حمیدرضا خالدی؛ «امسال اصفهان با بحران آب روبه‌رو خواهد شد» اینها بخشی از جملات یکی از اعضای شورای شهر نصف جهان است که حکایت از جدی بودن وضعیت کم‌آبی در این کلانشهر ایران است.
به گزارش به نقل از اعتماد، گرچه قصه کم‌آبی این شهر محدود به امروز و دیروز نیست و چند سالی است که با خشک شدن آب زایندهرود، عملا تامین آب در اصفهان به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شهر تبدیل شده است، با این وجود تاکنون این مساله اینچنین بحرانی نبود که مسوولان را وادار به واکنش و هشدار دادن کند. اما به نظر می‌رسد امسال علاوه بر زایندهرود، حدود ٥٠ درصد از چاه‌های زیرزمینی این شهر نیز کاملا خشک شده‌اند و دیگر آبی برای مصرف شهروندان اصفهانی باقی نمانده است.
فتح‌الله معین اما معتقد است که وضعیت حتی بحرانی‌تر از این اخباری است که منتشر شده است و چنانچه فکری برای جریان یافتن دوباره آب زایندهرود و جلوگیری از برداشت‌های بی‌رویه از این رودخانه نشود چاره‌ای جز جیره‌بندی آب در انتهای تابستان امسال نخواهد بود و مردم اصفهان و یزد و شهرها و روستاهای پیرامون آنها روزها و ماه‌های سختی را پیش رو خواهند داشت.
اما اینکه دلیل خشک شدن آب چاه‌های تامین‌کننده آب شرب شهر اصفهان چیست و مدیریت شهری تاکنون در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است، بهانه‌ای بوده برای انجام گفت‌وگویی با رییس شورای شهر اصفهان که در ادامه می‌خوانید.
در خبرها از قول یکی از اعضای شورای شهر اصفهان آمده بود که به دلیل خشک شدن آب چاه‌ها، وضعیت آب این کلانشهر در آستانه وضعیت بحرانی قرار دارد. اولا این ادعا واقعا چقدر با حقیقت منطبق است و ثانیا اگر درست است، چرا امسال اینچنین شده است؟
در پاسخ سوال اول‌تان باید بگویم که بله، به دلیل خشک شدن آب چاه‌های اصفهان، نصف جهان امسال واقعا در آستانه شرایطی بحرانی قرار گرفته است. در پاسخ سوال دوم‌تان هم باید بگویم دلیل این امر نیز آبی است که برای آبیاری فضای سبز سطح شهر استفاده می‌شود.
امسال همین امر یعنی بهره‌برداری از سفره‌های زیرزمینی آب، باعث شده تا تقریبا نیمی از چاه‌های شهر خشک شوند. درست به همین علت پیش‌بینی می‌کنیم که اگر وضعیت به همین منوال پیش رود، در تابستان امسال و به خصوص آخر تابستان، شهروندان با بحران کمبود آب شرب مواجه خواهند شد.
مگرآب اصفهان از طریق چاه‌ها تامین می‌شود؟
درحالت عادی آب شرب مردم اصفهان از طریق رودخانه زایندهرود تامین می‌شود ولی در سال‌های خشکسالی و به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و غیرمجاز در مسیر این رود در استان‌های چهارمحال و بختیاری و شهرهای مسیر این رودخانه، به اجبار آب شرب مردم بیشتر از طریق چاه‌ها و سفره‌های آب زیرزمین تامین می‌شود. همان طور که می‌دانید میزان آب این چاه‌ها نیز به مقدار بارش باران نزولات آسمانی بستگی دارد. در تهران مقدار بارش سالانه حدود ٢٠٠ میلیمتر در سال آبی است که این رقم در اصفهان چیزی حدود ١٠٠ میلیمتراست. اما امسال این‌بارش‌ها به حدود ٥٠ میلیمتر کاهش پیدا کرده است. یعنی چیزی حدود نصف مقدار هر ساله. همین مساله باعث شده تا آب جاری سفره‌های زیرزمینی نسبت به سال ٩٦ هم به‌شدت کاهش پیدا کند. ضمن آنکه از لحاظ کیفیت و شوری و املاح نیز آب‌های زیرزمینی به‌شدت کاهش پیدا کرده است.
قاعدتا سوال بعدی این خواهد بود که مدیریت شهری، یعنی شهرداری و شورای شهر برای رویارویی با این بحران، چه کرده یا چه برنامه‌هایی را در دستور کار قرار داده است؟
البته همان طور که می‌دانید وظیفه تامین آب شهرها برعهده سازمان آب و فاضلاب شهری (وزارت نیرو) است. ولی کاری که ما می‌توانیم بکنیم کاهش فضای سبز شهری و اصلاح سیستم آب مصرفی شهرمان بوده است. یعنی کاری کنیم که گیاهان و فضای سبز شهراصفهان با آب کمتری آبیاری شوند. ضمن آنکه تلاش می‌کنیم سیستم آب مصرفی شهرمان را به طور کامل از سیستم آبیاری فضای سبز و درختان جدا کنیم. البته اینها نیز کارهای کمی نیستند و اگر به خوبی اجرا شوند می‌توانند نقش موثری در حل مشکل بحران کم‌آبی در اصفهان داشته باشند.
الان اصفهان چند حلقه چاه دارد؟
فکر کنم اگر درست به خاطر داشته باشم، چیزی حدود ١١٥ حلقه چاه در شهر وجود دارد که از این تعداد حدود ٦٠ چاه هم اینک کاملا خشک و بلااستفاده هستند.
یعنی وضعیت به گونه‌ای هست که شما بخواهید به مسوولان و شهروندان هشدار بدهید؟
دقیقا همینطور است. این هشدار، هشداری کاملا جدی است. چنانچه جلوی برداشت‌های غیرمجاز آب، در مسیر رودخانه زاینده و همچنین برداشت‌های بی‌رویه از چاه‌های آب گرفته نشود مطمین باشید که اصفهانی‌ها در اواخر تابستان با بحران خشکسالی و جیره‌بندی آب مواجه خواهند شد و شرایط به وضعیت قرمز بدل خواهد شد.
فکر می‌کنم خشک شدن زایندهرود روی صنعت توریسم و گردشگری اصفهان هم تاثیرگذار بوده است، درست است؟
بله. خشک شدن زایندهرود باعث ریزش آشکار تعداد توریست‌ها به اصفهان شده است. مثلا امسال و در ایام نوروز، با وجود تمام تبلیغات و تلاشی که مدیریت شهری کرد و با وجود افزایش ٢٠ درصدی آمار گردشگران، باز هم آمار مسافران، با سال‌های پرآبی زاینده رود فاصله‌ای بسیار دارد. واقعا اینکه می‌گویند اصفهان با زایندهرود آن زنده است و نامش را زنده‌رود گذاشته است، بدون حکمت نیست. امیدواریم مسوولان تدابیری بیندیشند که دوباره آب در رگ‌های زایندهرود جریان پیدا کند و شاهد سرزندگی نصف جهان باشیم.
هیچگاه آب اهواز آلوده نبوده، اینکه هرکس یک لیوان آب بگیرد بگوید گل‌آلود است قابل قبول نیست.
معین، رییس شورای شهر اصفهان چیزی حدود ١١٥ حلقه چاه در شهر وجود دارد که از این تعداد حدود ٦٠ حلقه چاه اینک کاملا خشک و بلا استفاده هستند.