طلاق یک فرآیند طولانی و گاهی توانفرسا است؛ زیرا زمان زیادی از چرخهی زندگی فرد را به خود مشغول میکند و عموماً با آشفتگیهای هیجانی متعددی برای فرد همراه است. گرچه برخی تصور میکنند بعد از طلاق دیگر رنج و سختی تمام میشود، اما در واقع بعد از طلاق، همچنان دغدغهها و فشارها وجود دارند؛ از سازگاری شخص با طلاق، پیدا کردن شغل و درآمد، مسائل فرزندان گرفته، تا روبهرو شدن با فامیل. این مورد آخری هم برای خودش داستانی دارد که بعضا فشار زیادی را به فرد طلاق گرفته تحمیل میکند. این که به این فامیلهای کنجکاو که چشم به دهن ما دوختهاند چه بگویم؟ چگونه آنها را متوجه کنیم که نیازمند حمایتشان هستیم نه زخم و کنایه! نگرانی در مورد قضاوتهای عجولانه آنها و دهها دغدغهی دیگر، میتواند برای هر شخصی به عنوان چالش بزرگ مطرح شود.
واکنش اعضای فامیل میتواند متنوع و متناقض باشد. از تبریک تا تحقیر، از پذیرش تا کنارهگیری، از حمایت تا سرزنش. در واقع اینکه با هر کدام از فامیلها چه نسبتی و چه صمیمیتی داشته باشید، تاریخچهی رابطهی قبلی شما با او چگونه بوده باشد، شرایط زندگی شما و همسر سابق تان را چهقدر بدانند، از همسر سابق تان خوششان بیاید یا نیاید و اصلا خود عضو فامیل چه شخصیتی داشته باشد، طبعا برخورد با شما متفاوت است. مثلا اگر یکی از اعضای فامیل با شما دوست صمیمی هم باشد، تاریخچهی رابطه شما با او خوب باشد، فردی حمایتگر و مهربانی باشد و … شاید در برخورد با شما هم نگرش و برخوردی مناسب و مثبت داشته باشد؛ اما همیشه اینطور نیست و ما در برخورد با سایر افراد باید چه کنیم؟
1. ببینید اول به چه کسی بگویید بهتر است
قبل از بیان هر نکتهای، باید شرایط فردی و خانوادگی خود را ارزیابی کنید تا بسنجید که در چه زمانی و چگونه و از همه مهمتر ابتدا به چه کسانی باید طلاق را اطلاع دهید. لازم است در این زمینه با خانوادهی خودتان مشورت کنید. شاید با هم به این نتیجه برسید که بهتر است از اقوام نزدیک شروع کنید و بهصورت محدود اعلام کنید.
2. قبل از اعلام، شیوهی گفتن را تمرین کنید
این ایدهی خوبی است که قبلاً تمرین کنید که چه چیزی را باید چگونه بگویید. تصمیم بگیرید چه میزان از جزئیات برای گفتن به آنها مناسب است. سعی کنید اطلاعات اضافی ندهید. ارائهی اطلاعات بیش از حد در مورد مشاجرات و خیانت زندگی مشترک میتواند موجب شود بعدا آنها شما را سرزنش کنند.
3. آرام باشید و به اندازه صحبت کنید
هنگامی که میخواهید این خبر را به فامیل بگویید، آرام باشید. با یک مقدمهی طولانی شروع نکنید. اگر این خبر را بدون مقدمهی طولانی بگویید و سپس موقعیت را تا آنجا که ممکن است با ظرافت برای آنها تبیین کنید، مقداری از اضطراب آنها کم خواهد شد. واکنشهای خشمگین و شدیدا هیجانی از طرف شما، وقتی اقوام و فامیل سوال میپرسند، میتواند باعث مقابلهی دوجانبه و قضاوتهای نابهجا شود.
4. از همسر سابق تان زیاد بدگویی نکنید
شما و همسر سابق تان اوقات خوشی هم داشتید یا حداقل فامیل و اقوام روابط مثبت شما را قبلا هم دیدهاند. شاید برخی از آنها هم احتمالا با همسر سابق تان دوستی داشتهاند و از او خوششان میآمد. با این توصیف گرچه اکنون از دست او عصبانی هستید، اما بدگویی زیاد شما از همسر سابقتان میتواند باعث تعجب و ناراحتی برخی بشود و از طرفی هم شما عصبانی بشوید که چرا آنان دارند از همسر سابق تان طرفداری میکنند. ضمن اینکه تحقیر و سرزنش شدید یک نفر میتواند باعث پیش برداشتهای غلط و کنارهگیری سایرین از شما شود چون نگران برخورد شما با خودشان خواهند بود.
5. مجبور نیستید به هر شخصی توضیح بدهید
اگر تمایل ندارید در مورد طلاقتان با شخص خاصی صحبت کنید، این حق شماست که این کار را انجام ندهید. شما میتوانید با پاسخهای مانند «شاید شما نگران من باشید و دوست دارید بدانید چه اتفاقی افتاد که من طلاق گرفتم اما من تمایلی ندارم در این مورد صحبت کنم» یا «خواهش میکنم بحث را عوض کنید، من طلاق گرفتم و تمام شد، همین.» از بحث فاصله بگیرد.
6. رابطه با فامیل را قطع نکنید
شاید فشار ناشی از توضیح دادن و قضاوتهای دیگران، شما را به این نتیجه برساند که بهتر است رابطه خودتان را با فامیل قطع کنید؛ اما این راهکار خوبی نیست، چون اول شما نیاز به حمایت اجتماعی دارید، دوم اینکه همه فامیل قرار نیست با شما بد برخورد کنند، سوم اینکه قطع رابطه با آنان نه تنها فشار را کم نمیکند بلکه سوتفاهمها و کنجکاویها را بیشتر هم میکند، چهارم و از همه مهمتر اینکه شما نیاز دارید تا با مسائل بعد طلاق سازگار شوید و سریعتر به روال عادی زندگی برگردید. بنابراین روابط خود با فامیل را ادامه دهید اما میتوانید روابط خود را با برخی از اعضای فامیل محدود کنید.
7. مراقب سلامت فرزند خود هم باشید
اگر فرزند دارید، مراقب باشید تا جلوی آنان از پدر یا مادرشان بدگویی نشود و بحث با فامیل را در حضور فرزندتان انجام ندهید. همچنین از هر تلاشی برای داشتن یک رابطهی مثبت با فامیل و حتی فامیل همسر سابق تان دریغ نکنید و خانوادهتان را نیز به رابطهی خوب با آنان ترغیب کنید. بچههایتان از این روابط مثبت منافع زیادی کسب میکنند.
8. خیلی به قضاوتهای فامیل اهمیت ندهید
دیگران جای شما نبودند و تجربیات شما را نداشتند و طبعاً نمیتوانند مانند شما احساس کنند، مانند شما فکر کنند و مانند شما رفتار کنند. آنان براساس شرایط زندگی، سبک و نظر خود، احساس، فکر و رفتار میکنند. اگر شما تلاشهای خود را انجام دادهاید، با یک یا چند مشاور قبل از طلاق صحبت کردهاید، تصمیم تان را مرور کردهاید و در نهایت اقدامات لازم را انجام دادهاید، دیگر نیازی نیست به خودتان فشار بیاورید تا همه را راضی کنید و آنان حق را به شما بدهند. این اتفاق نخواهد افتاد چون دیگران جای شما نیستند و نمیتوانند باشند. البته اگر هم اقدامات لازم و مفیدی برای پیشگیری از طلاق انجام ندادهاید و دیگران شما را بهخاطر این مسئله سرزنش میکنند، بدانید احساس گناه و سرزنش بیش از حد، نهتنها نمیتواند به شما کمک کند، بلکه آسیبزا هم هست.
9. برخی واکنشهای نابهجا را طبیعی بدانید
هرچهقدر هم شما تلاش کنید تا برخورد و واکنش مناسبی با فامیل داشته باشید، بالاخره کسانی هستند که بخواهند شما را سرزنش کنند و قضاوت کنند و پشت سرتان حرف دربیاورند؛ اما بدانید این شکل واکنشها طبیعی است و شما نمیتوانید تمام کنشها و واکنشهای سایرین را کنترل کنید؛ بااینحال با راهکارهایی که در این مقاله بیان شد و حتما هم خودتان روشهای دیگری را سراغ دارید، میتوانید جلوی مشکلات بیشتر را بگیرید. اگر در این زمینه باز هم احساس فشار بیشتر کردید، از یک مشاور کمک بگیرید.
10. صبور باشید
به یاد داشته باشید که اطلاع خبر طلاق با روشی ملایم و آرام به اقوام و افرادی که شما را دوست دارند سبب میشود از حمایت و علاقهی مثبت آنها برخوردار شوید، نه اینکه با دیگران برای نزاع و مشاجره با همسر سابق تان متحد شوید. طلاق یک مرحلهی گذار بزرگ است و دیگران برای شما نگران هستند، بنابراین به خودتان و آنها فرصت بدهید تا این خبر را پردازش کنند و با تغییراتی که اتفاق خواهد افتاد کنار بیایند. این آسان نیست اما صبر، حمایت و صداقت میتواند عبور از این مرحله را برای هر فردی آسانتر کند.