بیمه معتادان تحولی شگرف در وضعیت درمانی معتادان به‌ویژه معتادان بی‌بضاعت ایجاد می‌کند. در صورت امکان استفاده معتادان از این بیمه، آنها قادر خواهند بود که به سادگی از درمان‌های کوتاه و بلندمدت درمانی بهره‌مند شوند و آنها را عقب نیندازند یا از آنها سرباز نزنند.
به گزارش ، آرمان نوشت: در واقع درست است که میزان علاقه معتاد حرف اول را برای درمان او می‌زند، اما گاهی نبود هزینه درمان تنها مشکل یک معتاد علاقه مند به درمان است. معتادی که از پرداخت هزینه زندگی خود برنمی‌آید قطعا نخواهد توانست که هزینه درمان خود را به‌طور کامل بپردازد. بنابراین ترجیح او ماندن در چنگال شوم اعتیاد می‌شود هر چند که خواست قلبی‌اش درمان و رهایی از وضع کنونی‌اش باشد. سعید صفاتیان، کارشناس اعتیاد در گفت‌وگو با «آرمان» به لزوم ارائه بیمه معتادان در سطحی وسیع تر تاکید دارد و می‌گوید: « شرط اول آن است که وزارت رفاه به مسئولیت قانونی خود در قبال تخصیص بودجه به بیمه معتادان کاملا عمل کند و در گام بعدی باید درمان‌های غیردارویی مانند مشاوره و روان درمانی را نیز تحت پوشش بیمه معتادان قرار دهیم تا آنها بتوانند هر چه بیشتر از زمینه‌های درمانی تخصیص داده شده بهره مند شوند.»
وضعیت کنونی و چشم انداز بیمه معتادان به چه شکل است؟
میزان بودجه بیمه تخصیص یافته برای معتادان با فشار معاونت کاهش و تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر بالاتر رفته است و این رخداد مثبت در سه، چهار سال گذشته بوده که این رقم از 25میلیارد به 55میلیارد رسید و امسال به 75میلیارد تومان رسیده است. اکنون مهم‌ترین وظیفه بر دوش وزارت رفاه است که به‌عنوان متولی امر سریع‌تر جلسات کارشناسی خود را برگزار کند و پوشش بهینه را در کشور صورت دهد.
لزوم وجود بیمه معتادان و منافع این بیمه برای آنها به اعتقاد شما چیست؟
وزارت رفاه در سال 89 با اصلاح قانون و به‌عنوان متولی امر ورود پیدا کرد و معتادان بی‌بضاعت را تحت پوشش برنامه‌های اعتیاد خود قرار داد. علت این کار آن بود که بسیاری از معتادان از وضعیت مالی مساعدی برخوردار نبودند و پرداخت 150هزار تومانی هزینه‌های دولتی برای درمان بسیار سخت بود و آنها قادر به انجام آن نبودند. بنابراین در نهایت کار به ایجاد بیمه برای آنها انجامید. بیمه معتادان در بسیاری از کشورها وجود دارد. در این طرح برنامه‌های درمان، معتادان تحت پوشش بیمه‌ای قرار می‌گیرند تا آنهایی که وضعیت مالی مناسبی ندارند، حمایت شوند. تعداد معتادان بی‌بضاعت و کم بضاعت قابل توجه است و هرسال نسبت به سال دیگر بیشتر نیز می‌شود، بنابراین به‌طور کلی اتفاق مبارکی در این زمینه افتاده است. وظیفه اصلی وزارت رفاه، تعاون و کار اجتماعی آن است که از طریق عقد قرارداد با مراکز خصوصی، دولتی یا گذری درمان نگهدارنده متادون بودجه در نظر گرفته شده را در اختیار و پوشش برنامه‌های درمان با متادون قرار دهد. در حال حاضر نزدیک به هفت‌هزار مرکز درمان نگهدارنده با متادون در کشور وجود دارد و بسیاری از آنها علاقه‌مند به عقد قرارداد با مراکز بیمه هستند. این طرح تنها با این دست به گریبان نیست و مشکل دیگر عدم پرداخت بموقع هزینه درمان معتادان است. در واقع شخص اکنون برای پوشش درمان مراجعه می‌کند، اما بیمه شش ماه بعد پول او را می‌دهد.
عملکرد وزارت رفاه را تاکنون نسبت به این موضوع چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وزارت رفاه وظیفه خود را در این زمینه به درستی انجام نداده است. در واقع دبیرخانه ستاد وظیفه خود را به درستی انجام داده و بودجه خود را گرفته است، اما متاسفانه وظیفه وزارت رفاه برگزاری جلسات کارشناسی به منظور تنوع بخشی به تعداد برنامه‌های درمانی است تا معتادان از تمام این برنامه‌ها بهره مند شوند و وزارت رفاه نیز مخارج درمان را به موقع پرداخت کند. وزارت رفاه هزینه 75میلیارد را از دولت به منظور بیمه معتادان می‌گیرد، بنابراین باید هر چه سریع‌تر پول را به این منظور هزینه کند، زیرا اگر امروز یک مرکز خصوصی معتادی را در پوشش بیمه می‌برد هفت ماه بعد پول خود را باز پس می‌گیرد. این رویه سبب می‌شود در نهایت پزشک نیز به این کار تمایلی نداشته باشد. اگر وزارت رفاه پول خود را به موقع پرداخت کند مراکز خصوصی بیشتری تمایل به آمدن پیدا می‌کنند و در این صورت معتادان بی‌بضاعت بیشتری با وضعیت مالی مناسب تحت پوشش برنامه درمان قرار خواهند گرفت.
مهم‌ترین منافعی که معتادان از بیمه معتادان می‌برند چه مواردی هستند؟
اگر افرادی که از وضعیت مالی مناسبی برخوردار نیستند و احتمال آنکه به سمت اعتیاد پرخطر روند زیاد است، در پوشش درمان قرار گیرند در طولانی مدت قادریم از تعداد معتادان خیابانی یا کارتن خواب‌ها در کشور بکاهیم، زیرا فردی که از وضعیت مالی خوبی برخوردار است هرگز کارتن خواب نمی‌شود. هنگامی که به سبقه کارتن خوابان نگاه می‌کنیم افرادی در میان آنها می‌بینیم که از وضعیت مالی خوب برخوردار نیستند و وضع اقتصادی مناسبی ندارند یا خانواده آنها وضعیت اقتصادی خوبی ندارد. در هر صورت وضعیت مالی بسیار مهم است و هنگامی که وضعیت مالی خراب باشد حتی همان معتاد توان پرداخت 100هزار تومان درمان‌های دولتی را نیز ندارد و به این دلیل در سیستم اعتیاد باقی می‌ماند. افرادی که از وضعیت مالی مساعدی برخوردار نیستند کم‌کم به قاچاق‌های خرد رو می‌آورند. بنابراین هنگام اجرای بیمه معتادان ناخودآگاه از تعداد خرده فروش‌هایی که به‌دلیل مشکلات مالی به سمت قاچاق رفتند، می‌کاهیم. همچنین رابطه بیمه معتادان با کاهش تعداد کارتن‌خوابان نیز رابطه‌ای مستقیم است.
آیا معتادان برای آنکه مشمول بیمه معتادان شوند باید از شرایط خاصی بهره‌مند باشند؟
خیر. هر معتاد علاقه مند با حضور در مراکز درمان سرپایی به‌ویژه مراکز درمان نگهدارنده می‌تواند درمان خود را انجام دهد. اما این بیمه باید درمان‌های متنوعی را تحت پوشش قرار دهد. به‌عنوان مثال معتادانی که به مراکز VIP یا خصوصی می‌روند یا آنهایی که با روش‌هایی به جز متادون تحت پوشش قرار می‌گیرند نیز باید تحت پوشش این بیمه قرار بگیرند. نکته اصلی آن است که این بیمه بتواند درمان‌های غیردارویی را نیز کنترل کرده و پوشش دهد. اگر بیمه درمان‌های دارویی مانند روانشناسی و مددکاری را نیز پوشش دهد این درمان‌ها تاثیر بیشتری از درمان‌های دارویی خواهند داشت و می‌توان از این طریق معتاد را از کارتن خوابی دور کرد تا او به سمت کارتن خوابی و وضعیت‌های ناخوشایند نرود.
به چه طریق می‌توان زیرساخت‌های پوشش بیمه‌ای را برای درمان‌های غیردارویی فراهم کرد؟
زیرساخت‌ها در حال حاضر به حد کفایت فراهم است و صرفا تمایل بیمه به درمان‌های غیردارویی باید وجود داشته باشد. روانشناسان به تعداد کافی وجود دارند وستاد مبارزه با مواد مخدر در طی این سال‌ها هفت‌هزار مرکز درمان اعتیاد راه‌اندازی کرده است. بنابراین پزشک، مراکزدرمان، تنوع الگوهای درمانی و بیماران وجود دارد. فقط باید اجازه ورود پزشکان و مراکز درمانی در حوزه‌های مختلف و درمان‌های غیردارویی، روانشناسی، گروه درمانی و فرد درمانی داده شود تا آنها در پوشش بیمه قرار بگیرند. اگر وزارت رفاه وظیفه خود را به درستی در ارتباط با بیمه معتادان انجام دهد در این صورت به‌راحتی بودجه تخصیص یافته در کشور هزینه خواهد شد و تعداد بسیار زیادی از معتادان بی‌بضاعت و پرخطر تحت پوشش درمان قرار می‌گیرند.
به چه دلیل عدم تمایل برای بیمه تمام معتادان از سوی دولت وجود دارد؟
به دو دلیل ممکن است وزارت رفاه در تخصیص بودجه خساست به خرج دهد یا آنها اساسا اعتقادی به درمان اعتیاد ندارند و فکر می‌کنند معتادان درمان نمی‌شوند یا آنکه خواستی برای انجام آن ندارند. به هر صورت بودجه و آمادگی ستاد مبارزه با موادمخدر وجود دارد و تمام زیرساخت‌های آن نیز آماده است؛ بنابراین تمایل مسئولان وزارت رفاه باید رسیدگی به این موضوع و برنامه‌ریزی هر چه بهتر برای اجرای آن باشد.
