دلایل مثبت زیادی برای نشستن بر سر میز شام خانوادگی وجود دارد، اما با این حال پژوهش‌ها نشان داده‌اند که یک سوم خانواده‌ها تنها یک یا دو بار در هفته کنار هم شام می‌خورند. این خانواده‌ها فواید زیاد چنین کاری را از دست می‌دهند؛ از جمله فرصت وصل دوباره، ارتباط‌سازی، و همرسانی ایده‌ها در پایان یک روز کاری یا تحصیلی.
این ارتباط گیری خانوادگی، اثری فراتر از تقویت پیوندها دارد: طبق تحقیقاتْ احتمال گرفتن نمرات ممتاز در مدرسه، بین نوجوانانی که شام‌های خانودگی بیشتری دارند 40 درصد بالاتر از دیگران است. همچنین احتمال استفاده آنها از الکل، سیگار، حشیش، یا چاق شدن و ورود زودهنگام به روابط جنسی پایین‌تر است. همچنین به شکلی قابل درک، احتمال کمتری وجود دارد که آنها از افسردگی رنج ببرند که شاید دلیل آن پشتیبانی خانوادگی و ارتباطاتی باشد که دور میز شام شکل می‌گیرد.
بهبود توانایی‌های گفتاری نیز از دیگر فواید شام‌های خانوادگی است. برقراری ارتباط کلامی با اعضای خانواده به نوجوانان کمک می‌کند وارد گفتگوهای طولانی‌تر شوند، توصیف کردن را بهتر یاد بگیرند و داستان‌گویی را نیز بیاموزند. شنیدن تجربیات دیگران و کلمات جدید در گفتگوهای میز شام نیز به آنها در این زمینه کمک می‌کند تا مهارت‌های یادگیری خود را بالا ببرند. ضمنا حضور دور میز شام باعث می‌شود ساعات تماشای شبانه تلویزیون کاهش یابد و برقرار ارتباط انسانی اولویت یابد.
ایجاد عادت یا رسم شام خانوادگی می‌تواند مانند یک واکسن در مقابل بسیاری از مضرات یک سبک زندگی عجولانه عمل کند و نوجوانان را طبیعی‌تر پرورش دهد. در دوره‌ای که ابزارهای دیجیتال زندگی‌ها را سریع و پر از حواس‌پرتی کرده‌اند، سادگی برخی مفاهیم -مانند میز خانوادگی- می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی در نزدیکی بیشتر خانواده‌ها داشته باشد.
