ایران از نظر آمار بالای حوادث ناشی از کار در رتبه دوم دنیا قرار دارد که آمار بسیار نگرانکنندهای است. پرحادثهترین حوادث کار هم برای کارگران ساختمانی رخ میدهد. مرگ پنج نفر از کارگران اصفهانی تولید مواداولیه پلاستیک بر اثر سقوط در چاه فاضلاب و کشف پیکر دو کارگر در کانال آب جنوب تهران در روزگذشته تازهترین هشدار در این مورد بود.
به گزارش ، جوان نوشت: طبق آمارهای وزارت کار، بیش از ٤٥درصد حوادث ناشی از کار در کشور مربوط به بخش ساختمان است؛ در حالی که این آمار در کشورهای پیشرفته فقط حدود ١٧درصد از کل حوادث را شامل میشود. بر همین اساس در سال گذشته 812 نفر جان خود را در حوادث ناشی از کار از دست دادند. بررسی این آمار طی هشت سال گذشته یعنی از سال 1388 به بعد نشان میدهد، در سال 88 تعداد هزار و 110 نفر در حوادث ناشی از کار فوت شدند که این آمار در سال 89 به هزار و 167 نفر و در سال 90 نیز به هزار و 273 نفر افزایش یافت. در سال 93 هم روزانه به طور میانگین 5/5 نفر جان خود را در حوادث ناشی از کار از دست دادند این میزان در سال 94 به فوت روزانه 4/5 نفر و در سال گذشته به حدود 2/2 درصد رسید.
مرگ در مظلومیت و سکوت
حوادث کار هر سال خانوادههای زیادی را بیسرپرست میکند. جالب اینکه آمارهای اعلام شده از سوی وزارت کار و سازمان تأمین اجتماعی تنها تعداد کسانی را شامل میشود که بیمه تأمین اجتماعی بوده و تعداد زیاد دیگری از این کارگران که مشمول هیچ بیمه و قانون کاری نیستند در مظلومیت و سکوت جان میبازند.
قوانین فعلی کار نیازمند جدی ضمانت و نظارت سازمانتأمین اجتماعی است، اما این نظارت آنقدر جدی نیست که حقوق تمامی کارگران را حفظ و در مقابل سوءاستفاده برخی کارفرمایان بایستد. به همین دلیل هم مرگ و میر ناشی از حوادث کار در ایران به شدت بالاست.
در قانون کار یک فصل کامل به حفاظت فنی و بهداشت کار اختصاص داده شده است. یعنی به لحاظ مبانی قانونی کاستی وجود ندارد، اما از نظر ضمانت اجرایی قوانین هنوز هم ما اندر خم یک کوچهایم.
هر ساله تعداد زیادی فارغالتحصیل در رشته بهداشت و ایمنی کار داریم، اما این در حالی است که سازمان تأمین اجتماعی، وزارت کار، وزارت بهداشت و درمان اغلب دلیل غیراستاندارد بودن محیطهای کاری و رخ دادن حوادثی که منجر به مرگ یا از کار افتادگی کارگران میشود را به کمبود تعداد بازرسان کارگاهها و مسئولان ایمنی بهداشت نسبت میدهند.
آمارهای متناقض
امسال در حالی که معاون وزیر کار و رفاه اجتماعی مدعی کاهش13درصدی حوادث ناشی از کار در سال 95 بود، اخیراً مدیر کل پزشکی قانونی استان تهران از رشد 34درصدی حوادث کار در استان تهران خبر داد. مسعود قادی پاشا، مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران درباره حوادث ناشی از کار گفت: بیش از نیمی از حوادث کار منجر به مرگ در بخش ساختمان رخ میدهد. سال 94قریب هزار و 200 کارگر ساختمانی جان خود را در اثر حوادث ناشی از کار از دست دادند. سال 95 این آمار30 درصد افزایش یافت و تنها در شش ماهه اول این سال، بیش از 800 کارگر ساختمانی در اثر حوادث ناشی از کار جان باختند.
سقوط از بلندی، اصابت جسم سخت، سوختگی و کمبود اکسیژن از مهمترین عوامل حوادث کاری اعلام شده که به فوت کارگران منجر شده است. با توجه به اینکه بخش زیادی از کارگران ساختمانی در کلانشهرهای بزرگ مانند تهران مشغول کار هستند، رشد 34درصدی حوادث کار این هشدار را میدهد که میزان مرگ و میر کارگران از طریق حوادث ناشی از کار افزایش و باید مورد توجه مسئولان امر قرار گیرد. آثار و پیامدهای مهم اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی این حوادث چه در سطح داخلی و چه در عرصه بینالمللی، باعث شده تا نقش بازرسی کار و توجه به ایمنی کارگاهها بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
هزینه بسیار کمتر برای جامعه
در کشورهای پیشرفته صنعتی، سالانه از هر 10نفر کارگر یکی دچار سانحه میشود و در نتیجه اینگونه سوانح، 5 درصد روزهای کار به هدر میرود. بر اساس آمارهای اعلام شده بیش از 90 درصد حوادث ناشی از کار بر اثر خطاهای انسانی رخ میدهد که از این رقم 70 درصد به دلیل عدم رعایت اصول ایمنی توسط کارفرما و 20 درصد نیز مربوط به کارگران است. تجهیز کردن کارگاهها، آموزش رعایت اصول ایمنی به کارگران و وادار کردن آنها به رعایت این اصول، تجهیز کارگاهها به وسایل امدادی و حضور متخصصان ایمنی و بهداشت، هزینه بسیار کمتری برای جامعه در بر خواهد داشت. در حالی که مرگ و میر ناشی از حوادث کار نهتنها به چرخه اقتصادی کشور لطمه وارد میکند که باعث افزایش هزینههای جامعه نیز میشود، مرگ هر کارگر برابر است با بیسرپرست شدن یک خانواده که اغلب هم خانوادههای پرجمعیتی هستند.