عوارض جانبی رژیم غذایی با پروتئین بالا

پیروی از یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین، اما با کربوهیدرات و چربی پایین برای مدت طولانی کاهش وزن، بی‌خطر نخواهد بود. برخی عوارض جانبی مرتبط با چنین رژیم غذایی، اختلالات کلیوی، مشکلات هضم غذا، پوکی استخوان، کمبود تغذیه‌ای، و غیره را شامل می‌شود.
وجود پروتئین‌ها برای بدن ما ضروری می‌باشند، به این دلیل که عملکردهای مختلفی را برعهده دارند که برای حفظ سلامتی حیاتی است. این پروتئین‌ها به ساخت عضلات و ترمیم بافتها کمک می‌کنند. همچنین به عنوان هورمون‌ها و آنزیم‌ها و یا حاملان انتقال دهنده، عمل می‌کنند. پروتئین‌ها از اسیدهای آمینه‌ای درست شده‌اند که عمدتاً به عنوان اجزاء سازنده‌ی بدن انسان از آنها یاد می‌شود. تمام پروتئین‌ها از 20 اسید آمینه سنتز می‌شوند. از میان اینها، نُه اسید آمینه را اسیدهای آمینه‌ی ضروری گویند. این‌ها نمی‌توانند توسط بدن سنتز شوند. ما بایستی آنها را از طریق غذایی که می‌خوریم بدست آوریم.
به طور کلی، یک برنامه رژیمی با پروتئین بالا برای ورزشکاران و بدنسازان به منظور کمک به داشتن عضلات بدون چربی، و از دست دادن چربی انباشته شده‌ی بدن توصیه می‌شود. با گذشت زمان، این نوع رژیم غذایی به عنوان گزینه‌ای برای از دست دادن وزن نزد افرادی که به شدت به دنبال حفظ وزن بدون مصرف قرص و یا انجام ورزش‌های سخت می‌باشند، محبوبیت کسب کرده است. با این حال، فرد رژیم گیرنده نبایستی عوارض نامطلوبی که با یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین همراه است را نادیده بگیرد. نمی‌توان این حقیقت را انکار کرد که بهترین روش حفظ سلامتی پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و انجام تمرینات ورزشی است. بنابراین، پیروی از یک رژیم غذایی که سرشار از پروتئین بوده لیکن مصرف دیگر مواد مغذی ضروری را تقلیل داده است، قطعاً راه و شیوه‌ی درستی جهت کاهش و حفظ وزن نیست. در طولانی مدت، این نوع رژیم غذایی عوارض جانبی و نامطلوبی را برجای خواهد گذاشت.

عوارض جانبی احتمالی مرتبط با رژیم غذایی با پروتئین بالا

بنابر نظر انجمن غذا و تغذیه میزان مجاز روزانه‌ی توصیه شده برای پروتئین در مردان و زنان به ترتیب 56 گرم و 46 گرم می‌باشد. میزان مجاز روزانه‌ی توصیه شده برای زنان باردار و مادران شیرده 71 گرم است. در واقع مصرف پروتئین توصیه شده 8ر0 گرم/کیلوگرم/ روز برای بزرگسالان و 1ر1 گرم/کیلوگرم/روز برای زنان باردار و مادران شیرده می‌باشد. محدوده قابل قبول توزیع درشت مغذی (AMDR)، که به محدوده‌ی دریافت منبع انرژی خاصی که با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن همزمان با فراهم ساختن دریافت مواد مغذی ضروری اشاره دارد، بین 10 گرم تا 35 گرم هم برای مردان و هم زنان است. هرچند پیروی از یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین به ساخت عضلات کمک خواهد کرد، ضرورت دارد که پس از تجزیه و تحلیل دقیق میزان مورد نیاز کالری اقدام به اتخاذ و تعیین برنامه‌ی رژیمی خود نمایید. در بخش‌های ذیل اطلاعاتی را در خصوص اثرات نامطلوب و یا خطراتی که برای سلامتی که با چنین رژیم غذایی ایجاد می‌شوند، در اختیارتان قرار می‌دهیم.

مشکلات کلیوی

اعتقاد بر این است که پیروی از چنین رژیم غذایی می‌تواند انسان را در معرض خطر ابتلا به مشکلات کلیوی قرار دهد. کلیه‌ها به منظور دفع مواد زائد ناشی از متابولیسم پروتئین مجبور به کار سخت‌تر خواهند بود. اعتقاد بر این است که پیروی از چنین رژیم غذایی برای مدت طولانی می‌تواند فرد را در معرض خطر تشکیل سنگ کلیه و یا دیگر عوارض مرتبط با کلیه قرار دهد.

مشکلات گوارشی

هر چند مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین موجب ایجاد احساس سیری در فرد می‌شود، اما این مواد بر روی دستگاه گوارش فشار وارد می‌کنند. بسیاری از مواد غذایی سرشار از پروتئین فاقد فیبر خوراکی می‌باشند. چنانچه فرد مواد غذایی سرشار از فیبر را وارد رژیم غذایی خود نکند، ممکن است دچار بیماری‌های گوارشی مانند یبوست یا اجابت مزاج نامنظم گردد.

خطر پوکی استخوان

مطالعات نشان می‌دهند که افزایش تولید اسید که با متابولیسم پروتئین در ارتباط است، کاهش یا از دست رفتن کلسیم را تشدید می‌سازد. با گذشت زمان، از دست دادن کلسیم موجب ضعف استخوانها و پوکی استخوان در فرد می‌شود. در نتیجه، ضرورت دارد که با مصرف مکمل‌ها و یا مواد غذایی سرشار از کلسیم این کمبود جبران شود.

کمبود تغذیه‌ای

در حین تلاش برای متعادل ساختن کالری دریافتی با مواد غذایی سرشار از پروتئین، مواد مغذی ضروری (به خصوص عناصر کمیابی که در مواد غذایی خاصی یافت می‌شوند) از برنامه‌ی رژیم غذایی روزانه حذف می‌شوند. این امر فرد را در معرض خطر بروز کمبودهای تغذیه‌ای می‌سازد.

عوارض پزشکی

به گزارش انجمن قلب آمریکا (AHA) بسیاری از غذاهای حیوانی با پروتئین بالا غنی از چربی‌های اشباع شده می‌باشند. بر اساس دستورالعمل‌های صادر شده توسط AHA افراد رژیمی باید کمتر از 35 درصد از کل کالری روزانه را از چربی‌ها، کمتر از 7 درصد از کل کالری روزانه را از چربی اشباع شده، و کمتر از 1 درصد از کل کالری روزانه را از چربی ترانس دریافت نمایند. رسیدن به این ملزومات با اکثر رژیم‌های غذایی سرشار از پروتئین کار سختی است. مصرف چنین مواد غذایی برای مدت طولانی می‌تواند فرد را در معرض خطر ابتلا به عوارض پزشکی مانند بیماری عروق کرونر قلب، دیابت، سکته مغزی و انواع مختلفی از سرطان قرار دهد. افرادی که مستعد ابتلاء به مشکلات کلیوی و قلبی می‌باشند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
نکته‌ی پایانی اینکه، یک رژیم غذایی کاهش وزن بایستی حاوی مقدار متعادلی فیبر، پروتئین و کربوهیدراتهای گیاهی و محدود ساختن مصرف چربی باشد. کسانی که تمایل به کاهش وزن دارند بجای آنکه کورکورانه از یک رژیم غذایی مد شده و زودگذر که وعده‌ی نتایج شگفت انگیزی را می‌دهند، پیروی کنند، بایستی با یک متخصص تغذیه مشورت نمایند.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.