یکی از مهمترین اهداف تأسیس مناطق آزاد تجاری و صنعتی، توسعه صادرات غیرنفتی و افزایش مناسبات تجاری با کشورهای خارجی است که طی سال‌های متمادی از سوی مسئولان امر مورد تأکید قرار داشته است.
بررسی عملکرد مناطق آزاد تجاری در بحث تحقق برنامه‌های تعیین شده از نگاه کارشناسان، نتایج متفاوتی را به‌دست می‌دهد که عمدتاً با اهداف اولیه تأسیس این مناطق فاصله دارد، اما یک نکته را نمی‌توان نادیده گرفت و آن موقعیت مناطق مذکور در توسعه فعالیت‌های گردشگری و جذب توریست است. منطقه آزاد کیش به‌عنوان بزرگترین و مهمترین منطقه گردشگری در جنوب کشور سالانه پذیرای صدها هزار نفر از مردم ایران و اتباع سایر کشورها به‌خصوص کشورهای همسایه است. این منطقه زمانی نه چندان دور مقصد هزاران نفر از مردم کشورمان بود که به قصد سیاحت و تجارت به آنجا می‌رفتند و از سفر خود لذت می‌بردند. منطقه آزاد قشم و به نوعی منطقه آزاد چابهار نیز همین وضعیت را داشته و به همین منظور مراکز اقامتی و تجاری بسیار زیادی در این منطقه تأسیس شده است. اگر چه طی سال‌های اخیر و به‌خصوص دهه هشتاد مناطق آزاد تجاری از لحاظ گردشگری و رونق توریسم عملکرد چشمگیری نداشتند و به علت تنگناهای مالی و مدیریتی نتوانسته‌اند طرح‌های توسعه خود را در بخش گردشگری به اجرا درآورند، با این حال استقبال بخش خصوصی برای مشارکت در ساخت و ساز مراکز اقامتی و سیاحتی به‌خصوص در جزیره کیش و قشم قابل توجه بوده است.
مدیران گردشگری مناطق آزاد کشور اخیراً با شرکت در دو گردهمایی تخصصی که توسعه تورگردانی در شهرهای اصفهان و شیراز برگزار شد، ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مناطق تحت مدیریت خود را در زمینه گردشگری اعلام کردند که با استقبال دست‌اندرکاران صنعت گردشگری هر استان مواجه شد.
واقعیت این است که بسیاری از شگفتی‌ها و آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی در مناطق آزاد کشورمان علیرغم تلاش مسئولان برای معرفی آنها به گردشگران هنوز ناشناخته مانده‌اند و چنانچه با یک برنامه‌ریزی صحیح و تخصصی امکانات و بودجه لازم و همچنین جلب مشارکت بخش خصوصی بتوان آنها را به مردم و به‌ویژه جامعه بین‌المللی معرفی کرد، به‌طور قطع از میزان سفرهای گردشگران داخلی و خارجی به برخی از کشورهای همسایه و منطقه به نحو بارزی کاسته خواهد شد و درآمد ناشی از توریسم که امروز به منبع قابل توجهی برای کسب درآمد دولت‌ها تبدیل شده افزایش خواهد یافت. علاقه‌مندی مسئولان گردشگری مناطق آزاد به سرمایه‌گذاری بیشتر در این بخش و هماهنگی و تعامل با شرکت‌های مطرح در عرصه گردشگری نوید یک همکاری نزدیک و ثمربخش در زمینه استفاده از پتانسیل‌های موجود در این مناطق و افزایش سهم بخش گردشگری در رشد اقتصاد ملی را می‌دهد که امیدواریم با توجه به عزم و اراده دولت تدبیر و امید برای شکوفایی اقتصاد کشور، گشاینده مسیری روشن به سوی آینده باشد.
** دکتر حسن تقی‌زاده انصاری/مشاور توسعه بازار گردشگری مناطق آزاد کشور
منبع : پایگاه اطلاع رسانی دولت
