از دوستان خود زیاد شنیده‌اید که باید برای آرامش بیشتر مدیتیشن(مراقبه) کنید؟ از آن دسته آدم‌هایی هستید که این کار را مبهم و سخت می‌دانید؟ اگر حتی یک بار هم سعی نکرده‌اید این کار را انجام دهید و یا هر بار برای مراقبه‌کردن به بهانه‌ای فرار می‌کنید، این مقاله را بخوانید.
اگر از آن دسته افراد مراقبه‌گر حرفه‌یی هستید و خوب از پس این کار بر می‌آیید باز هم این مقاله را از دست ندهید. مدیتیشن با مغز شما کاری می‌کند که بسیاری از روانکاوان حرفه‌یی نیز از پس آن برنمی‌آیند.
آنچه که در پایان درخواهید یافت واقعاً هیجان‌انگیز است.
مدیتیشن چیست؟
راه‌های زیادی برای مدیتیشن وجود دارد؛ آنقدر زیاد که می‌تواند برای هر فرد تعریفی شخصی و خاصی داشته باشد. اما به طور کلی می‌توان آنها را به دو نوع کلی مدیتیشن «توجه متمرکز» و «مونیتورینگ باز» تقسیم‌بندی کرد.
در مدیتیشن نوع اول شما تمام توجه خود را به یک چیز خاص می‌دهید که می‌تواند نفس‌کشیدن‌تان، یک احساس خاص در بدن و یا یک شیء بیرون باشد. نکته‌ی اصلی در این نوع از مدیتیشن تمرکز قوی بر روی یک نکته و جمع‌وجور کردن حواسی است که همه‌جا سرگردان می‌شوند.
نوع دیگری از مدیتیشن که در تحقیقات بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، مدیتیشن مونیتورینگ باز است. در این نوع مدیتیشن شما به هر چیزی که در اطرافتان اتفاق می‌افتد توجه می‌کنید؛ به همه‌چیز توجه می‌کنید بدون آنکه عکس‌العملی نشان بدهید.
هنگام مدیتیشن چه اتفاقی در مغز شما می‌افتد؟
این همان موضوعی است که دانستن آن درباره‌ی مدیتیشن بسیار جالب است. استفاده از تکنولوژی‌های امروزی مانند ام‌آرآی‌های پیشرفته به دانشمندان برای مشاهده‌ی آنچه در زمان مدیتیشن در مغز ما اتفاق می‌افتد، کمک می‌کند.
این مشاهدات نشان می‌دهد که تفاوت اصلی در زمان مدیتیشن این است که مغز ما پردازش کلی اطلاعات را متوقف می‌کند و یا آن را به شدت همیشگی انجام نمی‌دهد. کاهش امواج بتای مغز نشان می‌دهد که پردازش اطلاعات حتی اگر مدیتیشن را به مدت 20دقیقه و برای نخستین بار انجام داده باشید نیز کاهش پیدا می‌کند.
در تصویر زیر می‌توانید ببینید که چگونه امواج بتا(در سمت چپ با رنگ‌های درخشان مشخص است) به طور چشم‌گیری در طول مدیتیشن کاهش پیدا می‌کند(در سمت راست).
تغییرات فعالیت بخش‌های مختلف مغز در هنگام مدیتشین
لوب پیشانی: این بخش از مغز بسیار تکامل‌یافته است؛ مسئول استدلال، برنامه‌ریزی، احساسات و خودآگاه ما. در هنگام مدیتیشن فعالیت‌های این بخش خاموش می‌شود.
لوب آهیانه: این بخش از مغز پردازش حس‌های بدن را از دنیای اطراف به عهده دارد و زمان و مکان شما را موقعیت‌یابی می‌کند. در هنگام مدیتیشن، فعالیت این بخش بسیار آهسته می‌شود.
تالاموس: دروازه‌بان احساسات که با عبوردادن داده‌های عمیق‌تر به مغز، مانند یک قیف عمل می‌کند و باعث می‌شود که توجه شما بر روی یک سیگنال متمرکز شود.
ساختار شبکه‌یی: برای نگهبانی مغز، این ساختار ورودی محرک را دریافت می‌کند و مغز را برای پاسخگویی به آن، در حالت آماده‌باش قرار می‌دهد. مدیتیشن باعث می‌شود سیگنال‌هایی که از آن سخن گفتیم کمی فروکش کنند.
مدیتیشن چه چیز را بهتر و چه چیز را بدتر می‌کند؟
اکنون می‌دانیم که میدیتیشن با مغز ما چه می‌کند. بگذارید به اثرات آن بر روی سلامتی نیز نگاهی بیندازیم.
تمرکز بهتر به دلیل اینکه مدیتیشن یک تمرین برای تمرکزکردن بر روی چیزهایی است که ممکن است در حالت عادی کمتر توجه ما را به خود جلب کنند، به‌طورقطع تمرکز ما را حتی در زمانی که مدیتیشن نمی‌کنیم نیز افزایش می‌دهد. این اثر ماندگاز از انجام مرتب مدیتیشن به‌دست می‌‌آید.
مقاله‌های مرتبط:
اضطراب کمتر این نکته کاملاً تکنیکال اما هیجان‌انگیز است. هر چه بیشتر مدیتیشن کنیم، اضطراب کمتری خواهیم داشت و مشخص است که به خاطر شُل‌کردن اتصالات مسیرهای عصبی خاص اتفاق می‌افتد. شاید شل‌کردن این اتصالات چندان خوب به نظر نرسد اما واقعاً اینطور نیست.
بخشی از مغز ما پردازش اطلاعات مربوط به تجارب را برعهده دارد. به طور معمول مسیرهای عصبی‌ای که از احساسات بدنی و مراکز ترس به این بخش از مغز می‌رسند، بسیار قوی هستند. مدیتیشن باعث می‌شود که این ارتباط عصبی ضعیف‌تر شود و این به معنی عکس‌العمل‌های آهسته‌تر و آرام‌تر ما خواهد بود.
خلاقیت بیشتر متأسفانه مطالعه‌ی چنین تأثیری برای دانشمندان بسیار سخت است اما برخی تحقیقات نشان داده است که مدیتیشن می‌تواند خلاقیت ما را تحت تأثیر قرار دهد.
محققان دانشگاه لیدن در هلند بر روی هر دو نوع مدیتیشن مطالعه کرده‌اند و دریافته‌اند که سطح خلاقیت پس از مدیتیشن مونیتورینگ باز بهبود پیدا می‌کند. در آزمایشات آنها کسانی که مدیتیشن مونیتورینگ باز انجام داده‌اند با ایده‌های بهتری به سؤالاتی که از آنها پرسیده می‌شد پاسخ داده بودند.
مهربانی بیشتر تحقیقات نشان می‌دهد که در کسانی که مدیتیشن انجام می‌دهند سطح همدلی و مهربانی بیشتر است. در آزمایشی در این زمینه عکس‌هایی به شرکت‌کنندگان(چه آنها که مدیتیشن می‌کردند و چه سایرین) نشان داده شده است و به طور خاص آنهایی که مراقبه می‌کردند و یا درحال مراقبه بودند، نسبت به تصاویر نگران‌کننده، احساس شفقت و نگرانی بیشتری نشان می‌دادند.
مطالعه‌ی دیگری در سال 2008 نشان داد افرادی که به طور منظم مدیتیشن می‌کنند در آن بخش مغز که به همدلی مربوط می‌شود، فعال‌ترند.
حافظه‌ی بهتر مطالعات کاترین کر، که محققی در یک مرکز تصویربردای پزشکی است، نشان داده است کسانی که مدیتیشن می‌کنند برای تنظیم امواج مغزی خود تواناتر هستند. یعنی می‌توانند در برابر چیزهایی که حواس آنها را پرت می‌کند، مقاومت کنند و بهره‌وری خود را در این زمینه به سرعت افزایش دهند.
این‌بدین‌معنی‌است‌که آنها توانایی خاصی در به‌سرعت به‌خاطرآوردن و ترکیب حقایق جدید دارند.
مقاله‌های مرتبط:
استرس کمتر افرادی که مدیتیشن می‌کنند تحت فشار کار، استرس کمتری احساس می‌کنند. در مطالعه‌ای که در سال 2012 انجام شده است، سه گروه از مدیران منابع انسانی با سه آموزش مدیتیشن، آرام‌سازی بدن، و گروه سوم بدون هیچ آموزش خاصی، مورد تحقیق قرار گرفته‌اند.
قبل و بعد از هشت هفته تمرین، یک آزمون چندوظیفه‌یی استرس زا به این افراد داده شد که در نهایت گروهی که مراقبه انجام داده بودند، استرس کمتری را تجربه کردند.
ماده‌ِی خاکستری بیشتر مدیتیشن به بخش زیادی از ماده‌ی خاکستری مغز در هیوکامپ و نواحی پیشانی مغز مرتبط است. ماده‌ی خاکستری بیشتر در مغز می‌تواند به احساسات مثبت بیشتر و طولانی‌تر، ثبات عاطفی و افزایش تمرکز در طول زندگی روزمره شود.
همچنین ارتباط مدیتیشن با کاهش اثرات وابسته به افزایش سن در ماده‌ی خاکستری مغز و کاهش افول عملکرد شناختی به دلیل افزایش سن نیز نشان داده شده است.
