-*ایرج خسرونیا: متاسفانه تغذیه کودکان به ویژه در مناطق محروم و با وضعیت اقتصادی ضعیف مناسب نیست. این در حالی است که کودکان بین 5 تا 12 ساله نیاز مبرمی به دریافت کلسیم و مواد لبنی مانند شیر، ماست و... دارند.
به گزارش ، آرمان نوشت: کودکان این مناطق به دلیل گرانی و در دسترس نبودن این موادغذایی از مصرف روزانه یا هفتگی آنها محروم هستند. نیاز هر انسان مصرف حداقل 300 سی سی لبنیات و شیر در روز است، اما کودکان مناطق محروم این میزان شیر را در طول روز مصرف نمی‌کنند و در مقابل بسیاری از افراد چندین برابر این میزان مصرف لبنیات و مواد لبنی دارند و با استفاده از شیر سایر موادلبنی مانند پنیر نیز برای مصرف تولید می‌کنند. کودکان باید در سهمیه پروتئین غذائی خود از پروتئین‌های حیوانی و گیاهی به یک میزان مصرف کنند و در هفته دو، سه بار گوشت و ماهی بخورند،
اما متاسفانه جایگاه این ماده‌غذایی تا حد زیادی در میان سفره‌های ایرانی از دست رفته است. در سفره خانواده‌های نیازمند حتی در ماه گوشت دیده نمی‌شود و در صورت استفاده نیز میزان کمی از آن مصرف می‌کنند. برای مثال شش، هفت نفر از اعضای خانواده 100 گرم گوشت، شامل دنبه و چربی استفاده دارند. عدم‌مصرف موادغذایی مفید تنها در خانواده‌های نیازمند رواج ندارد و برخی خانواده‌ها با وضع اقتصادی مناسب نیز اکنون به استفاده از فست فودها پناه برده‌اند. در این خانواده‌ها در اکثر مواقع زن و مرد هر دو شاغل و در بیرون از خانه مشغول هستند و به این دلیل فرصت پخت و پز در خانه وجود ندارد. در نتیجه گوشت، شیر و لبنیات از سفره این خانواده‌ها حذف شده و جای خود را به چیپس، پفک، سوسیس، کالباس، همبرگر و... می‌دهند، مواد‌غذایی‌ای که اطلاع دقیقی از نحوه و مواد تهیه آنها وجود ندارد. تغذیه نامناسب در نهایت بدن افراد را ضعیف می‌کند.
کودکان چاق اما ناتوان
بیشتر کودکان و دانش‌آموزان چاق هستند، اما چاقی آنها گاهی به دلیل دریافت پروتئین و موادغذایی مناسب و مقوی نیست و مصرف زیاد نشاسته، برنج خالی و نان مسبب آن است. قوت روزانه اکثر بیماران که جهت درمان به مطب مراجعه می‌کنند نان و سیب‌زمینی، نان و ماکارونی، و ماکارونی است. این افراد در اثر مصرف این موادغذایی بدون دریافت پروتئین، ویتامین و ریزمغذی‌های لازم چاق می‌شوند، زیرا بدن انسان به ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، ریزمغذی‌های مختلف احتیاج دارد. متاسفانه در مدارس نیز شاهد عدم دریافت سهمیه شیر هستیم به رغم آنکه توزیع شیر باید در تمام مدارس وجود داشته باشد، اما انواع مختلف نوشابه‌ها، کالباس و سوسیس در بوفه‌های مدارس خودنمایی و دانش‌آموزان از موادغذایی نامرغوب و ناسالم تغذیه می‌کنند. اکثر بوفه‌های مدارس به عموم افراد جامعه و به دلیل درآمدزایی بیشتر مدارس اجاره داده می‌شوند تا مسئولان مدارس استفاده مالی بیشتری از این بوفه‌ها ببرند.
مدیریت این بوفه‌ها و عدم رعایت نکات بهداشتی و سلامتی توسط آنها سبب ناراحتی‌های گوارشی مختلف و سوءتغذیه در میان دانش‌آموزان می‌شود. در گذشته افراد سالخورده 60ساله به دلیل کمردرد، دست درد و پا درد به مراکز درمانی مراجعه می‌کردند، اما اکنون جوان 30ساله نیز به مطب پزشک آمده و از این دردها شکایت می‌کند. پس از بررسی استخوانی این جوانان متوجه پوکی استخوان آنها می‌شویم. در حال‌حاضر بیمار‌ی‌های‌استخوانی مختلفی در بین جوانان وجود دارد و میزان این بیماری بالاتر از سطح معمول است، به این دلیل توصیه به توزیع شیر در مدارس و بین تمام دانش‌آموزان می‌شود. گاهی مسئولان دلیل عدم‌توزیع شیر در مدارس را نبود جاده مناسب در مناطق صعب‌العبور برای عبور خودروهای توزیع شیر عنوان می‌کنند.
این در حالی است که در همان مدرسه انواع و اقسام نوشابه‌های گازدار وجود دارد. چگونه خودروهای توزیع این موادغذایی ناسالم به مدارس وارد می‌شوند اما امکان حضور خودروهای توزیع شیر وجود ندارد؟! دولت باید تا حدامکان شیر را در مدارس، کودکستان‌ها و در مناطق محروم توزیع کند و به ویژه مناطق محروم شرق و غرب کشور را دریابد، زیرا مردم این مناطق تقریبا از استفاده از لبنیات محروم هستند یا آن را کمتر مصرف می‌کنند. در نتیجه در این مناطق شاهد شیوع بیماری‌های کبد و سوءتغذیه هستیم، بیماری‌هایی که به دلیل مشکلات تغذیه‌ای در زمان کودکی افراد در بزرگسالی در آنها نمود پیدا می‌کنند. افراد توانمند از نظر مالی که بیش از حد معمول لبنیات مصرف می‌کنند باید به فکر افرادی باشند که به دلیل گرانی، شیر به دست آنها نمی‌رسد، زیرا گرانی این ماده‌غذایی سبب کمتر دیده شدن آن در سفره‌غذایی خانواده‌های ایرانی شده است.
تاثیرات سوءتغذیه بر کودکان
بدن کودکان نیازمند دریافت پروتئین و کالری لازم است بنابراین اگر تغذیه آنها در هنگام خروج از خانه به قصد حضور در کلاس‌های درس تنها نان و چای شیرین باشد، در این صورت بهره آموزشی کافی از حضور در کلاس درس را نخواهند برد. این کودکان دچار کم خوابی، کم هوشی و کاهش حافظه می‌شوند و از قدرت شنوایی مناسب نیز برخوردار نیستند. در نهایت این کودکان دچار سوءتغذیه شدید، ورم شکم و آب آوردن بدن می‌شوند، البته خوشبختانه در ایران هنوز به این میزان سوءتغذیه در میان کودکان نرسیده‌ایم، اما سوءتغذیه به دلیل عدم تغذیه کافی و عدم مصرف لبنیات دیده می‌شود و این بیماری افراد را دچار رنگ‌پریدگی، زردی و... می‌کند.
نحوه تشخیص کودکان دچار سوءتغذیه
نحوه تشخیص کودکان دچار سوءتغذیه و کودکان سالم بسیار آسان است. کودک دچار سوءتغذیه دچار علائمی مانند رنگ‌پریدگی، ناراحتی مو، پوست و روان، وق زدگی چشمان است و تمام این علائم حکایت از تغذیه بد و نامناسب کودک دارد. در واقع خوردن نان کافی، نشاسته، ماکارونی و سیب‌زمینی دلیل بر تغذیه مناسب نیست و تغذیه مناسب تغذیه‌ای است که در آن 2000 کالری به بدن انسان برسد و مقداری از آن باید پروتئین‌حیوانی، گیاهی، نشاسته و کالری حاصله از سوخت گلوکز باشد. بنابراین اگر تامین پروتئین موردنیاز تنها از گلوکز باشد کودک دچار رنگ‌پریدگی، زردی پوست و خشکی مو می‌شود. سازمان‌های مردمی یکی از اماکنی هستند که می‌توانند به کودکان دچار سوءتغذیه که از عدم تغذیه کافی رنج می‌برند، کمک کنند.
در واقع اگر سازمان‌های مردمی کمپین‌هایی را برای رسیدگی به این کودکان تشکیل دهند امکان کمک‌رسانی در سطحی وسیع به آنها وجود دارد. البته در حال حاضر وضعیت اقتصادی دولت مناسب است و می‌تواند به این کودکان کمک کند. در واقع آموزش و پرورش، انجمن‌های مدارس مانند اولیا و مربیان، خیران مدرسه‌ساز با کمک دولت و کمک‌های مردمی می‌توانند مساله تغذیه این کودکان را ساماندهی کنند. شهروندان در مناطق مختلف نیز می‌توانند نقش تاثیرگذاری در مهار مشکل سوءتغذیه این کودکان ایفا کنند. در واقع اگر ساکنان مناطق شهری با کارخانه‌های مختلف شیر قرارداد بسته و شیر را به مناطق محروم برسانند از بسیاری از مشکلاتی که آینده این کودکان را تهدید می‌کند، کم خواهد کرد.
*رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران
