تنها در 20 درصد از خانمها هیچ نشانهای از تهوع و بیماری صبحگاهی دیده نمیشود. پژوهشها نشان میدهد زنانی که این حالت را دارند، نسبت به بقیه کمتر دچار سقط جنین و زایمان بچهمرده میشوند. تهوع معمولاً از هفته چهارم و ششم شروع میشود و در نیمی از موارد در هفته 14 تا 16 بارداری به پایان میرسد.
برخی از زنان هم در کل دوره 9 ماه بارداری حالت تهوع دارند. اگرچه نام این بیماری «بیماری صبحگاهی» است، اما این حالت در هر ساعتی از روز ممکن است رخ دهد؛ ولی معمولاً به علت کمبود قندخون بدن در صبح، بیشتر اتفاق میافتد. گروهی اعتقاد دارند تغییرات شیمیایی که طی بارداری در بدن به وجود میآید، منجر به حالت تهوع میشود. و آن ترشح هورمون پروژسترون است.
این هورمون روی سیستم عضلانی و عضلات رحم نیز تأثیر میگذارد و از زایمان زودرس جلوگیری میکند. پروژسترون باعث تحریک مسیر گوارش و افزایش بیش از حد تولید اسید معده و در نتیجه تهوع میشود. علت دیگری که برای بروز این حالت مطرح شده، هورمون جفت انسان و هورمون گنادوتروپین (gonadotropin) است. این هورمون به طور چشمگیری ترشح شده و پس از 5 تا 15 هفتگی کمکم از میزان آن کاسته میشود.
ترشح زیاد این هورمون در خون، مرکز استفراغ را در مغز فعال میکند و از طریق عصب این سیگنال به معده فرستاده و در نتیجه بیمار دچار حالت تهوع میشود. تهوع از علائم کلاسیک بیماری صبحگاهی است، اما لزوماً تنها نشانه آن نیست و سردرد، کاهش وزن، دوری از مواد غذایی و کم آبی بدن نیز از علائم این بیماری است.
در بیشتر موارد نیازی به مراجعه به پزشک نیست؛ مگر اینکه علائم آنقدر شدید باشند که در زندگی روزمره تداخل ایجاد کنند که معمولاً داروهای ضدتهوع تجویز میشود و در صورتی که همچنان تهوع ادامه داشته باشد، مصرف آنتیهیستامین توصیه میگردد. برای کاهش استفراغهای شدید و جلوگیری از کم آبی بدن، گاه سرم غذایی تزریق میشود.
نکات زیر میتوانند به کاهش علائم بیماری کمک کنند: پیش از آنکه از رختخواب بلند شوید، یک میانوعده کوچک، مثل یک بیسکوئیت یا یک کیک کوچک بخورید و کمی استراحت کنید و بعد از چند دقیقه بلند شوید. معده خالی تهوع را تشدید میکند؛ بنابراین وعدههای اصلی غذایی خود را به میان وعدههای کوچک تقسیم کنید.
از خستگی و استرس دوری کنید؛ زیرا موجب وخیم شدن اوضاع میشود. استراحت کافی داشته باشید. مصرف زیاد آب و آبمیوههای تازه و طبیعی را فراموش نکنید. خوردن لیموترش باعث تسکین حالت تهوع میشود. میتوانید کمی نمک نیز به آن بزنید. عطر و بوی طبیعی لیمو سبب آرامش میشود.
از مصرف مواد غذایی سرخشده بپرهیزید و از بوییدن و خوردن غذاهایی که احساس تهوع در شما ایجاد میکنند، خودداری کنید. از مکانهای گرم و آلوده فاصله بگیرید و در هوای تازه و بیرون از منزل کمی پیادهروی کنید.
راهنمای ورزش در طی بارداری
ورزش منظم به مادر کمک میکند تا با مشکلات جسمی و روحی باردار شدن کنار بیاید؛ زیرا او با مشکلاتی همچون کمردرد، یبوست و خستگی و ...، در طی بارداری مواجه خواهد شد و ورزش به حفظ آمادگی جسمی و سلامتی کمک خواهد کرد. ورزش در طی روز باعث میشود شب خواب راحتتری داشته باشید و به جنین هم سرایت خواهد کرد.
ورزش همچنین کمک میکند ما پس از زایمان سریعتر به وزن اولیه خود بازگردیم. ورزش ماهیچههای بدن را برای تولد نوزاد آمادهتر و استرس را کمتر میکند. دوچرخهسواری، پیادهروی، آهسته دویدن، شنا و یوگا، ورزشهای مناسب و ایمن دوره بارداری هستند و ورزشهایی همچون اسبسواری، اسکی، ژیمناستیک، فوتبال، تنیس و اسکواش خطرناکند.
حتی اغلب پزشکان و ماماها توصیه میکنند دوچرخهسواری بعد از سه ماهه اول بارداری انجام شود. با استفاده از یک مربی ورزش خوب میتوانید تمام حرکات امن ایروبیک را نیز یاد بگیرید. سه بار ورزش در هفته و هر بار، 30 دقیقه کافی است. هر زمان احساس خستگی کردید، ورزش را متوقف کنید.
در صورتی که با هر یک از موارد زیر مواجه شدید، حتماً ورزش را متوقف و استراحت کنید: درد پا، شکم و قفسه سینه، سرگیجه، تنگی نفس، خونریزی واژینال، عدم تعادل در راه رفتن، انقباضات زنانی که دارای مشکلات زیر هستند، حتماً قبل از انجام هر ورزشی باید با پزشکشان مشورت کنند.
سابقه تولد نوزاد زودرس و یا سقط جنین، کمخونی و کمبود آهن، کمتر بودن وزن نوزاد نسبت به زمان بارداری، فشار خون بالا یا خیلی پایین، اضافهوزن و یا کمبود وزن زیاد، مشکلات مفصلی یا عضلانی، مشکلات قلبی یا ریوی، جنین دوقلو.
در موارد زیر اصلاً نباید ورزش کنید:
ابتلا به مشکل و بیماری جدی قلبی یا ریوی، اگر بیشتر از دوقلو باردار بودید، سابقه چندین سقط مکرر، ضعیف بودن دهانه رحم.
برای خواندن بخش اول- ویار چیست- اینجا کلیک کنید.