در دومین روز از جشنوارۀ تئاتر فجر به سالن حافظ، واقع در مجموع سالن‌های بنیاد رودکی رفتیم. به‌واسطۀ موفقیت نمایش پیشین ایمان اسکندری در جشنوارۀ سال 92 (بیرون پشت در)، مخاطیبن بیشتری نسبت به سایر آثار جشنواره در پشت‌درهای سالن به انتظار ایستاده بودند. با تأخیر داوران بخش مسابقه ایران، نمایش شروع شد.
مارا/ساد
نمایشنامه شکنجه و قتل ژان پل مارا، به‌نمایش درآمده توسط ساکنان تیمارستان شارانتون، به کارگردانی مارکی دوساد نوشتۀ ، از آن‌دسته نمایشنامه‌هایی است که به ثبت و وقایع‌نگاری منظره‌ای انتقاد‌آمیز از انقلاب کبیر فرانسه در قرن هجده می‌پردازد و آن را به تصویر می کشد – و در‌واقع از آثار طبقه‌بندی‌شده در دستۀ نمایشنامه‌های مستند است.
MARAT/SADEدر سال‌های میانی دهۀ هشتاد شمسی، تیمی از کارگردان و بازیگرانی جوان، در حالی وارد جشنوارۀ تئاتر فجر شدند که آثارشان برگرفته از آموزه‌های مؤلف روس، و همچنین تعالیم اجراهای آلمانی بود. آن گروه در دوره‌های مختلف مابعد‌آن توانستند موفقیت‌های چشمگیری را به دست بیاورند و در میان مخاطبان تئاتر طرفدارانی را به خود اختصاص بدهند. دومین اجرای ایمان اسکندری در جشنواره نیز همانند اجرای قبلی در ادامۀ جریان بر آمده از همین گروه و جریانی است که به دنبالش در تئاتر ایران فراگیر شد. اجراهای کاملاً غیر‌رئالیستی که با گریم‌ها و بازی‌های اغراق‌آمیز، با تکیه بر اصول تکنیک بیومکانیک میرهولد و با مدعی‌بودن در جلوه‌های بصری به صحنه می‌آیند.
به سبب انتخاب متنی مستند‌گونه برای انجام چنین اجرایی، در چنین سبک و سیاقی، با سؤالی بزرگ وارد سالن شدیم: چگونه قرار است با بازنویسی عرفان ناظر، متن وایس به اثری اکسپرسیو مبدل شود؟
در لحظات آغازین کار، با به‌تصویر‌کشیده‌شدن اهالی آسایشگاه شارنتون در لباس‌ها و گریم‌هایشان – که در دو سوی رمپی نشسته‌اند – نحوۀ این تطبیق برایمان روشن شد.
در طول اجرا طراحی‌های کارگردان مبنی بر ویدئو‌آرت‌هایی از‌پیش‌ساخته و همچنین بهره‌گیری از ویدئو پروژکتور و گوپرویی که بر عینکی نصب است و توسط بازیگر نقش «مارکی دو ساد» عموماً در صحنه می چرخد، سعی در ایجاد تصاویر فریبنده و تکنیکالی را برای تماشاگران دارد. به واسطۀ مانیفست‌هایی طولانی، زبان انتقادی متن وایس را به کلماتی برای نقد وضع کنونی ایران مبدل شده است که توسط بازیگران بیان می‌شود. مهندسی صدا و پخش قطعات موسیقی از‌پیش‌ساخته توسط آهنگساز و طراح صدای اجرا، به طور همزمان به طور مداوم سعی در فضاسازی دارد.
طی دو ساعت و ده دقیقه اجرای نمایش مارا/ساد، روایت کارگردانی مارکی دو ساد از داستان ژان پل مارا (انقلابی که رو به دیکتاتوری برداشت) در آسایشگاه شارنتون برای مخاطب نمایش داده شد.
مارا / سادتا به اینجا در روز نخست و دوم جشنواره تئاتر فجر با دو اجرا در کنار شما عزیزان بودیم. با ادامه بررسی آثار جشنواره با ما همراه باشید.
