سیاتیک در دوران بارداری: نشانه ‌ها، علل بیماری، درمان

بیماری سیاتیک از تحریک عصب سیاتیک ایجاد می‌شود. این عصب از پایین کمر یا ستون فقرات شروع شده و تا ران‌ها ادامه دارد. درد سیاتیک ممکن است از کمر و باسن شروع و تا ران‌ها کشیده شود. درد سیاتیک، یک درد زجرآور و سوزنی است که گاهی با تیر کشیدن در عضلات نمایان می‌شود. این درد گاهی خفیف و گاهی بسیار شدید است و معمولاً با درمان از بین می‌رود. با بنیتا همراه باشید.

سیاتیک چیست؟

1- حدود 50 تا 80 درصد زنان در دوران بارداری از کمردرد رنج می‌برند.

2- درمان‌های معمول سیاتیک شامل ماساژ در دوران بارداری، مراقبت‌های ستون فقرات و نرمش‌های کششی توسط خود فرد هست.

3- نشستن یا ایستادن به مدت طولانی درد را تشدید می‌کند. بنابراین در طول روز باید به‌طور مرتب وضعیت بدنی خود را تغییر داد.

علل درد سیاتیک در بارداری

درد سیاتیک عموماً به دلیل مشکلات ستون فقرات مانند ورم‌کردن یا فتق دیسک‌ کمر به وجود می‌آید. همچنین می‌تواند با تغییرات استخوانی، مانند تنگی نخاعی، آرتروز، ساییدگی دیسک یا دیگر وضعیت‌های مؤثر بر ستون فقرات ایجاد شود. این شرایط می‌تواند بر عصب سیاتیک فشار آورده و باعث بروز نشانه‌هایی شود.

سیاتیک به دلیل فتق دیسک کمر، در بارداری زیاد شایع نیست. اما نشانه‌هایی شبیه درد سیاتیک در پایین کمر بسیار وجود دارد. درواقع 50 تا 80 درصد زنان، کمردرد در بارداری را تجربه می‌کنند.

کشیدگی عضلات و لرزش در مفاصل نیز می‌تواند از نشانه‌های سیاتیک باشد. درد استخوان لگن، مشکلات مفصل لگن خاصره و سندرم پیروفورمیس (piriformis) دیگر نشانه‌های سیاتیک در دوران بارداری است. درد عضلانی در ناحیه باسن را سندرم پیروفورمیس گویند. این نشانه‌ها به دلیل ترشح هورمون‌های بارداری مانند ریلاکسین (relaxin) ایجاد می‌شود. ترشح هورمون‌ها باعث کشیدگی و ضعف در رباط‌های ناحیه لگن می‌شوند.

وزن جنین نیز می‌تواند باعث مشکلات مفصل لگن خاصره و سندرم پیروفورمیس شود، زیرا هرچه وزن کودک بیشتر باشد فشار بیشتری به استخوان لگن و عضلات ران وارد می‌شود. گاهی اوقات وضعیت قرار گرفتن کودک در شکم فشار بیشتری روی عصب سیاتیک می‌آورد.

نشانه‌های درد سیاتیک در بارداری

نشانه‌های درد سیاتیک عبارت است از:

•  درد گاه‌به‌گاه یا دائمی در یک طرف لگن یا ران
•  درد در عصب سیاتیک، یعنی از پایین باسن تا پشت ران و پاها
• تیر‌کشیدن یا سوزش در ناحیه‌های ذکرشده
• ضعف، سوزن‌ سوزن شدن و بی‌حسی در ران یا پاها
• احساس درد در راه رفتن، نشستن و یا ایستادن

 اگر احساس درد داشتید، باید با دکتر خود تماس بگیرید.

راه‌هایی برای از بین بردن درد سیاتیک

ماساژ و فیزیوتراپی از راه‌های درمان درد سیاتیک در دوران بارداری است. در طول دوران بارداری برای تسکین درد سیاتیک می‌توان خوددرمانی کرد. راه‌های خوددرمانی مثل تمرینات کششی ناحیه ران، باسن و پا را انجام داده و فشار روی عصب سیاتیک را کاهش دهیم. بعضی افراد، از آب‌درمانی استفاده می‌کنند. شنا و راه رفتن در آب می‌تواند به کنترل وزن کودک کمک کند.

 تمرینات کششی زیر به کاهش درد سیاتیک در بارداری کمک زیادی می‌کند.

‌‌1- تمرین کشش پریفورمیس (piriformis) نشسته

عضله پریفورمیس، ماهیچه گلابی‌شکلی در پایین باسن است. گرفتگی این ماهیچه باعث تحریک عصب سیاتیک می‌شود. تمرین فوق، ماهیچه پریفورمیس را نرم می‌کند و درد سیاتیک را کاهش می‌دهد.

وسیله موردنیاز: ندارد

عضله هدف: پریفورمیس

1- روی یک صندلی نشسته و پاهای خود را بر روی زمین قرار دهید.

2- اگر سمت چپ بدن‌تان دردناک است، قوزک پای چپ خود را روی زانوی پای راست قرار دهید.

3- کمر خود را صاف نگه‌ داشته و بدون اینکه قوز کنید به سمت جلو خم شوید. تا جایی ادامه دهید که احساس کشش در باسن خود داشته باشید.

4- به مدت 30 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. این حرکت را در طول روز تکرار کنید.

2- کشش میزی

این حرکت به کشش عضلات کمر، باسن و پشت پاها کمک می‌کند.

وسیله موردنیاز: میز

عضله هدف: پشت و کمر، نخاع و پشت زانو

1- روبه‌روی یک میز ایستاده و پاهای خود را بازکنید.

2- رو به‌ جلو خم‌ شده و دست‌های خود را برروی میز قرار دهید. بازوها و پشت خود را صاف نگه‌ دارید.

3- باسن خود را به عقب بکشید تا زمانی که کشش زیادی در کمر و پشت پاها احساس کنید.

4- می‌توانید باسن خود را به چپ و راست حرکت داده تا کشش بیشتری احساس کنید.

5- این حرکت را 30 ثانیه تا 1 دقیقه ادامه دهید. دو بار در روز آن را تکرار کنید.

3- حرکت کبوتر

این تمرین یکی از حرکت‌های محبوب یوگا است که به از بین بردن درد سیاتیک در بارداری کمک می‌کند. با چند تغییر کوچک می‌توان آن را در بارداری به‌ راحتی انجام داد.

وسیله موردنیاز: دستمال‌کاغذی رولی یا بلوک یوگا

عضله هدف: ماهیچه چرخشی ران

1- دست و زانوی خود را برروی زمین قرار دهید.

2- زانوی راست را به سمت جلو کشیده و بین دست‌ها ببرید.

3- پای چپ خود را به عقب برده و روی زمین نگه‌ دارید.

4- دستمال‌ کاغذی یا بلوک یوگا را زیر ران سمت راست خود قرار دهید. این حرکت کشش را آسان‌تر می‌کند.

5- پای راست خود را به جلو خم کنید و به‌ آرامی به زمین نزدیک شوید. برای راحتی بیشتر یک بالش را زیر سر یا بازوها قرار دهید.

6- 1 دقیقه در این وضعیت باقی بمانید و جای پاها را عوض کنید. این حرکت را چند بار در طول روز تکرار کنید.

4- حرکت کششی تا کننده ران

تا‌کننده‌های ران، ماهیچه‌هایی هستند که به جلو رفتن پا در طول راه رفتن کمک می‌کنند. بسیاری از زنان در طول بارداری دچار گرفتگی ماهیچه تا‌کننده می‌شوند. این گرفتگی بر روی لگن تأثیر گذاشته و ایجاد درد می‌کند.

وسیله موردنیاز: ندارد

عضله هدف: ماهیچه تا کننده ران

1- کف دست‌ها و زانوها را روی زمین قرار دهید.

2- در مرحله اول پا را به صورتی قرار دهید که ران و زانو زاویه 90 درجه داشته باشند.

3- خود را تا جایی به جلو خم کنید که در کمر، ران و پا احساس کشش کنید.

4- به مدت 30 ثانیه در این حالت باقی‌ مانده و سپس جای پاها را عوض کنید.

5- چرخش ماهیچه باسن و پشت ران

یک وسیله ارزان ‌قیمت که می‌تواند در ماساژ ماهیچه‌ها به شما کمک کند، استوانه‌ای از جنس فوم است که به آن غلتک ورزشی می‌گویند. این غلتک گرفتگی عضلات را بهبود داده و درد سیاتیک را تسکین می‌دهد. این غلتک مانند یک ماساژور عمل می‌کند.

وسیله موردنیاز: غلتک ورزشی

عضلات هدف: پشت زانو، عضلات ساق پا، باسن

1- غلتک را روی زمین بگذارید.

2- روی غلتک نشسته و دست‌های خود را به پشت برده و به آن‌ها تکیه دهید.

3- یکی از پاها را روی زانوی پای دیگر مانند عدد 4 انگلیسی قرار دهید.

4- بدن خود را به‌ آرامی روی غلط حرکت دهید تا احساس درد کنید.

5- در ناحیه‌ای که درد را احساس می‌کنید غلتک را 30 تا 60 ثانیه حرکت دهید.

6- دوباره شروع به حرکت بر روی غلتک کرده تا درد را احساس کنید. سپس به مرحله 5 بروید.

7- این حرکت را برای طرف دیگر بدن انجام دهید.

 گام‌های بعدی

درد سیاتیک در دوران بارداری خسته‌کننده است. حرکات کششی می‌تواند درد سیاتیک را تا حدی تسکین دهد. اگر به مدت طولانی نشسته یا بایستید، درد سیاتیک بیشتر می‌شود. بنابراین در طول روز وضعیت خود را مرتباً تغییر دهید. به بدن خود گوش فرا دهید و هر فعالیتی که باعث افزایش درد سیاتیک می‌شود را متوقف کنید. قبل از انجام هرگونه حرکت ورزشی با پزشک خود مشورت کنید. اگر نشانه‌هایی مانند سرگیجه، سردرد یا خونریزی داشتید ورزش را متوقف کرده و با مراقب پزشکی خود تماس بگیرید.

می توانید نگاهی هم به «حقایقی در مورد رنگ کردن موها وقتی شما حامله هستید» بیندازید.

منبع: Healthline