تهیه و تنظیم: نیکی پاکبین
شهر کاشان، یکی از شهرستانهای استان اصفهان است که به دلیل وجود جاذبههای گردشگری متنوع، در صنعت گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار بوده و سالانه علاقهمندان بسیاری، برای بازدید از جاذبهها و دیدنیهای ارزشمند ایران کهن، به این شهر سفر میکنند.
این شهر حدود هفت هزارسال قدمت شهرنشینی دارد مراسم قالیشویان که نامش درفهرست میراث ناملموس یونسکو میدرخشد، در حوالی این شهر برگزار میشود و قالی کاشان نیز در این فهرست جای دارد.
وجود باغ فین که نام آنهم در میراث جهانی یونسکو است، دلیل خوبی برای سفربه کاشان به شمار میرود.
این شهر میزبان یکی از مشهورترین مراسم ایران به نام گلابگیری است که طرفداران بسیاری دارد.
کاشان در فهرست مقاصد محبوب کویر نوردان قرار دارد و به دلیل نزدیکی به مناظر زیبای کویری میتواند مقصد مناسبی برای علاقهمندان به این مناظر کمیاب جهانی باشد.
اردیبهشتماه است و گروه گردشگر ما کولهبار خود را بسته، عازم کاشان و گردش در باغهای مصفای این شهر کویری، اما باصفا میشود.
سفر کوتاه دو روزهای داریم با یک سبد خاطره که با خود به تهران خواهیم آورد. مسافت کوتاه است از تهران تا کاشان و پس از صرف ناهاری خوشمزه و اسکان، شروع به دیدار دیدنیها میکنیم.
باغ فین
این باغ یکی از زیباترین باغهای ایرانی است که هرساله میلیونها گردشگر را بهسوی خود جذب مینماید.معماری این باغ ترکیبی از عناصر طبیعی چون آب و درخت و عناصر ثابت معماری چون بناهای مختلف است سیستم آبرسانی ویژهای دارد و معمارش در این خصوص برای خنک کردن باغ از شیب زمین بهره گرفته است.
دستمریزاد به معماران ایرانی. اطراف محوطهی داخلی چندین عمارت و حمام هم وجود دارد که البته بهمرورزمان و با دخالت شاهان تقارن اولیه آن بههمخورده است.
اما باغ فین هنوز هم یکی از مهمترین نمونههای باغ ایرانی است که همچنان زنده و پابرجا مانده است.
دستور قتل امیرکبیر، مرد بزرگ ایرانی در حمام این باغ اجرا شد و از آن به بعد این باغ بیشتر به حمام فین شهرت یافت.
مسجد جامع کاشان
کهنترین بنای تاریخی در کاشان، مسجد جامع این شهر است که قدمت آن به دوران حکومت سلجوقیان بازمیگردد.
این اثر ارزشمند تاریخی به همت دختر مالک اشتر «صفیه خاتون»، ساختهشده است.
این بنای تاریخی و ارزشمند مذهبی، در ادوار مختلفی همچون «کریمخان زند» و «عبدالرزاق خان» حاکم کاشان، مورد مرمت و بازسازی قرارگرفته است.
از زیباییهای قابلتوجه این مسجد میتوان به هنر خطاطی استادانی نامور اشاره کرد که بر دیوارههای آن وجود دارد.
مسجد و مدرسه آقابزرگ کاشان
مسجد و مدرسهی آقابزرگ کاشان، یکی از زیباترین و باشکوهترین مساجد ساختهشده در دوران قاجار است که با کمک مالی «حاج محمدتقی خانبان»، احداثشده و پروسهی ساخت آن در زمان سلطنت «ناصرالدینشاه»، به اتمام رسیده است.
عمارتی که گنبد آن، از معماری زیبا و چشمنوازی برخوردار بوده و ازنظر ساخت، از کمنظیرهای زمان خود محسوب میشود.
آتشکده نیاسر
آتشکدهای است به جایمانده از دوران حکومت ساسانیان که در ارتفاعات نیاسر کاشان قرار دارد.
این مکان درگذشتههای دور، بهعنوان محلی برای برگزاری آیین و رسوم خاص پیروان دین زرشت، مورداستفاده قرار میگرفت.
این اثر تاریخی که به نامهای «چهار قاپو» و «چهار دروازه» نیز شهرت دارد، توسط باستانشناسان در گروه قدیمیترین و عظیمترین نمونههای بنای چهارطاقی ایرانی قرار گرفته است که اتفاقاً در بین دیگر آثار مشابه، سالمتر بوده و خسارات و خرابیهای کمتری را به خود دیده است.
تپههای سیلک
قطعاً بازدیدازمکانی که کهنترین تمدن بشری ازآن سرچشمه گرفته است جالب وهیجانانگیز خواهد بود.
تپههای سیلک کاشان،بخشی ازخاک ایران است که بر اساس نظریهی باستانشناسان واسناد تاریخی، قدیمیترین تمدن انسانها را به نظاره نشسته است.
نزدیک به پنجهزار سال پیش از میلاد، مردم غارنشین فلات ایران در پی دگرگونیهایی که ازلحاظ آبوهوا و تشکیل مزارع و چمنزارها به وجود آمده بود، به دشتها روی آوردند وزندگی تازهای را آغاز کردند و در تمدن آنها نسبت به دوران پیشین پیشرفت بیشتری دیده شد.
کهنترین مردم دشتنشین، مردم سیلک از محلههای نزدیک کاشان بودند که آثار زندگی آنها طی کاوشها کشفشده است..
این ناحیه از کاشان، از گل رس و سفال ساختهشده و تا مدتها از وجود آنها، اطلاعاتی در دسترس نبود تا پس از جاری شدن سیل در هشتاد سال پیش، سر از خاک بیرون آورده و بهعنوان آثاری تاریخی و ارزشمند، موردمطالعه و بررسی قرار گرفت.
یکی از راهها برای خلق خاطره خوش به هنگام سفر، چشیدن غذاهای سنتی هر منطقه است. به هر نقطه از ایران عزیزمان هم که سفر میکنیم دستپخت بانوانش چشیدن دارد.
در کاشان میتوانید به سراغ غذاهای خوشمزه این شهر بروید و طعم تازهای به سفرتان بدهید.
گوشت لوبیا، شفته، قیمه ریزه، کوفته چغندر، گوشت عدس بادمجان، گوشت لوبیای سرکهشیره و گوشت کلم و کدو، عدسپلو و کشمش و اشکنه ازجمله غذاهای سنتی کاشان هستند که میتوانند خوشمزهترینها باشند.
سوغات کاشان
عرقیجات گیاهی: یکی از معروفترین سوغاتیهای کاشان عرقیجات گیاهی آن بهویژه گلاب است.
از آنجاکه در حوالی شهر پرورش گل محمدی بهوفور صورت میگیرد. میتوانید گلاب مرغوبی را در کاشان پیدا کنید. عرق نعناع، عرق بیدمشک، عرق دارچین و... نیز از دیگر محصولات کاشان هستند
شیرینیها و خشکبار کاشان: یکی از خوشمزههای کاشان، کلوچه آن است که تفاوت زیادی با کلوچههای شمال کشور دارد.
علاوه بر آن میتوان از پشمک، باقلوا، سوهان، حلواارده، اردهشیره، نقل بیدمشکی، حاجیبادامی و جوزقند نیز بهعنوان سوغات کاشان نام برد.
انواع میوه خشک مثل انجیر، هلو و سیب نیز شهرت خاصی در کاشان دارد و میتوانید آنها را از مغازههای فروش سوغات و قنادیها تهیه کنید.
به سراغ صنایعدستی هم که بروید و به دنبال خرید که باشید: مهمترین صنایعدستی کاشان قالی آن است که نامش در فهرست میراث ناملموس یونسکو قرار دارد.
سفالگری، شعربافی، زریبافی، مخمل بافی، زیلوبافی، گیوهبافی، نمدمالی، مسگری، مشبککاری و منبتکاری از دیگر صنایعدستی فعال در کاشان هستند که میتوانید سوغاتیهای خوب و زیبایی با آنها برای عزیزانتان تهیه کنید.
گلابگیری
یکی از عجایب کشور عزیز ایران، رویش زیباترین و خوشبوترین گلهایی در دل استان کویری کاشان است.
شهر کاشان در دویست و چهل کیلومتری تهران و در میان کوههای کرکس و کویر مرکزی ایران قرارگرفته و دارای آبوهوای گرم و بیابانی میباشد.
کاشان در فصل بهار بهخصوص در ماه اردیبهشت بهعنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در ایران به شمار میرود؛ علت آنهم برگزاری مراسم گلابگیری است، این جشنواره خوش آب و رنگ از اواسط اردیبهشت آغاز میشود و تا اواخر آن ادامه دارد. یکی از مهمترین مراکزی که مراسم گلابگیری در آن انجام میشود قمصر است که در 30 کیلومتری کاشان قرار دارد.
این مراسم مشهورترین مراسم کاشان است و همهساله در بخشهای مختلف کاشان و شهرهای اطراف آن برگزار و در طی آن از گلهای محمدی گلاب تهیه میشود.
حدوداً بیش از یکمیلیون نفر گردشگر در زمان برگزاری این مراسم به کاشان میروند و این رسم جالب را از نزدیک میبینند
در اردیبهشتماه گلهای محمدی آماده چیده شدن هستند تا برای گلابگیری آماده گردند. گلهای مراسم، بهصورت دست جمعی و در صبح زود چیده میشوند و آماده گلابگیری میشوند.
عطر گلها فضا را چنان آکنده از بوی خوش میکند که محال است بخواهید از باغ بیرون بروید. عطر طبیعت را بهخوبی میتوان حس کرد و تازگیاش را با تمام وجود استنشاق نمود.
در اکثر خانههای روستایی قمصر، باغهای گل محمدی، حتی کوچک و دیگهای مخصوص برای گلابگیری وجود دارد.
گلابگیری و تهیه عرقیات نهتنها به روشهای جدیدتر بلکه هنوز قدیمیترین روشهای سنتی هم آنجا پابرجاست و اتفاقاً گلاب بهدستآمده سنتی بیشتر به دلتان میچسبد.
کاشان و عطر زیبایش را هرگزاز یاد نمیبریم. بهزودی بازخواهیم گشت برای دیدار از دیگر دیدنیهایش.