کزار: کزاز از طریق زخم یا بریدگی وارد بدن میشود، بر مغز و سیستم اعصاب تأثیر میگذارد و منجر به درد شدید ناشی از اسپاسم یا گرفتگی عضلات میشود. گرفتگی فک میتواند باعث شود که باز شدن دهان برای شما غیرممکن شود. این حالت اغلب "قفل شدن فک" نامیده میشود. از هر 5 نفری که به کزاز مبتلا میشوند یک نفر جان خود را از دست میدهد.دیفتری: دیفتری یک بیماری بسیار مسری است که باعث میشود تنفس به سختی امکانپذیر شود. در موارد شدید، میتواند منجر به آسیب رسیدن به قلب و اعصاب شود.
سیاهسرفه: سیاهسرفه یک عفونت فوقالعاده مسری دستگاه تنفسی است که میتواند منجر به مشکلات تنفسی شدید شود، مخصوصاً در نوزادان. سیاهسرفه ابتدا به شکل یک سرماخوردگی عادی خود را نشان میدهد اما سپس شدید و حملات سرفه غیرقابل کنترل میشود. وقتی شخص سعی میکند بعد از سرفه نفس بکشد صدای خسخس شنیده میشود.
این بیماریها زمانی در امریکا رایج بودند و منجر به بسیاری از مرگها شدند. با وجود این، واکسیناسیون منظم تقریباً به حذف عفونتهای کزار و دیفتری کمک کرده است. سیاهسرفه تنها بیماری است که با واکسن قابل پیشگیری است اما همچنان در امریکا روبهافزایش است. قبل از سال 2005، فقط کودکان واکسن سیاهسرفه میزدند. باور بر این است که کم شدن مصونیت و واکسن ناکافی منجر به طغیان مجدد این بیماری در امریکا طی سالهای اخیر شده است. شیوع سیاهسرفه در میان نوجوانان و بزرگسالان در چندین ایالت امریکا گزارش شده است.
واکسیناسیون Tdap بهترین راه پیشگیری سیاهسرفه، کزار و دیفتیری است. Tdap مخفف (tetanus and diphtheria toxoids with acellular pertussis) به معنی زهرگونۀ کزاز و دیفتری با سیاهسرفۀ غیرسلولی است. این واکسن تحت برندهای آداسِل و بوستریکس است.
Tdap یک واکسن غیرفعال است؛ به این معنی که با استفاده از باکتری مرده ساخته میشود. میکروبهای مرده نمیتوانند شما را بیمار کنند. Tdap مثل DTap نیست؛ این واکسن برای پیشگیری از همین بیماریها در کودکان به کار میرود.
زمان واکسینه شدن بزرگسالان برای Tdap
به توصیۀ CDC، واکسن Tdap در سنین 19 سالگی و بالاتر، برای همۀ بزرگسالان که تاکنون واکسن نزدهاند، مخصوصاً افراد زیر ضروری است:
- کارمندان مراکز بهداشتی که در تماس مستقیم با بیماران هستند
- پرستاران کودکان زیر یک سال، شامل والدین، پدربزرگ و مادربزرگها و پرستاران کودک
- زنان باردار در سه ماهۀ سوم (از هفتۀ 27 تا 36 بارداری)، حتی اگر قبلاً واکسن Tdap را زده باشند. با این کار نوزاد از سیاهسرفه در ماههای اول زندگی خود در امان خواهد بود.
- مادران جدیدی که تاکنون واکسن سیاهسرفه نزدهاند
- افرادی که به کشورهایی سفر میکنند که سیاهسرفه در آنجا رواج دارد
اگر زخم شدید یا سوختگی دارید و قبلاً هرگز حتی یک مرحله از واکسن سیاهسرفه را نزدهاید، ممکن است به شما واکسن کزاز داده شود. بریدگیهای شدید یا سوختگی خطر کزاز را افزایش میدهد.
واکسن Tdap میتواند هر زمانی از سال تزریق شود. تنها یک مرحله از این واکسن نیاز است. این واکسن میتواند با واکسنهای دیگر تزریق شود. Tdap، بدون در نظر گرفتن فاصلۀ زمانی از زمانی که آخرین واکسن Td را تزریق کردهاید، داده میشود.
طبق توصیۀ CDC، واکسن Tdap میتواند با امنیت برای افرادی که 65 سال و بیشتر سن دارند استفاده شود.
چه کسانی به تزریق تقویتکننده نیاز دارند؟
Tdap تنها یک بار در طول زندگی تزریق میشود. با این حال، شما، هر 10 سال یک بار، به تزریق واکسن Td نیاز دارید تا به طور کامل در برابر کزاز و دیفتری محافظت شوید.
چه کسانی نباید این واکسن را بزنند؟
اگر یکی از موارد زیر را دارید، نباید این واکسن را تزریق کنید:
- واکنش حساسیتی جدی به هر یک از عناصر واکسن در گذشته
- سابقۀ کما یا غش، طی یک هفته بعد از تزریق واکسیناسیون کودکی برای سیاهسرفه (مانند DTaP)؛ مگر اینکه واکسن دلیل غش نباشد؛ Td میتواند در این موارد استفاده شود.
اگر هر یک از موارد زیر را دارید، با پزشک در مورد مناسب بودن واکسن Tdap یا Td مشورت کنید:
صرع یا دیگر مشکلات سیستم عصبی
سندروم گیلنباره
سابقۀ تورم شدید یا درد بعد از تزریق واکسن سیاهسرفه، کزاز یا دیفتیری در گذشته
اگر بیماری متوسط یا شدید دارید (پزشک ممکن است به شما توصیه کند که برای تزریق این واکسن تا بعد از بهبودی صبر کنید)؛ به گفتۀ CDC، اگر بیماری شما خفیف است، مانند سرماخوردگی یا درجۀ پایینی از تب، هنوز هم میتوانید این واکسن را بزنید.
خطرات و عوارض جانبی تزریق واکسن Tdap و Td
واکسنها هم مانند همۀ داروها میتوانند عوارض جانبی داشته باشند. با این حال، احتمال واکنشهای کشنده بسیار کم است. به گفتۀ CDC، خطرات ابتلا به سیاهسرفه، کزاز یا دیفتیری با واکسیناسیون بسیار کمتر میشود.عوارض جانبی خفیف Tdap موارد زیر است:
- درد، قرمزی یا تورم در بازو؛ در موضعی که تزریق انجام میشود
- تب خفیف
- سردرد
- خستگی
- درد شکم، شامل تهوع، استفراغ یا اسهال
- درد عضلات
- غدد متورم
عوارض جانبی خفیف Td عبارت است از:
- درد، قرمزی، تورم در بازو؛ جایی که تزریق انجام میشود
- تب خفیف
- سردرد
در برخی افراد، این عوارض جانبی ممکن است شدیدتر باشد و ممکن است با فعالیتهای روزانه تداخل ایجاد کنند. تورم شدید بازو در 3 نفر از هر 100 نفری که هر دو واکسن Tdap یا Td را دریافت میکنند گزارش شده است. از هر 250 نفر بزرگسال که واکسن Tdap را زدهاند، یک نفر به تب بالای 102 درجۀ فارنهایت مبتلا شده است.
طی آزمایشات بالینی Tdap، دو نفر از بزرگسالان به طور موقتی دچار مشکلات سیستم عصبی شدهاند. معلوم نیست که این عارضه به دلیل واکسن بوده است یا نه. در موارد نادر، واکسیناسیون با Tdap یا Td منجر به تورم زیاد بازو در موضع تزریق میشود.
آیا بزرگسالان به Tdap یا Td واکنش حساسیتی دارند؟
بسیار نادر است اما ممکن است شخصی واکنش حساسیتی شدید به یکی از عناصر واکسن Tdap یا Td داشته باشد. این عموماً ممکن است در یکی از یک میلیون دوز اتفاق بیفتد. بیشتر اوقات، چنین واکنشهای حساسیتی، طی چند دقیقه بعد از دریافت واکسن، رخ میدهد. موارد زیر میتواند علامت واکنش حساسیتی شدید به نام آنافیلاکسیز باشد:
- تغییرات رفتار
- اشکال در تنفس، شامل خسخس کردن
- گیجی
- صدای گرفته
- تب شدید
- کهیر
- پوست رنگپریده
- ضربان قلب تند
- ضعف
اگر بعد از تزریق واکسن Tdap یا Td با هر یک از علائم زیر مواجه شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.