آیا فشار خون شما جهنده است؟ یعنی فشار خون شما نه در دامنۀ فشار خون بالا است و نه طبیعی؟
این عارضه پیشپرفشاری خون نام دارد و با اینکه فشار خون بالا نیست اما آن طور که فکر می‌کردید هم ممکن است بی‌خطر نباشد.
در اینجا مطالبی ارائه می‌دهیم که شما باید در مورد عارضۀ پیشپرفشاری خون بدانید و اینکه چرا باید آن را در نطفه خفه کنید.
ابتدا، در مورد اعداد بدانید:
- فشار خون در حالت طبیعی 80/120 (120 روی 80) است.
- پیش‌فشار خون بالا بین 120 تا 139 برای رقم بالا و 80 تا 89 برای رقم پایین متغیر است.
- فشار خون بالا (هایپرتنشن) برای عدد بالا 14 یا بیشتر و برای عدد پایین 90 یا بیشتر است یا شما تحت درمان برای ابتلا به فشار خون بالا هستید
عدد بالا فشار سیستولی است. این فشار همان نیروی خون است که با ضربان قلب در عروق جاری می‌شود. عدد پایین نیز فشار دیاستولی است؛ فشار دیاستولی فشاری بر روی عروق در زمان آرامش قلب بین ضربان‌ها است.خطر سکته
مطالعات نشان می‌دهد که ابتلا به پیشپرفشاری خون ممکن است احتمال ابتلا به خطر سکته را نیز به همراه داشته باشد؛ مخصوصاً در کسانی که بیش از 65 سال سن دارند.
دکتر بروس اُوبیاگِل، استاد عصب‌شناسی و محقق در دانشکده کالیفرنیا در سن‌دیگو، می‌گوید: «اگر شما پیشپرفشاری خون دارید و سنتان کمتر از 65 سال است، جای نگرانی است. معمولاً بیشتر افرادی که بالای 65 سالشان است دچار فشارخون بالا می‌شوند.»
گروه تحقیقاتی اوبیاگل به این نتیجه رسید که در افرادی که در بالاترین میزان انتهای پیشپرفشاری خون هستند خطر سکته بیشتر است. اما اگر فشار خون شما آنقدر بالا نیست، در صورتی که فشار خون شما به مسیر اشتباهی می‌رود، کار عاقلانه این است که وارد عمل شوید.دکتر ریچارد استین، که مدیر برنامه ورزش، تغذیه و بیماری‌های قلبی-عروقی در مرکز پیشگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی دانشگاه نیویورک است، می‌گوید: «مهم نیست شما چه چیزی را به عنوان نقطه شکست در نظر می‌گیرید، عموماً افزایش فشار خون چیز خوبی نیست.»
استین در ادامه با افزودن این نکته که فشار خون بالا برای کلیه‌ها نیز پراسترس است گفت: «این عارضه باعث می‌شود که ماهیچه‌ها در برابر فشار بالاتر نیز تپش داشته باشند و بنابراین قلب ضخیم‌تر شود.»
شیوع بیشتر
طبق برآوردهای مرکز CDC، بیش از یک‌چهارم امریکایی‌ها، یعنی چیزی حدود 28 درصد، دچار عارضه پیشپرفشاری خون هستند. طبق گفتۀ اوبیاگل، تقریبا 20 درصد از افرادی که پیشپرفشاری خون دارند مبتلا به فشار خون بالا می‌شوند. فشار خون بالا به سکته و خطر بیماری‌های قلبی و آسیب به کلیه منجر می‌شود.
استین می‌گوید: «نرخ ابتلا به پیشپرفشاری خون و فشار خون بالا در حال افزایش است. این بیماری در امریکا با افزایش چاقی و کم‌تحرکی بیشتر شیوع پیدا کرده است. اگر مبتلا به دیابت و کلتسرول بالا باشید یا سابقۀ خانوادگی در فشار خون بالا داشته باشید نیز بیشتر به پیشپرفشاری خون مبتلا می‌شوید.»
پیشپرفشاری خون یک مشکل رایج در میان سیاه‌پوستان امریکایی است. محققان گزارش داده‌اند که سیاه‌پوستان امریکایی که مبتلا به پیشپرفشاری خون هستند یک سال زودتر از قفقازی‌ها به عارضۀ فشار خون بالا مبتلا می‌شوند. به گفتۀ اوبیاگل، با اینکه دلایل ابتلا به این عارضه مشخص نیست، کارشناسان می‌دانند که «کنترل فشار خون در سیاه‌پوستان افریقایی بسیار سخت است.»
تهدید نهفتگی
اوبیاگل می‌گوید: «پیشپرفشاری خون، مانند فشار خون بالا، علامت یا نشانه‌ایی ندارد. حتی بسیاری از مردم نمیدانند که به آن مبتلا هستند و پزشکان نیز اغلب از آن سرسری می‌گذرند.
از کجا بفهمید به آن مبتلا شده‌اید؟ به گفتۀ دکتر استین، تنها راه برای علم به این بیماری، بررسی فشار خون است. در افراد سالم فشار خون سیستولی و/یا دیاستولی در دو موقعیت جداگانه ارزیابی می‌شود؛ دو تا سه روز فاصله برای تشخیص فشار خون بالا کافی است. شما می‌توانید در منزل نیز فشار خون خود را با کمک دستگاه کنترل فشار خون اندازه بگیرید یا از دستگاهی که در داروخانه یا احتمالاً خواروبار فروشی محل سکونت شما است استفاده کنید.
اگر به طور مداوم در دامنۀ پیشپرفشاری بودید، با پزشک خود مشورت کنید تا قبل از ابتلا به فشار خون بالا آن را تحت کنترل درآورید.
کنترل فشار خون
خبر خوب این است که شما می‌توانید پیشرفت این بیماری و ابتلا به فشار خون بالا را کند کنید. در اینجا توصیه‌هایی از جانب کارشناسان ذکر می‌کنیم:
- غذای سالم بخورید: رژیم DASH را دنبال کنید. این رژیم غذایی بر مصرف بیشتر میوه، سبزیجات و غلات کامل و مصرف کمتر چربی اشباع‌شده، مجموع چربی و کلسترول تأکید دارد. این رژیم مصرف سدیم را نیز محدود می‌کند زیرا باعث افزایش فشار خون می‌شود. در رژیم DASH غذاهایی مورد تأکید هستند که از کلسیم، پتاسیوم، منیزیم و مواد معدنی که کمک به کاهش فشار خون می‌کنند غنی باشد.
- مراقب مصرف نمک باشید: اگرچه تحقیقات نشان می‌دهد که کاهش مصرف نمک باعث افزایش کلسترول و تری‌گلیسیرید می‌شود، بیشتر کارشناسان هنوز توصیه می‌کنند مصرف نمک را کاهش دهید. مراقب میزان سدیم در کنسروها، غذاهای مااده و فرآوری‌شده باشید. از پاشیدن نمک زیاد روی غذاها خودداری کنید. انجمن قلب امریکا توصیه می‌کند که مصرف خود را تا هزار و 500 میلی‌گرم در روز محدود کنید.
- تحرک بیشتر داشته باشید: در بیشتر روزهای هفته، هر روز به طور متوسط و حداقل 30 دقیقه ورزش کنید.
- خود را به وزن سالم برسانید: چند کیلو اضافه وزن داشتن خطر پیشپرفشاری خون را افزایش می‌دهد. فعالیت بدنی و خوردن غذای سالم به شما کمک می‌کند که وزن اضافی خود را کم کنید.
- مصرف الکل را محدود کنید: اگر مرد هستید سعی کنید بیش از دو بار و اگر زن هستید بیش از یک بار در روز ننوشید. اگر الکل مصرف نمی‌کنید، شروع به مصرف آن نکنید.
- استرس را از خود دور کنید: استین می‌گوید: «هنوز معلوم نیست که استرس مزمن، به خودی خود، بتواند در افزایش فشار خون در طولانی مدت تأثیر داشته باشد. اما می‌تواند منجر به خوردن بیش از حد و فرار از ورزش شود. پس سعی کنید با تمرین فنون کاهش استرس، مانند مدیتیشن، شرایط خود یا حداقل روش کنار آمدن با آنها را تغییر دهید.»
- فشار خون خود را کنترل کنید: به گفتۀ استین، اگر می‌توانید، یک دستگاه کنترل فشار خون بخرید و دو بار در روز فشار خون خود را اندازه بگیرید: یک بار صیح و یک بار شب. «وقتی یک بار فشار خون خیلی بالا بود جای نگرانی دارد؛ اما یک بار به تنهایی کافی نیست. باید ببینید در طول زمان چه تغییراتی می‌کند.»
