فتق زمانی اتفاق می‌افتد که یک اندام داخلی از دیواره ماهیچه یا یک حفره دیگر بیرون می‌زند. این اتفاق ممکن است در روده، معده یا هر جای دیگری که دیواره ماهیچه‌هایش در اثر آسیب یا جراحی در گذشته ضعیف شده‌اند، مشاهده شود.
بیشتر اوقات زمانی که برآمدگی فتق را فشار دهید یا روی آن دراز بکشید، ناپدید می‌شود. همچنین ممکن است زمانی که خم می‌شوید یا چیز سنگینی بلند می‌کنید یا حتی سرفه می‌کنید، دردناک باشد.
انواع مختلفی از فتق وجود دارد که هم در زنان و هم در مردان مشاهده می‌شود. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- فتق کشاله ران: این نوع فتق شایع‌ترین نوع فتق در مردان محسوب می‌شود. در این جا کیسه فتق وارد کانال کشاله ران می‌شود؛ جایی که ران به نیم‌تنه متصل می‌شود. این فتق دو نوع دارد؛ مستقیم و غیرمستقیم.
- فتق فمورال: در این نوع فتق، روده از طریق حلقه فمورال به سمت جلوی ران بیرون می‌زند. 17 درصد فتق‌ها از این نوع فتق هستند. این نوع فتق در زنان بیشتر مشاهده می‌شود و بسیار خطرناک است؛ زیرا نمی‌توان برآمدگی را به سمت عقب هل داد و مسدود کرد. در نتیجه سریعاً باید به پزشک مراجعه کنید.
- فتق نافی: نوزادان و پسربچه‌ها بیشتر دچار این نوع فتق می‌شوند. البته افراد چاق یا میان‌سال نیز مستعد این فتق هستند. این فتق روی ناف یا در اطراف ناف تشکیل می‌شود و از طریق ماهیچه‌های ضعیف شکم بیرون می‌زند. زایمان فشار بیش‌ازحدی به ماهیچه‌های ضعیف شکمی وارد می‌کند و باعث بروز فتق نافی می‌شود.
- فتق جراحی: اگر در ناحیه‌ای از شکم خود جراحی داشته‌اید، دیواره ماهیچه‌ها احتمالاً ضعیف شده است. این امر باعث ایجاد ناحیه‌ای مستعد بروز فتق می‌شود. حتی پس از چند بار درمان فتق، ممکن است مجدداً دچار فتق در ناحیه شکاف جراحی شوید.
- فتق بالای شکم: این فتق بین پایین قفسه سینه و ناف اتفاق می‌افتد. فتق بالای شکم معمولاً دردناک نیست و بیشتر از بافت‌های چربی تشکیل شده تا اندام‌هایی مانند روده.
- فتق شکاف: دو نوع فتق شکاف وجود دارد؛ فتق شکاف کشویی و فتق شکاف غلتان. هر دو زمانی اتفاق می‌افتند که بخش بالایی معده وارد حفره سینه یا قفسه سینه می‌شود که معمولاً از طریق یک سوراخ در مری اتفاق می‌افتد. علائم رایج فتق شکاف عبارت‌اند از برگشت اسید از معده، استفراغ و درد در قفسه سینه و معده. فتق شکاف کشویی ممکن است در قفسه سینه به سمت بالا و پایین لیز بخورد و بسیار کوچک است. در فتق شکاف غلتان، معده از طریق دیافراگم وارد حفره قفسه سینه می‌شود.
انواع دیگری از فتق نیز وجود دارند که بسیار نادر هستند، مانند فتق مسدودکننده.
بیشتر فتق‌ها هیچ علائم قابل رویتی ندارند و دردی ایجاد نمی‌کنند. بیشتر فتق‌ها را می‌توان مسدود کرد یا جریان خونشان را قطع کرد. با توجه به محل ایجاد فتق و اندازه آن، روش‌های مختلفی برای درمان وجود دارد. همواره حائز اهمیت است که به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی به دست آید و درمان مناسبی صورت گیرد.
