«ژیاردیا» یک عفونت تک یافته یی انگلی در روده ی باریک است که توسط تک سلولی به نام « ژیاردیا لامبلیا» ایجاد می شود و می تواند باعث اسهال حاد یا مزمن و اختلال در جذب ویتامین های محلول در چربی ها شود. در عفونت های شدید می توان کم خونی، مدفوع چرب، ضعف و کاهش وزن را نیز در بیمار مشاهده کرد. این انگل در تمام نقاط دنیا دیده شده است. اما میزان آلودگی انسان ها در مناطق مختلف جهان بین یک تا بیست و پنج درصد متفاوت است و در مناطق گرمسیر و نقاطی که تراکم جمعیت زیاد و امکانات بهداشتی کم است شیوع بیشتری دارد. این عفونت انگلی در تمام نقاط ایران نیز ( از تهران و سایر شهرهای بزرگ گرفته تا روستاها ) به عنوان شایع ترین عفونت های انگلی محسوب می شود. انسان ها تنها مخزن شناخته شده ی انگل ژیاردیا هستند و کودکان سه برابر بیشتر از بزرگسالان مستعد ابتلا به عفونت اند. این بیماری از شخصی به شخص دیگر یا از طریق مصرف غذا و آب آلوده منتقل می شود. «ژیاردیا» به ندرت به علت آلودگی منابع آب شرب با فاضلاب به صورت بیماری همه گیر در می آید و در بعضی از موارد علت اسهال مسافران همین انگل است.
علائم بالینی:
معمولا در اکثر موارد آلودگی منجر به بروز علایم بالینی نمی شود. « کیست ژیاردیا» ممکن است در مدفوع تعدادی از افراد سالم جامعه ( ناقلین ) دیده شود و دوره ی حامل بودن آن مشخص نیست. فاصله ی بین آلودگی و بروز علایم حدود پانزده روز است، بی اشتهایی، تهوع، احساس سنگینی سردل و اسهال آبکی از علایم بیماری حاد است.
گاهی مشکل مزمن بیماری به صورت اسهال مزمن، کاهش وزن، اتساع شکم و نفخ به مدت چند ماه خود را نشان می دهد و در این زمان مدفوع کم رنگ و حجیم و بدبو است. در این شکل از بیماری اختلال در جذب چربی و کاهش جذب B12 دیده می شود. هم چنین به ندرت باعث عفونت کیسه ی صفرا و علایم حساسیتی شدید می شود.
تشخیص:
1 ـ آزمایش نمونه ی مدفوع ( حداقل سه بار در سه روز مختلف )
2 ـ نمونه برداری از دوازدهه
3ـ گاهی نیز از روش شناسایی پادتن های ضد انگل ژیاردیا در خون استفاده می شود.
درمان:
آلودگی به ژیاردیا ممکن است برای سال ها باقی بماند و در کشورهای پیشرفته به طور معمول درمان حاملان کیست توصیه می شود. ولی در کشورهایی که آلودگی زیاد است ( مثل کشور ما ) افرادی که بدون علامت هستند و ضعف ایمنی ندارند، درمان افراد بدون علامت ممکن است سودی نداشته باشد.
درمان دارویی در بیماران علامت دار داروی مترونیدازول است که باید با نظر پزشک شروع شده و خاتمه یابد. موارد مقاوم به درمان هم گزارش می شود که بررسی بیشتری را می طلبد.
پیشگیری:
ـ شست و شوی دست ها با آب و صابون قبل از غذا
ـ شست و شوی دست ها با آب و صابون بعد از دستشویی
ـ عدم نوشیدن آب هایی که به سلامت آنها اطمینان وجود ندارد، مثل: آب چاه، چشمه، رودخانه و...
ـ عدم مصرف یخ هایی که احتمال آلودگی آنها با خاک، زمین و...می رود مثل یخ هایی که در بین شهرها به روی زمین یا گونی پیچیده شده و به سلامت آبی که از آن تهیه شده یا تمیزی محل نگهداری آن اطمینان نیست.
ـ آموزش کودکان جهت مصرف مواد غذایی شخصی و استفاده از لیوان شخصی یا یک بار مصرف در محیط مهد کودک، مدارس و...
منبع: نشریه 7 روز زندگی شماره 111