قند با پوست بدن چه میکند؟
افرادی که بیماری دیابت دارند، تعادل قند خونشان از بین میرود و این سبب بروز عوارض مختلفی بر بخشها مختلف بدنشان میشود که البته پوست هم یکی از همین بخشهاست.
محققان میگویند بیش از یک سوم بیماران دیابتی در برهههای مختلف زندگیشان، دچار علایمی از بیماریهای پوستی میشوند و خوشبختانه بیشتر بیماریهای پوستی مرتبط با دیابت، قابل پیشگیری و درماناند؛ البته اگر اقدامات درمانی بهموقع شروع شوند. در غیر این صورت، یک مشکل پوستی بسیار خفیف میتواند تبدیل به معضلی جدی با پیامدهایی شدید شود. در صفحه «پوست و مو» این هفته، نگاهی انداختهایم به برخی از مهمترین عوارض پوستی دیابت.
1.ضخیمشدگی پوست: در اثر این بیماری نادر - که عمدتا مبتلایان به دیابت نوع 2 را درگیر میکند - پوست پشت گردن و قسمت فوقانی کمر ضخیم میشود. برای درمان باید قند خون را پایین آورد و از محصولات مرطوبکننده کمک گرفت.
2.لک و پیس (ویتیلیگو): در این بیماری، سلولهای سازنده رنگدانههای پوست از بین میروند و در نتیجه، تکههایی از پوست بیرنگ میشوند. لکههای بیرنگ ویتیلیگو اغلب در ناحیه سینه و شکم بهوجود میآیند اما ممکن است اطراف دهان، بینی و چشمها هم دیده شوند. این بیماری که در دیابتیهای نوع 1 شایعتر است با داروهای استروییدی موضعی، اشعه ماورای بنفش و میکروپیگمانتاسیون (خالکوبی یا همان کاشت رنگدانه بر پوست) درمان میشود. برای پیشگیری از آفتاب سوختگی لکههای بیرنگ پوست، استفاده از ضدآفتابی با حداقل 30 SPF ضروری است.
3.آکانتوز نیگریکانس: به دنبال این بیماری، مناطق خاصی از پوست و به ویژه قسمتهایی که روی هم تا میخورند (کشالهها، زانو، زیربغل، زیر پستان و روی آرنج) تیره میشوند و به رنگ زرد مایل به قهوهای درمیآیند. گاهی هم کمی برآمده و مخملی میشوند و حالتی شبیه زگیل به خود میگیرند. این بیماری در افراد چاق بیشتر دیده میشود.
4.درماتوپاتی دیابتی: در این بیماری، عروق خونرسان پوست آسیب میبینند و به دنبال آن، ضایعات گرد یا بیضوی بر قسمتهای پایین پا - که پوست نازکتری دارند - ظاهر میشوند. اگرچه این ضایعات خارش و سوزش دارند اما بیخطرند و معمولا درمان خاصی نمیخواهند.
5.مشکلات پوستی ناشی از چربی بالا: بدن افرادی که مقاومت شدیدی به انسولین دارند، نمیتواند خون را از مقادیر بالای چربی پاکسازی کند و به همین دلیل، این افراد در معرض ابتلا به بیماریهای لوزالمعده قرار میگیرند. این بیماری پوستی به صورت جوشهای کوچک زردرنگ با برجستگیهای مومیشکل خارشدار که توسط هالهای قرمزرنگ احاطه شدهاند درنواحی صورت و باسن و همچنین پشت دست و پا بروز میکنند. برای از بین بردن این ضایعههای پوستی باید سطح چربی خون را کنترل کرد. این ضایعات طی چند هفته خودبهخود از بین میروند. پزشک ممکن است برایتان داروهای کاهنده چربی خون تجویز کند.
6.تاول دیابتی: گاهی روی انگشتان پاها و دستهای بیماران دیابتی، تاولهایی مانند تاول سوختگی دیده میشود. این تاولها درد ندارند و معمولا دربیماران دیابتی که وضعی وخیم یا نوروپاتی دیابتی دارند، دیده میشود و در عرض 2 تا 5 هفته خود به خود محو میشوند. کنترل قند خون، بهترین درمان این بیماری است.
7.گرانولوم منتشر: به دنبال این بیماری، قسمتهایی از پوست دچار التهابات قوسیشکل میشود. این زواید معمولا در ناحیه انگشتان و گوشها و شکم ظاهر میشوند و قرمز، قرمز مایل به قهوهای یا به رنگ پوست هستند. برای این بیماری، درمانی لازم نیست اما گاهی استرویید موضعی (مثلا هیدروکورتیزون) میتواند به بهبود علایم آن کمک کند.
8.عفونت باکتریایی: بیماران دیابتی در معرض عفونتهای پوستی مختلفی قرار دارند اما در بیماران دیابتی که قند خود را کنترل نمیکنند باکتری استافیلوکوک سبب التهاب فولیکولهای مو میشود. از دیگر عفونتها میتوان به عفونت پلکها و عفونت باکتریایی ناخن اشاره کرد. برای درمان این عفونتها باید از آنتیبیوتیکهایی استفاده کرد که پزشکان تجویز میکنند.
9.عفونت قارچی: قارچ «کاندیدا آلبیکنز» مسوول بیشتر عفونتهای قارچی مبتلایان به دیابت است. خانمهای دیابتی مستعد عفونت قارچی واژن هستند. این قارچها میتوانند در قسمتهای دیگری از بدن مانند گوشههای دهان، لای انگشتان دست و پا و داخل ناخنها هم رشد کنند. عفونت ناشی از این قارچها خارشدار و قرمز روشن است و اغلب با تاول و فلس احاطه میشود.
تاثیر انسولین بر پوست
دکتر فریده مهتی پور/متخصص پوست و مو
از مشکلات پوستی که در بیماران دیابتی دیده میشود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• خشکی پوست
• خارش گسترده در تمام بدن
• خارش ناحیه دور مقعد
• سفتی پشت دستها
• تاولها و ضایعات قرمز رنگ نسبتا سفت و غیرزخمی در پا
• جوانههای متعدد پوستی در ناحیه دور چشمها و پلکها و گردن و زیر بغل، به ویژه در بیماران چاق
• ضایعات قهوهایرنگ مخملی در اطراف گردن بیماران دیابتی، مخصوصا دیابتیهای چاق.
دیابتیهایی که انسولین تزریق میکنند، ممکن است به دنبال تزریق انسولین دچار علایم زیر شوند:
• واکنش پوستی اولیه یا فوری که به صورت قرمزی ظاهر و در عرض 30 دقیقه تبدیل به کهیر موضعی میشود و در عرض یک ساعت بهبود مییابد.
• واکنش تاخیری که شایعتر است و 2هفته بعد از شروع انسولین دیده میشود. در این حالت در محل تزریق توده سفت خارشداری ایجاد میشود و در عرض چند روز بهبود مییابد و سپس در محل آن رنگ تیره و اثر جوشگاهی باقی میماند.
گاهی تزریق انسولین در محل باعث ذوب چربی زیر جلدی همان ناحیه میشود و به شکل یک پلاک فرورفته، خود را نشان میدهد و بهبود آن معمولا کامل نخواهد بود. در برخی از بیمارن دیابتی، تخریب موضعی کلاژن پوستی نیز دیده میشود که ممکن است همراه با شروع نارسایی کلیه باشد.
منبع:www.salamat.com