و حرف آخر... 

باید تشکر کنم از شما که در وهله نخست این گفتگوی لذت بخش را برایم رقم زدید و متوجه گذران وقت نشدم. تشکر ویژه ای هم دارم از دیگر همکاران تان که این خاطره خوش و منحصر بفرد را با جشن تولدی که برایم گرفتید رقم زدید. دست مریزاد می گویم به مدیران این مجموعه که در ارتقای سطح اندیشه عمومی جامعه سهم بسزایی دارند و ایثار بزرگی می کنند.

چون می توانند از راه های ساده تری معیشت بگذرانند اما با راه اندازی و هدایت این موسسه دست به یک کار فرهنگی سترگ زده اند و چراغ کم نور مطبوعات کشور را منور نگه داشته اند.

برای خواندن بخش اول -گفتگوی صمیمی زندگی‌آنلاین با مجید اخشابی- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش دوم -گفتگوی صمیمی زندگی‌آنلاین با مجید اخشابی- اینجا کلیک کنید.