در سال‌های اخیر در مورد نقش سرب در اثرگذاری روی رفتار و نمو عصبی کودکان مطالب زیادی نگاشته شده است. سرب به‌طور واضح قادر به اثرگذاری منفی روی سیستم اعصاب مرکزی در مقادیر بالا می‌باشد.
همچنین تعدادی از مواد غذایی دارای اثر منفی روی هوش تشخیص داده شده‌اند. این دسته مواد غذایی عبارتند از انواع شکلات، پفک، بیسکویت، پاستیل‌های رنگی، نوشابه‌ها، فرآورده‌های گوشتی غیر استاندارد و بیش از اندازه و انواع فست‌فود‌ها که به علت بار آلودگی بالای آنها و همچنین به علت چربی بیش از اندازه‌ای که در آنها وجود دارد، می‌توانند زیانبار باشند.
اینکه کاهش هوش را به زیاده روی در مصرف این دسته از مواد غذایی نسبت می‌دهند، دور از انتظار نیست، چرا که وقتی با نگاه موشکافانه به این دسته از غذاها نگاه می‌کنیم، مشخص می‌شود به علت وجود مواد نگهدارنده و انواع رنگ‌ها که از طریق خوردن زیاد این دسته از مواد غذایی به بدن کودک انتقال می‌یابند، جذب یک‌سری از ریزمغذی‌ها مختل شده یا کاهش می‌یابد.
از طرفی این دسته از مواد غذایی بیشتر دارای کالری هستند تا پروتئین و باعث افزایش وزن کودک و افزایش بافت چربی در اطراف اندام‌های بدن به‌خصوص رگ‌ها و مویرگ‌هایی که وظیفه تامین خون و اکسیژن بافت‌ها را برعهده دارند، می‌شود.
بیشتر این کودکان بخشی از غذای خود را با خوردن این مواد غذایی بی ارزش تامین می‌کنند و به علت کاهش ریزمغذی‌ها دچار یک سیکل منفی در اشتها نسبت به دریافت دیگر مواد غذایی خواهند شد. بیشتر والدین در هنگام درخواست کودک خود دقت لازم را نداشته و بلافاصله با درخواست کودک موافقت می‌کنند که در این خصوص باید دقت و آگاهی لازم صورت پذیرد.
برای کودکی که آماده رفتن به مهدکودک و مدرسه می‌شود، خوردن صبحانه بسیار اساسی است و مادران عزیز باید به این وعده غذایی اهمیت ویژه‌ای بدهند. مصرف صبحانه به کودکان کمک میکند تا فراگیری بهتری داشته باشند. انرژی و مواد مغذی مصرف شده می‌تواند توجه، میزان انرژی و تحرک کودک را تحریک کند و باعث افزایش تحرک و حرکات ورزشی و در نهایت نشاط در کودکان شود.
کودک صبحانه نخورده در ساعت 9 الی 10 صبح به میزان قابل توجهی دچار افت قند خون می‌شود. استعداد یادگیری او به ویژه در درس‌هایی که به تفکر و اندیشه نیاز دارند کاهش می‌یابد. چنین دانش آموزی ممکن است دچار افت تحصیلی و بیزاری از مدرسه نیز بشود.
ژن‌ها عامل مهمی در تعیین هوش کودک هستند، ولی مطالعات نشان می‌دهند غذایی که کودک می‌خورد، نیز تاثیرگذار است.
غلات یک صبحانه سالم برای حفظ انرژی کودک در طول ساعات مدرسه بوده و از اهمیت خاصی برخوردار است. کودکانی که صبحانه می‌خورند، دارای قابلیت تمرکز بیشتر، حافظه و یادگیری بیشتری هستند. علاوه برآن می‌توانند در کلاس‌های ریاضی بهتر عمل کنند.
تمام صبحانه‌ها یکسان نیستند. بهتر است از برخی غلات صبحانه با شکر فراوان استفاده نشود.
اگر کودک شما غلات صبحانه‌ای دوست ندارد، از تخم مرغ استفاده کنید. مصرف تخم مرغ به ایجاد سلول‌های حافظه کمک میکند.
ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد، تون و ساردین که منبع غنی اسیدهای چرب امگا-3 هستند، تاثیر بسزایی دارند.
امگا-3 به‌طور چشمگیری به تقویت سلول‌های مغز جهت افزایش یادگیری و تمرکز کمک میکند. تحقیقات نشان می‌دهند روغن ماهی می‌تواند عامل مهمی برای تقویت ضریب هوشی باشد و به مشکلات رفتاری کودکان مانند اختلال کمبود توجه و بیش‌فعالی کودکان کمک کند.
آووکادو، گردو و بادام نیز منابع مفید دیگری از امگا-3 هستند.
غلات کامل سرشار از ویتامین B هستند و به افزایش عملکرد حافظه کمک می‌کنند. نان‌های کامل بر خلاف نان سفید انرژی را به آرامی و به‌صورت یکنواخت در بدن آزاد نموده و به کودکان و افراد بزرگسال کمک می‌کنند. قند خون منظم و سطح تمرکز و هشیاری بیشتری داشته باشند.
تحقیقات نشان می‌دهند غذاهای سرشار از آهن مانند گوشت قرمز بدون چربی، میوه‌های خشک، غلات کامل و حبوبات، میزان انرژی و سطح هشیاری را افزایش می‌دهند. کودکان تقریبا آهن را به حد کافی دریافت نمی‌کنند. کمبود آهن می‌تواند سطح عملکرد شناختی را تا حدی پایین بیاورد که منجر به ضعف در فعالیت‌های آکادمیک شود.
شما می‌توانید کمبود آهن را با استفاده از ساندویچ کره بادام زمینی برای ناهار و استیک همبرگر بدون چربی برای شام رفع نمایید».
دکتر محمدرضا وفا؛ متخصص تغذیه و دانشیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: «تغذیه صحیح و کافی یعنی دریافت مواد مغذی مختلف از مواد غذایی گوناگون به‌نحوی که فرد را در حال سلامت و شادابی نگه دارد و او بتواند از حداکثر پتانسیل جسمی و ذهنی خود استفاده نماید. به بیان دیگر اگر در تمام اوقات زندگی (از دوران جنینی تا کهنسالی) مواد مغذی مختلف و مورد نیاز بدن متناسب با نیاز تامین نشوند، احتمال بروز اختلالات ذهنی و هوشی وجود دارد و اگر این اختلالات در دوران‌های بحرانی رشد و تکامل اتفاق بیفتد، به احتمال فراوان اثرات دائمی بر جای خواهند گذاشت».
برای خواندن بخش اول- بررسی ارتباط تغذیه با هوش- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- بررسی ارتباط تغذیه با هوش- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- بررسی ارتباط تغذیه با هوش- اینجا کلیک کنید.