مقدمه
حکومت آخرین فرستاده خدا،حضرت محمد(ص) نمونه بارز انقلابی عظیم در طول تاریخ بشر است که انسان خدا جو و صلح طلب در سایه سار این حکومت به خواسته های جاودانه می رسد.عدالت، رشد اخلاقی،فرهنگی،انقلاب سیاسی و اقتصادی و... در دوران حکومت آن حضرت، بیانگر آیین کامل اسلام و هدایتگر برگزیده ی این دین الهی است. پروردگار هستی به وسیله چهارده نور هدایت،تداوم و پایداری این تشکیلات را استحکام بخشید وبا ظهور آخرین هدایتگر خویش مهدی موعود(عج)،بزرگترین انقلاب جهانی را رقم خواهد زد.این انقلاب جهانی،نیازمند انقلاب فردی واجتماعی است،تا راه برای تحقق اهداف حضرت حجّت هموار گردد.یاران انقلابی با حمایت و نصرت امام مهدی(عج)حکومتی الهی را تشکیل خواهند داد.امّا سوال ما اینجا است:1- امام عصر(عج) چه شاخص هایی را برای انقلابی بودن بیان نمودند؟2- تبیین و لزوم هر شاخصه چیست؟3- دستاورد انقلاب وعملکرد آن در حکومت مهدوی چیست؟ نویسنده برای رسیدن به پاسخ این سوالات باشیوه تحلیل وتطبیق کلام امام خمینی(ره)با حکومت جهانی مهدوی،عملکرد انقلابی بودن در این حکومت را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده است.
الف)راه های تقویت انقلابی بودن در حکومت مهدی
ب)دستاوردهای انقلابی برپایی حکومت جهانی مهدوی
ج)عملکرد انقلابی بودن در حکومت مهدوی
الف)راه های تقویت انقلابی بودن در حکومت جهانی مهدوی
فرد انقلابی باید با اندیشه انقلابی خود حکومت مهدوی را در مسیر انقلاب حرکت دهد تا بتواند زمینه فرج ولی امر مسلمین را فراهم سازد. که اولین راه تقویت انقلابی، تحقق انقلاب در حکومت مهدوی است و برای تحقق همه جانبه در سطح جهان تنها وجود یک رهبر شایسته ی انقلابی کافی نیست بلکه آمادگی عمومی لازم است؛و هنوز متاسفانه دنیا آماده ی پذیرش چنین حکومتی نشده است.(مکارم شیرازی، 1380،ص212) زیرا آمدن حضرت مهدی(عج) آیین ومذهب جدیدی را با خود نمی آورد.بلکه او طرح های انقلابی اجرا نشده ی الهی را به اجرا می گذارد.چرا که رسالت او اجرای همۀ اصولی است که به ظلم وستم وتبعیض،در سایه ی حکومت علم وایمان پایان می بخشد ومسلماً اجرای این طرح بدون آمادگی عمومی ممکن نیست.(همان،ص213) بنابراین اگر حکومت مهدوی بخواهد،تقویت شود نیازمند به آمادگی عمومی مردم در تمام جهان است ومردم بصورت مستمرباید خود را آماده کنند. دومین راه تقویت انقلابی،ملاک جهانی قرار دادن مهدویت است.زیرا با جهانی شدن مهدویت همه ی مردم باهم متحد می شوند.اما منظور از جهانی بودن در حکومت مهدوی بدین معنا نیست که همه ی ویژگی های قومی،ملی، زبانی و...از بین رفته وشکل واحدی به خود گیرد بلکه منظور در این نظام مبنا ومعیارعدالت است.چنانکه در قرآن کریم آمده است:« یاایُّها الناسُ إنّاخلقناکم مّن ذکرٍ واُنثی وجعلناکم شُعُوباٌ وقبائلَ لتعارفوا إنَّ أکرمَکم عند اللهِ أتقکمً إنّا الله علیمٌ خبیر» «ای مردم ما همۀ شما را نخست از مرد وزنی آفریدیم وآنگاه شعبه های بسیار وفرق مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید بزرگوارترین شما نزد مردم با تقوا ترین مردمند وخدا کاملا آگاه است.»(حجرات،آیه13)بنابراین با توجه به آیه بالا فهمیده می شود که قبیله ها،نوع وزبان گویش و... براهدفی بوده که فایده معرفتی دارد،زیرا معیار ارزش تقواست،نه تفاوت های یاد شده.(موسسه فرهنگی انتظار نور، 1381،ص33)از دیگر راه های تقویت انقلابی وبعدازقرار دادن مهدویت به عنوان ملاک جهانی، پرورش یک نیروی ضربتی انقلابی است.زیرا لازم است گروهی در این جهان پرورش یابند که هسته ی اصلی ارتش انقلابی آن مصلح بزرگ را تشکیل می دهند.وافرادی آگاه، شجاع، دلسوز،فداکارو جانباز برای این کار تقویت شوند.در حالی که پرورش این افراد بر عهده ی همان رهبر بزرگ است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم افراد را پرورش می دهد.زیرا هدف آن رهبر بزرگ از پرورش این افراد تکامل وایجاد روحیه ی انقلابی است.(مکارم شیرازی، 1380،ص217)پس با برداشت از متن بالا فهمیده می شود که باید در تربیت افراد انقلابی کوشا باشیم که کوچکترین رسالت آن برعهده مادر و ولایت فقیه وبیشترین قسمت آن برعهده امام زمان(عج) بطور مستقیم یا غیر مستقیم است تا جامعه ی مهدوی از افراد با بصیرت وانقلابی برخوردار شود.
چهارمین مرتبه از راه های تقویت فرد انقلابی،تربیت گروه انقلابی آگاه است همانطور که در روایات اسلامی آمده که گروه کوچکی از آماده ترین افراد دلی پرشور از عشق به خدا وایمان واخلاصی فوق العاده برای تحقق بخشیدن به آرمان اصلاح جهان دارند واز طریق این پیوند ساخته می شوند و روح انقلابی بیشتری برای ریشه کن ساختن هرگونه بیدادگری درجهان کسب می کنند.ولی ممکن است خودشان پیش از این انقلاب از دنیا بروند اما تعلیمات انقلابی را به نسل های آینده شان وبه دیگران منتقل می سازند ودر پرورش گروه نهایی سهیم و شریک اند.(همان،ص229)لذا اگر بخواهیم انقلابی بودن در جامعه جهانی مهدوی را بگوییم اول باید راه های تقویت افراد و تربیت آنان که اثراتی را بر جامعه می گذارد بیان نماییم تا بتوان انقلابی بودن در جامعه مهدوی را شرح دهیم.
ب)دستاوردهای انقلابی برپایی حکومت جهانی مهدوی
از اولین دستاوردهای انقلابی در جامعه ی مهدوی امنیت همه جانبه که از اموراساسی انقلابی در تمام ابعاد زندگی فردی واجتماعی است. به گونه ای که امروزه بشر بخاطر نبود امنیت وآرامش در زمینه های مختلف، در هاله ای از دلهره و نگرانی گرفتار شده چون حکومت مهدی(عج) با برنامه ریزی دقیقی که انجام می شود،در مدت کوتاهی، امنیت در همه ی زمینه ها به جامعه باز می گرداند ومردم در محیطی پراز امنیت به زندگی خود ادامه می دهند.( نجار زادگان، 1377،ص188) چنانکه خدواند متعال در قرآن کریم می فرماید:«وعدَاللهُ الذین امنوا منکمً وعملوا الصالحاتِ لَیستَخلَفَنّهم فی الارضِ کَمَا اسًتَخًلَفَ الّذینَ مِن قَبلهمً وَلًیُمَکِّنَنَّ لَهمً دینَهمُ الّذی ارتضی لَهمً وَلَیُبَدِّلَنَّهم مِّن بعدِخوفِهِم امناً» «وخدا به کسانی که از شما بندگان به خدا وحجت عصر(عج) ایمان آرد و نیکوکار گردد وعده فرمود که در زمین خلافت دهد.چنانچه امم صالح پیغمبران سلف جانشین پیشینیان خود شدند وعلاوه بر خلافت دین پسندیده ی آنان را بر همۀ ادیان تمکین وتسلط عطا کند وبه همۀ مومنان پس از خوف واندیشه از دشمنان ایمنی کامل دهد.»(نور،55)روایت های بسیاری داریم که خود اهل بیت مایه ی امان ساکنان زمین بشمار می روند.از جمله روایت امام صادق(علیه السلام)که می فرماید:«وعده ی خداوند در برطرف شدن خوف ووحشت از مومنان،وتبدیل آن به امنیت واسلام،در زمان ظهور مهدی موعود می باشد.»(نجار زادگان،1377،ص188)بدین ترتیب حضور امام عصر(عج) چه بصورت پنهان وچه بصورت آشکار،در زمان قیام مایه ی بارش فیض و نعمت های الهی به سوی مردم است.( سلیمیان، 1390،ص180)زیرا با ظهور انقلابی امام مهدی (عج)امنیت به کمال خود خواهد رسید وهمه ی موانع برطرف خواهد شد. بعداز آنکه امنیت برقرار شد به دنبال آن جهان به سمت آبادانی می رود. چون از مهمترین ویژگی های جهان در آستانه ی ظهور حضرت مهدی(عج)پرشدن زمین از ظلم وبیداد است که با ظهور انقلابی حضرت مهدی(عج)،نظام جهانی بر پایه های قسط وعدل،همه ی ویرانه های جهان آباد می شود ودست ستم ستمگران از زندگی مستضعفان برای همیشه کوتاه خواهد شد.( همان، ص180) چنانکه امام باقر(علیه السلام)می فرماید:«فلا یَبقی فی الارضِ خَرابُ إلا عُمِر»« روی زمین خرابه ای باقی نمی ماند، جز اینکه آباد شود.» (عیسی اربلی،1381ق، ج2،ص534)بنابراین با توجه به گفته ی امام باقر(علیه السلام)فهمیده می شود که با آمدن آقا امام زمان(عج)همه ی ویرانه های جهان آباد می شود بطوریکه مردم احساس کمبود نخواهند کرد. از دیگر ویژگی های جهان در آستانه ظهور انقلابی امام زمان(عج)که بعد از آبادی جهان می آید،رفاه عمومی است به گونه ای که دیگر نیازمندی درجامعه پیدا نمی شود.لذا هر نیازمندی به راحتی نیازش را برطرف می کند.وحالات روحی مطلوبی بر مردم آن زمان حاکم می شود.(نجار زادگان،1377،ص187)چنانکه رسول اکرم(صلی اله علیه وآله)می فرماید:«مهدی در امت من خواهد بود. مردم در زمان او چنان زندگی خواهند کردکه هرگز قبل از آن نکرده بودند.»(سلیمیان، 1391،ص96)آری با ظهور حضرت مهدی (عج)جهان به سمت آبادانی کوچ می کند ورفاه عمومی در آن جاری می شود چنانچه قبل از آن چنین آبادانی ورفاهی دیده نشده است. و مردم با ظهور انقلابی امام مهدی (عج) احساس بی نیازی می کنند. همانطور که در روایات آمده ازجمله روایت پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله) که می فرماید: «شما را به مهدی بشارت می دهم. خداوند دل های شمارا سرشار از بی نیازی می کند.»(همان،ص96)بنابراین با آمدن مولایمان تمام مشکلات بر طرف می شود وجهان چنان آباد می شود که دیگر مردم احساس بی نیازی نمی کنند. و تمام مردم پس از ظهور ودر دوران حکومت امام مهدی(عج)از حاکمیت آن حضرت رضایت کامل خواهند داشت. (سلیمیان،1391،ص96) و چنان از آن خشنود هستند که در هیچ حا چنین حکومتی مانند حکومت مهدی (عج) موعود ندیده اند.
ج)عملکرد انقلابی بودن در حکومت جهانی
ج-1)اسلامی بودن در حکومت جهانی مهدوی
اولین ومهمترین شاخص انقلابی بودن در حکومت مهدوی اسلامی بودن است چون اسلام دینی است که انسان کمال جو را به سعادت حقیقی می رساندپس فطرت خدا جوسبب انقلاب در درون انسان می شود و در خواست دین اسلام را دارد. به همین دلیل لازمه حکومت مهدوی اسلامی بودن و اعتقاد به مکتب پیامبر(صلی الله علیه وآله) و امام معصوم (علیه السلام)،به عنوان اسلام ناب محمدی معرفی می شود.. همانطور که قرآن کریم در دعوت انسان به پیروی از دین، از واژه ی«الاسلام» استفاده کرده و می فرماید:«وَرَضیتُ لَکُم الاسلامَ دینا»«و بهترین آیین را که اسلام است برایتان برگزیدیم.» (مائده،3)به عبارت روشنتراسلامی که امروز با تعیین ولی امر پس از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به عنوان اسلام حقیقی است که پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) و امامان معصوم(علیه السلام) به عنوان هادیان مردم در روز قیامت تعیین ومسئولیت تبیین قوانین الهی و اجرا فرامین قرآنی را به عهده دار هستند.(محمودی خراسانی،1389،ص48) زیرا انسان خودش به تنهایی نمی تواند هدایتگر خود باشدچون به سمت باطل می رودوزمانی که به سمت باطل رود با ظهور مهدی(عج) با بیان دین خدا، دین اسلام را جدید می پندارد.همانطور که امام راحل(ره)در باره اسلامی بودن می فرماید:«ما موظفیم ابهامی را که نسبت به اسلام به وجود آورده اند بر طرف سازیم. تا این ابهام از ذهن ها نزداییم، هیچ کاری نمی توانیم انجام دهیم.ما باید خود ونسل آینده را وادار کنیم وبه آنها سفارش کنیم که نسل آینده خویش را مامور کنند این ابهام را که بر اثر تبلیغات نسبت به اسلام در ذهن ها پیدا شده را رفع کنند؛جهان بینی ونظامات اجتماعی اسلام و حکومت اسلامی را معرفی کنند.»(ضرابی، 1390،ص237)بنابراین دانسته می شود که یکی از اهداف امامان وپیامبران(صلی الله علیه وآله)تشکیل حکومت اسلامی است.البته با وجود مشکلاتی که توسط برخی از حاکمان آن زمان ایجاد گردید دست معصومین (علیه السلام)از تشکیل حکومت اسلامی کوتاه نبود بلکه آنان حتی در تقیّه و بصورت پنهانی به ترویج مبانی حکومت اسلامی می پرداختند. مانند حضرت زهرا(سلام الله علیها)که در مبارزه سیاسی خود در خطبه فدکیه، پیروی از دین الهی و اطاعت از پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) و امام معصوم (علیه السلام)که همان اسلامی بودن است،تاکید ویژه ای داشتند.ودر حال حاضر در آخرالزمان وبا ظهور مهدی موعود(عج) این اسلامی بودن به مرحله اوج خود می رسد و نظریه ی «سکولاریسم»که همان ستیز با دین است در جهان برداشته می شود.(موسسه فرهنگی انتظار،1381،ص178) بنابراین رهبر انقلابی این حکومت، مشروعیت خود را از پروردگار متعال گرفته واز هرگونه خطا وعصیان به دور است.(همان،ص178)آری با آمدن منجی موعود، حضرت مهدی(عج)اسلامی بودن به مرحله تکامل می رسد و دین واحد جهانی که همان اسلام ناب محمدی است در سراسر گیتی گسترش می یابد.
ج-2)بصیرت دینی و سیاسی
دومین عملکرد انقلابی بودن در حکومت مهدوی بصیرت در عرصۀ زندگی اجتماعی،فرهنگی وسیاسی است به یقین می توان گفت عنصر مهم و تعیین کننده ای است که امام علی(علیه السلام) آن را سلاح کارآیی خویش در هنگام هجوم دشمن دانسته ومی فرماید:«اَلا وإنَّ الشیطانَ قد جمَعَ حِزبَهُ استجلبَ خیلَهُ ودِجلَهُ و إنَّ معیَ لبصیرتی»«آگاه باشید شیطان حزب خودرا جمع کرده،وسواره وپیاده های لشکر خود را فرا خوانده است!»(نهج البلاغه،خطبه10)پس با توجه به سخنان گرانقدر امام علی(علیه السلام)هر انسان انقلابی و مبارز،برای شروع مبارزه از بینشی برخوردار است که همواره آن بینش از نفس کشیدن برای او ضروری تر می شود. بنابراین همین ویژگی،در جان و روح یاران حضرت مهدی(عج) جریان دارد. آنان آگاهانه با امام خویش همراه و همگام می شوند ودر لحظه های خطر به میدان می آیند واز حریم دین دفاع می کنند.(موسسه فرهنگی انتظار،1381،ص110)لذا با توجه به وظیفه بصیرت دهی و هوشمندانه عمل کردن رهبر در توطئه شناسی ودشمن شناسی،حضرت امام راحل(ره) برای رهبران مذهبی، وظیفه سیاسی را کنار وظیفه عبادی،همسان ارزیابی کرده(شفیعی،1389،ص80)و می فرماید:«اگر مفهوم مذهب را در فرهنگ اسلامی درک کنیم بین رهبری مذهبی وسیاسی هیچ فرقی نیست. زیرا همانطور که مبارزات سیاسی از وظایف یک رهبری دینی است پس مبارزه سیاسی هم بخشی از واجبات دینی است.که در این عرصه زندگی پیامبراسلام(صلی الله علیه وآله) و حضرت علی(علیه السلام) معیارخوبی برای ما می باشد.»(امام خمینی(ره)،1385، ج 5،ص388و389)حضرت مهدی (عج)یک رهبری، دینی وسیاسی و اولین گام در نهضتش انقلاب فرهنگی خواهد بود.زیرا هیچ برنامه انقلابی،بدون جهش فکری وفرهنگی به رشد وتکامل نخواهد رسید.به همین دلیل انقلاب فرهنگی، اولین گام در تحقق چنین هدفی است.(موسسه فرهنگی انتظار،1381،ص225) چنا نکه امام باقر(علیه السلام) در روایتی می فرماید:«هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند دست اورا برسر بندگان می گذارد و عقل های آنان را متمرکز میکند وافکارشان را تکامل می بخشد. » (کلینی،1387،ص25)بنابراین در پرتو ارشاد وهدایت حضرت مهدی (عج)،مغزها در مسیر تکامل قرار گرفته واندیشه ها شکوفا می شوند. دومین گام حضرت(عج) مبارزه با فقر اقتصادی خواهد بود.که یکی از روش های اساسی برای دست یابی به هدف معنوی و تکامل انسانی است. زیرا زمینی که ما در آن زندگی می کنیم، امکانات فراوانی برای زندگی ما ونسل های آینده دارد،امّا نداشتن بصیرت و اطلاعات کافی از منابع موجود زمین و فقدان نظام صحیح برای تقسیم ثروت، سبب احساس کمبود در ابعاد گوناگون شده است.(موسسه فرهنگی انتظار، 1381،ص229) لذا نهضت بزرگ موعود با تدبیر وبرنامه است،چه در حرکت امام زمان(عج)چه در مظاهر وشعائر،مانند لباس، سلاح و.... همانطور که قرآن کریم در سوره مبارکه انبیا می فرماید:«أنَّ الارضَ یرِثُها عبادِیَ الصالحونَ»«البته بندگان نیکئکار من مِلک زمین را وارث ومتصرف خواهند شد.»(انبیا،105) این آیه نشانگر آن است که برنامه مهدی موعود(عج)ویارانش، پایان دادن تباهی، ستیز با ظالمان و گسترش عدل است.یعنی با ظهور آقا امام زمان(عج) دشمنان از روی زمین محو می شوند وبا زور گویان که به پشتوانه ی زور وتزویر به استثمار واستعمار ملت ها و غارت ثروت های آنان پرداخته وهمواره با حق وعدل الهی مقابله کرده اند،به مبارزه می پردازد و ارزش ها ی قرآنی و اسلامی که نشانه ای از اقتدار مسلمانان در جامعه اسلامی است به با لاترین مرحله می رساند. امام راحل(ره)در صحیفه می فرماید:«سلامت وصلح جهان بسته به انقراض مستکبرین است؛ و تا این سلطه طلبان بی فرهنگ در زمین هستند،مستضعفین به ارث خود که خدای تعالی به آنها عنایت کرده است، نمی رسند.»(امام خمینی(ره)، 1385،ج12،ص144)بنابراین با ظهور مهدی(عج)علاوه بر اینکه معرفت خدا و اعتقاد به توحید به کمال می رسد، بساط باطل هم جمع می شود.بدین جهت اولین اقدام حضرت مهدی(عج)برچیدن بساط باطل است تا پس از آن،جامعه آماده پذیرش ولی خدا ودین حق شود.زیرا نبرد حق وباطل که از ابتدای خلقت انسان آغاز شده،با ظهور انقلابی مهدی(عج)به نقطه حساس خود می رسد.و امام با تمام زشتی ها و پلیدی ها می جنگد وخداوند لحظه ای یاریش را از او دریغ نخواهد کرد.(معین الاسلام،1388،ص101) که این مبارزه نشان دهنده شخصیت انقلابی امام زمان (عج) و تضمین کننده پیروزی نهایی است.
ج-3)تقوای فردی وجمعی
سومین عملکرد انقلابی بودن خودسازی فردی وخود یاریهای اجتماعی است. خود سازی یعنی اینکه حکومت جهانی مهدوی نیازمند به عناصر با ارزش انسانی است تا بتواند بار سنگین جهان را به دوش بکشد؛که در درجه اول این انسانها نیاز به بالابردن سطح اندیشه و آمادگی روحی وفکری برای همکاری در پیاده کردن آن برنامه عظیم هستند نه اینکه نقش تماشا چی را ایفا کنند.(مکارم شیرازی،1380،ص100) زیرا در انقلاب نهایی جهان، یاران انقلابی موعود،دین مدارند.(موسسه فرهنگی انتظار،1381،ص116)شیخ مفید در ارشاد می فرماید:«زمانی که مهدی قیام کند، امری تازه می آورد؛چنانکه پیامبر اسلام در صدر اسلام امری تازه آورد.»(مفید،1372،ج2،ص384)بنابراین خود سازی فرد انقلابی در حکومت جهانی مهدوی مستلزم به کار بستن عمیق ترین بر نامه های اخلاقی و فکری واجتماعی است.(مکارم شیرازی، 1380،ص102) امّا در خود یاریهای اجتماعی، منتظران حکومت مهدی(عج)علاوه بر اصلاح خویش،در اصلاح دیگران باید بکوشند؛زیرا برنامه ای است که تمام عناصر تحول باید در آن شرکت جویند وبصورت همگانی ودستجمعی باشند.(همان)
امام سجاد(علیه السلام)در صحیفه سجادیه در این باره می فرماید:«اللهم صلِّ علی محمدٍ و آلِ و حلِّنی بحِلًیه الصالحینَ، وألبسنی زِینَه المُتَّقینَ،فی بسطِ العدلِ،وَکظم الغیظِ، وإطفاءِ النّائرَه،وَ ضَمِّ اهلِ الفرقه، و اصلاحِذاتِ البین»«پرور دگارا درود فرست بر محمد وآلش ومرا به زیب وزیور صالحان بیارای وبه جامة زینت اهل تقوا بپوشان که بساط عدل وداد را بگسترانم وخشم خود را فرو نشانم وآتش فتنه را خاموش سازم وتفرقه امت را جمع،و اختلاف بین مسلمین را اصلاح گردانم.»(صحیفه سجادیه،دعای 20)
امام خمینی(ره) بر اساس فقه اهل بیت (علیه السلام)نکات تازه و نو آوری هایی در مورد امر به معروف و نهی ازمنکر داشته که این نو آوری ها نقش مهمی در شخصیت فرد انقلابی دارد.(حکومت اسلامی،1388،ص161) و می فرماید:«امر به معروف ونهی از منکر دو اصلی است در اسلام که همه چیز را می خواهد اصلاح کند.یعنی با این دو اصل می خواهد تمام قشر های مسلمین را اصلاح نماید.پس ماموریت داده همه را به کارهای صحیح امر و از کارهای فاسد باز دارند.»(امام خمینی(ره)، 1385،ج10،ص112)
بنابراین با توجه به سخنان ارزشمند امام خمینی(ره) منتظران انقلابی امام مهدی(عج) در برابر یکدیگر مسئولیت دارند وباید با تمام عناصر تحول در آن شرکت جویند وکار را بصورت جمعی و همگانی به انجام رسانند تا کوشش ها با درک عمیق از برنامه جهانی مهدوی به گونه ای هماهنگ انجام گیرد.(موسسه فرهنگی انتظار،1381،ص216) لذا منتظران انقلابی، در مرحلۀ تربیت نفس، علاوه برخود سازی فردی،باید به خود یاریهای اجتماعی اهمیت دهند و آن را مرجح بدانند.(همان،ص217)
ج-4)ولایتمداری و پایبندی به مکتب امام
ولایت به عنوان یکی از اصلی ترین شاخصه های انقلابی بودن است واز اصلی ترین شاخصه های مکتب سیاسی امام خمینی(ره)معرفی، وآثار وبرکات حاصل از آن ثمرۀ اطاعت و پیروی مردمی خوب ومتدین از آن است.(بیانات ورهنمود های رهبر معظم انقلاب،1386،ص15)
مساله ولایت در جامعه اسلامی بحثی بسیار روشن وکاملا متکی بر مبانی اسلامی وبرگرفته از آیات قرآن است و عقل انسان حکم می کند که ولایت خدا به پیامبر وولایت پیامبربه ائمه منتقل می شود. به شخصی عالم به قرآن و مسلط به دین است منتقل می شود.(همان،ص202)
بنابراین اعتقاد به ولایت را آن طور که امروز بررسی می کنیم در نظام حکومتی، در رأس همه امور است، اعتقادی است منطبق بر متن قرآن کریم.(همان،ص203)
امام خمینی (ره)در نامه ای خطاب به جمعی از نما یندگان می فرماید: «ولایت در جمیع صور دارد.ولی تولی امور مسلمین وتشکیل حکومت بستگی دارد به آرای اکثریت مسلمین، که در قانون اساسی هم ازآن یاد شده است،ودر صدراسلام تعبیر به بیعت با ولیّ مسلمین است.»(صحیفه امام، 1385،ج20،ص495)زیراکه امام و امت حق مطابقتی ناگسستنی باهم دارند.زیرا اگر زمامدار مردم، منصفانه حق آنان را ادا کردند. ومردم نیز حق ولایت را ادا کردند،و ازولی خود، محافظت نمودند نظام اسلامی پایدارباقی می ماند وبیگانگان از رخنه در آن ناامید می شوند. (جوادی آملی،1383،ص314)
امام علی (علیه السلام)می فرماید:«فصلح بذلک الزمان وطمع فی بقاء الدّولة ویئست مطامع الأعداءِ»(نهج البلاغه، خطبه 216)«اگر می خواهید زمان وزمانه را بسازید و مولّد تاریخ باشید،به وظایف متقابل امام وامّت عمل کنید.»به بیانی واضح تراساس بقا درنظام اسلامی بر پایه یأس بیگانگان، حفاظت و پاسداری غیورانه ازحکومت مهدوی است زیرا یک فرد انقلابی حافظ و پشتیبان است و اجازه نمی دهد دشمن به زیر بنای حکومتی مقتدر آسیبی جبران ناپذیر وارد کند. لذا حکومت انقلابی امام مهدی(عج)ساختار وشکل حکومتی دارا است که در زیر ساختار حکومتی امام مهدی(عج)را با دلایل عقلی و نقلی بیان می نماییم.که شامل بحث های زیر می شوداز جمله: بحث اول، اینکه ولایت در حقیقیت مخصوص خداوند است،زیرا در بحث توحید و آفریدگاری خداوند تقاضا می کند که کسی جز او بر انسان و جهان ولایت نداشته باشد.چنانکه قرآن کریم می فرماید:«إنَّ الحّکمُ إلّا لِله» «تنها حکم فرمای وجود خداوند است.»(یوسف،40) بنابراین اگر کسی بخواهد به عنوان والی و زمام دار،رهبری امور جامعه بشری را برعهده گیرد،باید ولایت الهی را بپذیرد که به اراده و مشیت خداوند است.(موسسه فرهنگی انتظار،1381،ص34)در بحث دوم،اینکه نظام ولایی با وصف انتصابی بودن رهبر معرفی می شود؛یعنی خدای متعال پیغمبر(صلی الله علیه وآله )را گزینش می کند. واز طریق او،جانشین اش که امام باشد،تعیین می کند.ودر امتداد اینها مسئله ولایت فقیه قرار می گیرد. بنابراین، حکومت انقلابی امام مهدی(عج)با اراده ی الهی،سرچشمه پیدایش مشروعیت حکومت ورهبری است وچنین حکومتی در نبوت وامامت تجلی می یابد.(همان،ص35) در بحث سوم،اینکه جریانی که پس از شهادت امام موسی کاظم(علیه السلام)اتفاق افتاد،شباهتیبا انقلاب اسلامی دارد که می توان از آن به جریان «واقفیه اسلام» تعبیر کرد که این گروه در جریانی پس از رحلت امام خمینی(ره) از ولی فقیه زمان خود فاصله گرفتند و شدت انحراف آنان را به رویارویی با مکتب امام (ره) کشاند. کمتر از یک دهه پس از رحلت امام خمینی (ره) شرایط سیاسی کشور به گونه ای گردید که پرده ها کنار رفت و جمعی از انسان های با نفاق،خود را همراه انقلاب و امام معرفی کردند و چهره واقعی خود را نشان دادند.(روزنامه جهان اسلام،1378/3/11) در این هنکام امام می فرماید:«پاسداری از جمهوری اسلامی ومکتب اسلام این است که ما اعمالمان همانطوری که اسلام مقرر فرموده است،باشد.»(امام خمینی،1385،ج8،ص 379)
بنابراین یاران حضرت مهدی(عج) به امام موعود خود عشق می ورزند و شیفتگی خویش را به هر بهانه ای نشان می دهند. و گوش به فرمان امام خویش دارند.این مردان تنها از خدا می ترسند و همواره در آرزوی شهادت و کشته شدن در راه خدا هستند و دسته دسته به سوی خداوند روی می آورند وخدا به دست آنان امام حق را یاری می کند.(موسسه فرهنگی انتظار، 1381،ص116)
ج-5)مردم گرایی
از دیگر عملکرد انقلابی بودن مردم گرایی واعتقاد واقعی به رأی و نظر مردم است. امام خمینی(ره) نمونه بارز،رهبر انقلاب و بنیان گذار نظام،جایگاه مردم را شناخته و ارزش والایی برای آنان قائل بودند.(امام خمینی(ره)، 1385،ج14،ص321)کم هستند رهبرانی که به مردم وخواست های واقعی آنان توجه کرده. امام راحل(ره)از همین رهبران اندک در جهان بشری است که مردم در جان وذهن او دارای جایگاهی ارزشمند و سرنوشت ساز هستند. لذا امام تا کید ویژه ای داشتند که یک شخصیت انقلابی باید به رأی و نظر مردم احترام گذارد.(امام خمینی(ره)،1385،ج5،ص181)آری درحکومت جهانی مهدوی به رأی و نظر مردم احترام گذاشته و امام مهدی(عج) که خود از بزرگترین شخصیت انقلابی است به نظر مردم به خصوص مستضعفان و محرومان ارزش قائل است و آنان را وارث زمین می گرداند.
ج-6)دفاع از محرومان ومستضعفان ومبارزه با ظالمان
ششمین عملکرد انقلابی بودن دفاع از مستضعفان ومبارزه با ظالمان است.چنانکه امام راحل (ره) این عملکرد را سر لوحه کار خود قرار دادند و بحثهای سیاسی ایشان بر این اصل مهم استوار بود که همین امر با موعظه های اخلاقی اکثر رهبران مذهبی مغایرت دارد. لذا امام خمینی(ره) در این باره می فرماید:«تنها آنهایی تا آخر خط با ما هستند که درد فقر واستضعاف را چشیده باشند.فقرا و متدینین بی بضاعت گردانندگان وبر پا دارندگان واقعی انقلاب ها هستند.»(امام خمینی ، 1385،ج21،ص86)بنابراین از برنامه های اصلی و اقدام های اساسی حرکت انقلابی امام مهدی(عج)حمایت از مستضعفان در جامعه است. که در آن هنگام زمام همه امور در دست طبقات محروم خواهد بود.و مستضعفان بر آن حکم می رانند وبه اداره جامعه می پردازند.(سلیمیان،1390،ص189) چنانکه قرآن آیاتی دربارة پیشوایی مستضعفان که به حضرت مهدی(عج)ارتباط دارد، می فرماید:«وَنُریدُ أنً نَمُنَّ علی الذینَ استضعفوافی الأرضِ وَ نَجًعَلَهُم أئِمّه وَ نَجًعَلَهمُ الوارثین»«و ما اراده کردیم که بر آن طایفه ضعیفذلیل در آن سرزمین منت گذارده وآنان را پیشوایان خلق قرار دهیم و وارث ملک وجاه فرعونیان قرار دهیم»
این آیه طبق فرمایش امام علی (علیه السلام) ناظر به پیروزی مستضعفان بر مستکبران است زیرا در ادارة امور حکومت انقلابی امام مهدی (عج)صالحان نقش اساسی ایفا می نمایند.بنابراین می توان گفت:مهدی موعود(عج)از جانب خدا رسالت دارد که از حقوق مستضعفان دفاع کرده و حکومت الهی را بر جامعه حاکم نماید.
ودر جای دیگر اشاره به عدالت خواهی و مبارزه با ظلم شده است که از دیگر عملکرد انقلابی بودن وانقلابی زیستن است. زیرا اسلام مکتب عدل واعتدال ونظام آن عادلانه است. امام صادق(علیه السلام) در روایتی از عدالت به عنوان یکی از مواردی یاد می کند که جامعه بشری به آن نیاز دارندو می فرماید:«ثلاثه اشیاء یحتاج الناس طرا الیها: الأمن،و العدل والخصب»؛«سه چیز است که مردم واقعا به آن نیاز دارند وبرای آنها ضروری است:1- امنیت،2- عدالت،3- وسعت و فرا وانی»(تحف العقول،ص334) چنانکه امام خمینی(ره)در این باره می فرماید:«برای من مکان مطرح نیست. آنچه مطرح است مبارزه بر ضد ظلم است.هر جا بهترِ این صورت بگیرد آنجا خواهم بود.»(امام خمینی،1385،ج 5، ص301) بنابراین یکی از آرمانهای اساسی حکومت جهانی مهدوی،عدالت اجتماعی است که بر اساس روایات فراوان از مهمترین ویژگی انقلابی بودن است. چون در هیچ حکومتی به اندازه حکومت مهدوی عدالت روشنی ونما ندارد. ( نجارزادگان، 1337، ص180) زیرا منتظر واقعی انقلابی باید در اصلاح جامعه و استقرار عدالت ورفع ظلم وستم بکوشد.همانطوری که همزمان با آن دین مبین اسلام مبارزه با هرگونه فساد اخلاقی وسیاسی را لازم دانسته است.
نتیجه گیری
با تأکید مقام معظم رهبری بر انقلابی بودن وانقلابی زیستن محقق بر خود لازم دانسته که خصوصیات انقلابی بودن در جامعه جهانی مهدوی وعصر حاضر بررسی نماید وبه نتیجه گیری های دست یابد.از جمله: که در زیر بیان می شود دست یابد.
1-برای حکومت مهدوی افراد وگروه های با بصیرت وآگاه تربیت کنیم وزمینه تقویت این حکومت را فراهم سازیم.
2-با توجه به اینکه اولین شاخص انقلابی بودن متصل به اسلام است ویک انسان انقلابی باید به مکتب اسلام وپیامبر وائمه (علیه السلام)اعتقاد داشته باشد. یعنی یک مسلمان واقعی باشد.
2-فرد انقلابی باید استکبار ستیزو سلطه ستیز باشدو با آمریکا واسراییل که دشمنان درجه یک جمهموری اسلامی هستند مبارزه نماید وبا درایت و تفکر صحیح توطئه های آنان را خنثی کند.
3-یک شخص انقلابی علاوه بر استکبارستیز بودن، باید بصیرت دینی وسیاسی داشته باشد و از آگاهی های غفلت زا ومعرفت نافذ برخوردار باشد و دشمنان رابشناسد.
4-فرد انقلابی باید تقوای جمعی وفردی داشته باشد تا بتواند با استفاده از آن از فساد اخلاقی، اجتماعی دوری کند ودر حوزه های امر به معروف و نهی از منکر فعالانه عمل نماید.
5-شخص انقلابی باید پایبند به مکتب مهدوی و پیرو ولایت باشد وغیورانه از ولایت مهدی(عج) محافظت وپاسداری کند تا به حکومت آسیبی نرسد.
6-فرد انقلابی باید معتقد به جمهوریت واسلامیت داشته باشد و در یک کلمه مردم سالاری دینی باشد و به نظر و رأی مردم احترام گذارد.
7-در آخر یک انقلابی باید از حقوق محرومان و مستضعفان دفاع نماید و برای باز ستاندن حق آنان با زورگویان و ظالمان مبارزه نماید.
منابع
1-قرآن.
2-نهج البلاغه،ترجمه:محمد دشتی.
3-صحیفه سجادیه،الهی قمشه ای.
4-امام خمینی(ره)،1385،صحیفه امام مجموعه آثار امام خمینی (ره)،ج 5،8،20،10،12،14،21،تهران:انتشارات تنظیم ونشر امام خمینی(ره)،چاپ چهارم.
5-جوادی آملی،عبدالله،1383،ولایت فقیه:ولایت،فقاهت وعدالت، قم:انتشارات مرکز نشر اسراء،چاپ چهارم.
6-سلیمیان، خدامراد،1390،فرهنگ نامه مهدویت،قم:انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)،چاپ پنجم.
7-سلیمیان،خدامراد،1391،درسنامه مهدویت1،قم:انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی(عج)،چاپ دهم.
8-شفیعی، عباس،1389،سبک رهبری امام خمینی،تهران:انتشارات بین الملل،چاپ دوم.
9-ضرابی،احمد،1390،نصایح اخلاقی وعرفانی امام خمینی(ره)،مشهد:انتشارات موسسه فرهنگی پیوند با امام،چاپ ششم.
10-کلینی رازی،محمد،1378،کافی،مترجم:صادق حسن زاده،البیروت:انتشارات قائم آل محمد.
11-عیسی اربلی،علی،1381،کشف الغمه،ج 2،تبریز:انتشارات مکتبه بنی هاشمی.
12-محمودخراسانی،محمد، 1389،عوامل اقتدار ملی از منظر قرآن و حدیث،، قم:انتشارات کتاب آشنا،چاپ اول.
13-مفید،محمد بن محمد،1372،ارشاد،بیروت:دارالهیر.
14-مکارم شیرازی،ناصر،1380،حکومت جهانی مهدوی،قم:اتشارات نسل جوان،چاپ نهم.
15-معین الاسلام،مریم، 1388،زن منتظر ومنتظر پروری،قم:انتشارات موسسه علمی و فرهنگی زنان،چاپ اول.
16-موسسه فرهنگی انتظار،1381،گفتمان مهدویت چهارم،قم:انتشارات بوستان کتاب.
17-نجارزادگان،فتح الله،1389،بررسی تطبیقی مهدویت در روایات،قم:انتشارات پژوهشگاه حوزه ودانشگاه.
18-بی نا،1388،حکومت اسلامی،قم:پژوهشگاه اندیشه سیاسی اسلام،چاپ چهارم.
19-بی نا،1386،ولایت بیانات و رهنمود های رهبر معظم انقلاب اسلامی،تهران:موسسه فرهنگی قدر ولایت،چاپ دوم.
20-روزنامه جهان اسلام،11/3/1378.