تاریخچه اپل: از گاراژ کوچک یک خانه تا ایجاد یک امپراطوری بزرگ در دنیا (بخش اول)

اپل که در ابتدا با نام Apple Computer شناخته می‌شد، یک کمپانی چندملیتی است که در زمینه‌های مختلفی از جمله تولید لوازم الکترونیکی، رایانه‌های شخصی، تولید سرور و نرم‌افزارهای رایانه‌ای فعالیت دارد. علاوه بر این شرکت یادشده یکی از بزرگ‌ترین توزیع‌کنندگان محتوای چندرسانه‌ای است. اپل در سراسر دنیا نمایندگی‌هایی برای فروش محصولات خود تأسیس کرده  است که به این نمایندگی‌ها اپ‌استور می‌گویند. محصولات اصلی این شرکت گوشی هوشمند آیفون، رایانه‌های لوحی آیپد، پخش‌کننده‌ی چندرسانه‌ای قابل حمل و رایانه‌های سری مکینتاش است. 

استیو جابز و استیو وازنیاک در تاریخ یکم آوریل سال 1976 (12 فروردین 1355) شرکتی به نام اپل تأسیس کردند. ثبت این کمپانی نیز در روز سوم ژانویه 1977 (13 دی 1355) در کوپرتینو کالیفرنیا انجام شد.

به مدت سه دهه، عمده‌ی فعالیت این شرکت تولید رایانه‌های شخصی بود. در این بین، محصولاتی از جمله رایانه‌ی اپل 2، مکینتاش و پاور مک تولید شد. در آن زمان فروش این دستگاه‌ها چندان مطلوب نبود و تا دهه‌ی 90 میلادی، سهم بازار اپل در فروش رایانه‌های شخصی بسیار کم بود. با وجود اینکه استیوجابز یکی از مؤسسان اپل بود، اما در فاصله‌ی بین سال‌های 1985 تا 1996 از این کمپانی اخراج شد. وی در مدتی که در اپل مشغول نبود، شرکت دیگری به نام نکست (NeXT) را بنا نهاد که این شرکت نهایتا توسط اپل خریداری شد. پس از این اتفاق، جابز بار دیگر به‌عنوان مدیرعامل اپل انتخاب شد.

با معرفی پخش‌کننده‌ی چندرسانه‌ای اپل موسوم به آی‌پاد در سال 2001 و نیز ایجاد فروشگاه آیتیونز موزیک در سال 2003، اپل خود را به‌عنوان یکی از کمپانی‌های برتر تولید‌کننده‌ی لوازم الکترونیکی و نیز یکی از فروشنده‌های برتر محتوای مالتی‌مدیا به جهان شناساند. همین عوامل باعث شد تا نام کامپیوتر از انتهای نام این شرکت برداشته شود و در سال 2007 نام کمپانی به اپل تغییر یافت. 

پایه‌گذاری اپل

اگر در حال خواندن این مطلب هستید، به‌احتمال زیاد باید شما را جزء عاشقان یا دست‌کم علاقه‌مندان به دنیای فناوری دانست. با این شرایط حتما می‌دانید که داستان بیشتر برندهای محبوب و بزرگ کنونی حوزه‌ی تکنولوژی، از یک مکان افسانه‌ای به نام گاراژ خانه شروع شده است. مورد دیگری که در شروع داستان این نوع شرکت‌ها وجود دارد، شرایط نه‌چندان مناسب و نیروی کار دو یا سه نفره است. اما در نهایت این آغازها به سرانجامی بی‌نظیر ختم می‌شود.

همان‌طور که در بخش مقدمه اشاره‌ی کوتاهی داشتیم، استیو جابز و استیو وازنیاک به‌عنوان مؤسسان اصلی کمپانی اپل شناخته می‌شوند؛ اما نباید در این بین، یکی از دوستان دو استیو داستان به نام رونالد وین را فراموش کنیم. اگر وین نبود، شاید امروز شاهد محصولاتی مثل آیفون، آیپد و یا آی‌مک نبودیم. جابز دوست خود وین را متقاعد کرد که با دریافت 10 درصد از سهام کمپانی تازه تأسیس، به عنوان زیردست وی و استیو وازنیاک مشغول به کار شود. اما 12 روز پس از این اتفاق، وین سهام خود به ارزش فقط 500 دلار را فروخت. این سهام در حال حاضر 72 میلیارد دلار ارزش دارد.

پایه‌گذاری اپل - ملاقات جابز و وازنیاک

استیو‌های داستان، یکدیگر را در یکی از کلاب‌های کامپیوتری ملاقات کردند. در این کلاب‌، علاقه‌مندان به رایانه‌ها در گاراژی که در منلوپارک کالیفرنیا بود، گرد هم می‌آمدند. این دو یک هدف مشترک داشتند: ساده کردن رایانه‌ها برای همه.

_{(استیو جابز در سمت راست و استیو وازنیاک در سمت چپ)}

در آن زمان وازنیاک اولین رایانه‌ی خود را ساخته بود. این رایانه یک کیبورد شبیه به دستگاه تایپ داشت و می‌شد آن را به تلویزیون متصل کرد. بعدها این کامپیوتر با نام اپل 1 تولید شد و در واقع باید آن را نمونه‌ای اولیه از تمام رایانه‌های مدرن دانست. اما هدف اصلی وازنیاک این نبود که دنیا را تغییر دهد، بلکه بیشتر علاقه داشت خود را به‌عنوان فردی به دیگران نشان دهد که قادر است با کمترین منابع، بهترین محصول ممکن را تولید کند.

_{(رونالد وین)}

پیش از تأسیس اپل، وازنیاک تمایل چندانی به نمایش دادن رایانه ساخت خود به دیگران نداشت. او خجالت می‌کشید و اینگونه گمان می‌کرد که اطلاعات کمی در مورد سیستم‌های کامپیوتری دارد و به همین دلیل تصمیم گرفته بود به‌طور کامل از معرفی دستگاهش در کلاب یادشده خودداری کند.

اما به لطف استیو جابز که پتانسیل خیلی خوبی در رایانه‌ی وازنیاک دیده بود، وازنیاک از تصمیم خود صرف‌نظر کرد. اگر جابز با وازنیاک ملاقات نمی‌کرد، شاید کامپیوتر ساخته‌شده توسط وازنیاک هیچ‌گاه دیده نمی‌شد. حتی به‌منظور کمک مالی برای تولید بیشتر این کامپیوتر، استیو جابز مینی‌بوس فولکس واگن خود را هم فروخت. وازنیاک نیز در آن زمان ماشین‌حساب اچ‌پی خود را به فروش رساند و سرانجام این دو به همراهی رونالد وین، در یکم آوریل سال 1976 (12 فروردین 1355) شرکت اپل کامپیوتر را تأسیس کردند، شرکتی که اکنون 40 سال عمر دارد.

پایه‌گذاری اپل - انتخاب نام اپل

بر اساس مصاحبه‌ای که در دسامبر 1984 در مجله‌ی بایتز از وازنیاک منتشر شده، وی ایده‌ی انتخاب نام اپل را به استیو جابز نسبت داده است. وازنیاک در این مصاحبه اینگونه گفت: «جابز گهگاه باغبانی می‌کرد و محصولات ارگانیک خود را پرورش می‌داد. من فکر می‌کنم اسم اپل به دلیل همین موضوع به ذهن او خطور کرد یا شاید این بازخورد طبیعت بود. شاید این کلمه ناگهان در یک‌لحظه به او الهام شده باشد. در هر صورت، پس از نام اپل هر دو تلاش کردیم نام‌های دیگری را جایگزین کنیم؛ ولی هیچ‌کدام در نهایت موفق نشدیم نامی بهتر از اپل بیابیم.»

پایه‌گذاری اپل - فروش کامپیوتر اپل 1

وازنیاک تمام کامپیوترها را با دست می‌ساخت و این در حالی بود که قیمت تعیین‌شده برای هر رایانه‌ی اپل‌ 1 کمی بیشتر از هزینه‌ی خرید قطعات آن بود. اگر آن‌ها موفق به فروش 50 عدد اپل 1 می‌شدند، فقط هزینه‌های سرمایه‌گذاری شده‌شان بازگشت داده می‌شد. اما استیو جابز آرزوهای بلندپروازانه‌تری داشت.

قیمت اپل 1، معادل 666.66 دلار تعیین شده بود. اپل تازه تأسیس موفق شد با فروشگاه بایت واقع در مانتین‌ویو برای تولید 50 عدد اپل 1 با قیمت هر واحد 500 دلار قرارداد ببندد. اپل در آن زمان قادر به تولید تعداد بیشتری از اپل 1 نبود. شرکت آتاری که استیو جابز سابقه‌ی فعالیت در آن را دشت، برای فروش هر قطعه به او، مبلغ مورد نظر را نقدا درخواست می‌کرد و بانک نیز جابز را برای دریافت وام رد صلاحیت کرده بود. اگرچه در آن مقطع زمانی، استیو جابز پیشنهادی 5 هزار دلاری از جانب پدر یکی از دوستانش دریافت کرده بود؛ اما این مبلغ هم برای تأمین منابع مورد نیاز ساخت تعداد بیشتری از رایانه‌ی اپل 1 کافی نبود.

_{(یک نمونه‌ی اصل از کامپیوتر اپل 1)}

پس از آماده‌سازی سفارش فروشگاه بایت، مشکلاتی بین شرکت نوپای اپل کامپیوتر و مدیر این فروشگاه به وجود آمد که در نهایت باعث شد استیو جابز ریسک دیگری برای موفقیت به جان بخرد. در آن شرایط وی تعهد داد که رایانه‌های ساخته‌شده را کامل‌تر کند و به‌موقع به فروشگاه مورد بحث تحویل دهد. در واقع فروشگاه بایتز با دیدن نمونه‌ی اولیه اپل 1 امید چندانی به فروش آن نداشت و به همین دلیل در گفتگوهای بین مدیر بایت‌شاپ و استیو جابز، قرار بر این شد که این محصول به یک رایانه‌ی کامل تبدیل شود. در همان زمان بود که رونالد وین به‌طور کامل از شرکتی که تازه با دوستان خود تأسیس کرده بود، ناامید شد و در نهایت این کمپانی را ترک کرد.

جابز پس از بگومگوهای خود با فروشگاه بایت و پس از تعهدات جدیدی که به گردن گرفته بود، به‌سختی در کنار وازنیاک و چند تن از دوستان و نیز خانواده‌ی خود کار کرد تا بتواند به‌موقع سفارش تغییریافته‌ی آن فروشگاه را تأمین کند. استیو جوان و پرانگیزه کارش را به‌خوبی انجام داد و به عهد خود عمل کرد. هنگامی که محصول تغییریافته‌ی اپل کامپیوتر برای بار دوم به بایت‌شاپ تحویل داده شد، ترل که مدیریت فروشگاه یادشده را بر عهده داشت، از آنچه مشاهده کرد بسیار  شگفت‌زده شد.

محصولی که جابز و وازنیاک آماده کرده بودند، فقط یک برد کامپیوتری بود که بدون پیش‌نیازهایش، هیچ کاری از آن برنمی‌آمد. ترل حتی نمی‌توانست این برد‌ها را تست کند و بدین منظور باید دو تبدیل‌کننده خریداری می‌کرد. از آنجا که این محصول کیبورد و یا نمایشگر نداشت، امکان انتقال اطلاعات به آن بدون لوازم مورد نیاز وجود نداشت. حتی اگر یک صفحه‌کلید به این برد اضافه می‌شد، حتی با تلاش فراوان یک برنامه‌نویس، امکان برنامه‌ریزی آن فراهم نبود؛ چراکه جابز و وازنیاک، زبان برنامه‌نویسی را روی نوار کاست یا چیپ حافظه‌ی ROM ارائه نکرده بودند. مشکل دیگری که این محصول داشت، این بود که هیچ جعبه‌ای برای آن در نظر گرفته نشده بود.

امروزه  حتی شرکت‌هایی مثل رزبری‌ پای، احتمالا چنین بردی را به‌عنوان یک رایانه قبول ندارند. ترل در ابتدا به این برد هم امیدی نداشت؛ اما جابز نهایتا وی را متقاعد کرد تا به قرارداد عمل کند و مبلغ مورد نظر را به شرکت جوان اپل بپردازد. در نهایت در فاصله‌ی بین سال‌های 1976 تا سپتامبر 1977، دویست عدد رایانه‌ی اپل 1 تولید شد.

اگرچه اپل 1 در حال حاضر شاید هیچ کاربردی نداشته باشد، اما به دلیل نقش مهم این محصول در صنعت رایانه‌های شخصی،  بسیاری از کلکسیونرها آرزوی داشتن آن را دارند. به‌عنوان مثال می‌توان به کلکسیونری به نام Bonhams اشاره کرد که در اکتبر سال 2014 یک عدد اپل 1 سالم را به قیمت 905 هزار دلار خریداری کرد. اگر شما هم به داشتن این محصول علاقه دارید ولی جیب شما بسیار کم‌عمق‌تر از آن است که چنین مبلغی برای خرید صرف کنید، می‌توانید نگاهی به کامپیوتر Replica 1 Plus داشته باشید. این دستگاه از نظر سخت‌افزاری شبیه به اپل 1 ساخته شده و قیمت آن 199 دلار است.

با در نظر گرفتن اینکه هر 200 کامپیوتر اپل 1 ساخته‌شده به فروش رفت، می‌توان این محصول را یک دستگاه موفق دانست. این رایانه باعث شد تا شرکت نوپای اپل رشد بسیار چشمگیری را تجربه کند.

در اینجا به بخش اول تاریخچه‌ی اپل می‌رسیم. در بخش بعدی به ادامه‌ی داستان خواهیم پرداخت.