بی‌شک اهمیت آبیاری گیاهان بر هیچ یک از ما پوشیده نیست! اما شاید به این نکته توجه نداشته باشیم که آبیاری زیاد، به اندازه آبیاری کم مضر و کشنده است؛ اما چه طور بفهمیم آبیاری بیش از حد است؟
مانند همه گیاهان، سبزیجات هم به آبیاری منظم نیاز دارند. اما مرز میان آبیاری به اندازه و آبیاری زیاد می‌تواند باریک باشد و همانطور که گفته شد، اثرات آبیاری زیاد می‌تواند به اندازه، یا بیشتر از آبیاری کم مضر باشد.
نشانه‌های آبیاری زیاد سبزیجات
بعضی از سبزیجات، خاک اندکی خشک را دوست دارند مانند اسطوخودوس، آویشن و دیگر سبزیجات بومی مناطق مدیترانه‌ای و یا دیگر اقلیم‌های خشک. البته این گیاهان برای مناطق خشک یا سال‌های کم آبی عالی هستند، چون می‌توانند شرایط بی آبی را بهتر از بقیه سبزیجات تحمل کنند.
در کل، اگر گیاهان‌تان در حال پژمرده شدن هستند ولی خاک هنوز مرطوب است، احتمالا آنها را به مقدار و دفعات زیاد آبیاری کرده اید.
به باغچه سبزیجات‌تان توجه کنید و آنها را زیر نطر بگیرید تا ببینید کدام یک از علائم زیر را نشان می‌دهند:
- برگ‌ها زرد می‌شوند و می‌افتند
- برگ‌ها تیره یا سیاه می‌شوند
- کپکی پرزدار بر روی برگ‌ها دیده می‌شود
- نشانه‌هایی از ورم روی برگ‌ها دیده می‌شود
- سبزیجات‌تان رشد نمی‌کنند
- وقتی به سبزیجات‌تان آب می‌دهید، به نظر نمی‌آید که شق و رق شوند و همچنان حالتی افتاده دارند.
- ساقه و ریشه نرم شده اند و به راحتی می‌شکنند.
اگر فکر می‌کنید تا الان به سبزیجات‌تان بیشتر از حد نیازشان آب داده اید، و یا به نظر می‌رسد رطوبت طمان طولانی در خاک‌شان باقی می‌ماند، سریعا سوراخ‌های زهکش گلدان را چک کنید.
ماندن آب درون خاک و خیسی بیش از حد، باعث پوسیده شدن ریشه هر گیاهی می‌شود و مشکلات باکتریایی، قارچی به وجود می‌آورد همچنین باعث جذب برخی آفات هم می‌شود. ریشه‌های پوسیده به رنگ قهوه‌ای و خاکستری در می‌آیند و حالتی لزج می‌گیرند. اگر گیاه خاصی در باغچه یا گلدان به پوسیدگی ریشه دچار شده، آن را از بقیه گیاهان جدا کنید و در مکان دیگری قرار دهید تا باقی گیاهان‌تان آلوده نشوند.
چه طور از آبیاری بیش از اندازه سبزیجات‌مان بپرهیزیم؟
برای شروع، اول مطمئن شوید گیاهانی با نیاز آبیاری یکسان را در کنار هم می‌کارید (اگر گیاهان‌تان را در باغچه کاشته اید). این کار به شما امکان آبیاری با خیال راحت، در منطقه‌ای که گیاهان با نیاز آبیاری زیاد را کاشته اید، می‌دهد.
یک نکته! آبیاری را عمیق و در دفعات کمتر انجام دهید. این کار همچنین به بزرگ شدن و گسترش سیستم ریشه گیاه کمک می‌کند چرا که ریشه‌ها به دنبال آب تا اعماق زمین رشد می‌کنند، پس تحمل گیاه بیشتر می‌شود و رشد هم بهبود می‌یابد.
- مطمئن شوید تمام گیاهان‌تان، زهکشی خوبی دارند. چه آنهایی که در باغچه کاشته شده اند و خاکی با زهکشی خوب نیاز دارند و چه آنهایی که در گلدانند و باید سوراخ‌های زهکش گلدانشان به اندازه و باز باشد. برای بهبود خاک و افزایش خاصیت زهکشی می‌توانید به آن خرده چوب، کاه یا دیگر مواد ارگانیکی که بافت درشتی دارند، اضافه کنید. البته این کار را باید قبل از کاشت گیاهان انجام دهید اما اگر خیلی نگران گیاهان‌تان هستید بعد از کاشت هم قابل انجام است.
- به جای اینکه گیاهان را از روی برنامه زمانی از قبل تعیین شده‌ای آبیاری کنید، صبر کنید تا گیاهان به شما بگویند چه زمان به آب نیاز دارند. برای این کار به گیاهان‌تان توجه کنید و با دیدن اولین نشانه‌های پژمرده شدن، آنها را آبیاری کنید. می‌توانید به جای این کار از تست خاک استفاده کنید. در نزدیکی پایه گیاه، انگشت‌تان را 2 تا 5 سانتی متر در خاک فرو کنید. اگر حس کردید که خاک خشک شده زمان آبیاری گیاه است.
- فقط ناحیه‌ای که ریشه در آن قرار دارد را آبیاری کنید. با این کار از تبخیر و مرطوب شدن اضافی هوا جلوگیری می‌کنید و به بیماری‌هایی که از طریق رطوبت گسترش پیدا می‌کنند، اجازه پخش شدن نمی‌دهید. البته بعد از یک هوای طوفانی و نشستن گرد وغبار بر گیاهان، آنها را با اندکی آب تمیز کنید.