زمزمه‌های تولید سخت افزاری مبتنی بر پلتفرم استیم یا استیم ماشین از اوایل سال 2011 یعنی بیش از 7 سال پیش شنیده می‌شد. چند سالی طول کشید تا ایده‌ای نسبتا تکامل یافته به ذهن سازندگان کامپیوترهای مخصوص گیم و البته شرکت والو، مالک استیم و بازی‌های شناخته شده Counter-Strike و Half-Life رسید.
اولین نمونه‌های واقعی استیم ماشین و استیم کنترلر سال 2014 جلوی دوربین عکاسان و خبرنگاران خودنمایی کردند و سال 2015 اولین استیم ماشین روشنایی روز را به خود دید و به بازار عرضه شد. مسیری طولانی طی شد و حالا سه سال از آن دوران گذشته ولی نه والو برنامه‌ای برای سیستم عامل مخصوص خود تحت عنوان SteamOS دارد و نه شرکت‌های تولیدکننده دیگر مایل به تولید استیم ماشین هستند.
استیم ماشین‌ها حرکتی رو به جلو نداشتند و متوقف شدند اما به عنوان نمونه یکی از بهترین استیم ماشین‌های عرضه شده در سال 2015 که توسط شرکت Alienware تولید شده را در اختیار داشتیم تا ببینیم که تلاش همه جانبه شرکت‌های نرم افزاری و سخت افزاری به جهت دور زدن ویندوز و ارائه کامپیوترهای کنسول‌نما در اتاق نشیمن تا چه حد موفقیت آمیز بوده.
در نگاه اول کنترلر استیم بسیار عجیب، بزرگ و متفاوت به نظر می‌رسد و مطمئن باشید که همینطور هم هست. وقتی آن را در دست می‌گیرید اولین نکته‌ای که نظر شما را به خود جلب می‌کند ابعاد بزرگ آن در قیاس با دیگر کنترلرهای بازی است. حتی کنترلر ایکس باکس وان هم که به بزرگ بودن شهرت دارد در برابر آن توانایی عرض اندام ندارد. دومین نکته توخالی بودن آن و احساس کاذبی است که منتقل می‌کند.
کنترلر استیم اگرچه به سبب داشتن دو تاچ پد بزرگ، کاملا متفاوت است اما نه احساس راحتی در طولانی مدت دارد و نه حس ارزشمندی خاصی منتقل می‌کند. اگر با کنترلرهای پلی استیشن 4 و ایکس باکس وان کار کرده باشید قطعا متوجه ارگونومی مناسب هر دو و کیفیت ساخت بالای آن‌ها شده‌اید. از وزن متعادل گرفته تا حس فشردن دکمه‌ها و در دست گرفتن چیزی واقعی، همه مولفه‌هایی هستند که کنترلر کنسول‌های سونی و مایکروسافت را برای سال‌ها جذاب نگه می‌دارد.
استیم کنترلر اما چنین احساسی را در بر ندارد. برای بررسی این محصول، به مدت دو هفته از استیم ماشین به همراه کنترلر خاصی که داشت استفاده کردم تا زیر و بم آن را بشناسم اما نکات مثبتی که قابل اشاره باشند به ندرت خودی نشان می‌دادند. برآمدگی‌های عجیب در قسمت گریپ یا جایی که قرار است کنترلر در کف دست قرار بگیرد، کار را حتی برای کسانی که انگشت شست کشیده دارند هم دشوار می‌کند.
جایگاه دکمه‌های ABXY ابدا مناسب نیست و تاچ‌پدها نه سرعت ماوس را در اختیار کاربر قرار می‌دهند و نه دقت آنالوگ استیک‌ها را. در حقیقت استفاده از آن‌ها بیشتر شبیه به استفاده از نمایشگر موبایل است. هدف‌گیری در پابجی موبایل یا دیگر بازی‌های شوتر موبایلی را تصور کنید... حالا قرار است با پی سی گیمرهای مجهز به ماوس‌هایی با DPI بالا کانتر استرایک بازی کنید!
تنها بدعت قابل قبول والو در طراحی این کنترلر، پدال‌هایی است که در قسمت پشتی قرار گرفته‌اند و دو دکمه جدید در اختیار شما قرار می‌دهند. بسته به اختیاری که بازی‌ها به شما می‌دهند، می‌توانید دکمه‌ها را روی قابلیت‌های مختلف تنظیم کنید مثل پریدن، پرتاب نارنجک یا حتی سینه خیز رفتن.
از یغور بودن و بیش از اندازه حجیم بودن کنترلر گفتیم، فراموش نکنید که نگاهی هم به دکمه‌های LB RB LT RT بیندازید تا بهتر متوجه قصد طراحان آن شوید. گویا دست‌های سترگ و تنومند گیب نیول، مدیرعامل والو الگوی ساخت استیم کنترلر بوده.
تاچ‌پدها اما در هنگام چت کردن و وارد کردن اطلاعات به وسیله کیبورد مجازی کارایی مناسبی دارند که اگر به کار کردن با آن عادت کنید می‌توان لقب بهترین کنترلر برای چت کردن را به آن اعطا کرد. همین، نه بیشتر.
در این حالت کیبورد به دو بخش مجزا از هم تقسیم می‌شود (خط مشکی را در گیف بالا ببینید) و هر سمت از کیبورد به یکی از تاچ‌پدها اختصاص می‌یابد. هر نقطه از تاچ‌پد را که لمس کنید، انگشت مجازی‌تان روی یکی از دکمه‌ها قرار می‌گیرد و با فشردن تاچ‌پد، کلید فشرده می‌شود. ساده و جذاب است.
به وضوح، برتری این دستگاه به کنترلر متفاوتش نیست و احتمالا ترجیح می‌دهید که یک کیبورد و ماوس مجزا به آن وصل کنید تا خیال خودتان را از بابت لذت بردن از بازی‌ها راحت کنید.
سخت افزار استیم ماشین
این دستگاه از یک کارت گرافیک دستکاری شده GeForce GTX 750 Ti انویدیا بهره می‌برد که با دو گیگابایت رم GDDR5 همراه شده. نه خیلی قدرتمند برای امروز و نه خیلی ضعیف برای اجرای عمده بازی‌های چند سال اخیر.
در کنار آن گزینه‌های متنوعی برای انتخاب سی پی یو، رم و هارد دستگاه برای شما وجود دارد.
برای انتخاب هارد دو گزینه 500 گیگابایت و 1 ترابایتی را در اختیار دارید در حالی که رم دستگاه را می‌توان بین 4 و 8 گیگابایت انتخاب کرد. برای نیاز بازی‌های امروزی چندان بالا نیست اما باید توجه داشت که استیم ماشین Alienware برای سال 2015 است و مدت‌هاست که شرکت دِل آن را به روزرسانی نکرده.
برای سی پی یو نیز انتخاب‌های مرسوم Core i5 ،Core i3 و Core i7 موجود هستند که به ترتیب با 3، 6 و 8 مگ کش ارائه می‌شوند و سرعت پردازش 3.2، 3 و 3 گیگاهرتزی دارند. برجسته و قدرتمند نیست اما با توجه به قیمت پایه 450 دلاری کافی است.
خبری از درایو نوری نیست و هر نیازی دارید باید از طریق 4 درگاه یو اس بی (دو USB 2.0 و دو USB 3.0) برطرف کنید. یک ورودی و یک خروجی HDMI هم در قسمت پشتی دستگاه تعبیه شده. مابین پورت‌های HDMI و USB 3.0 نیز یک پورت خروجی صدای اوپتیکال و پورت RJ45 قرار گرفته‌اند.
طراحی این پی‌سی-کنسول ساده است و یک جعبه کوچک بیش نیست. دکمه روشن کردن دستگاه همان صورتک معروف آدم فضایی Alienware است و در قسمت چپ دستگاه یک بریدگی با لوگوی استیم، نشان می‌دهد که ماجرا چیست و این دستگاه چه هویتی دارد.
سیستم عامل استیم و نحوه اجرای بازی‌ها
استیم ماشین شرکت Alienware در چند مدل مختلف و با سخت افزارهای متنوع عرضه می‌شود. بنابراین به راحتی نمی‌توان در مورد عملکرد دستگاه حین اجرای بازی‌ها صحبت کرد. بسته به اینکه کدام کانفیگ سخت افزاری را انتخاب کنید، میزان فریم حاصل در بازی‌ها نیز بسیار متنوع خواهد بود.
اما اینجا بحث بر سر سخت افزار نیست. بگذارید از یک چالش مهم‌تر صحبت کنیم که به شکل عجیبی جلوی قدرتنمایی سخت افزار را گرفته است: سیستم عامل استیم یا تقریبا همان حالت Big Picture کلاینت استیم روی ویندوز.
شاید فکر کنید ساختن یک سیستم عامل مختص بازی‌های ویدیویی باعث شده تا عملکرد دستگاه حین اجرای بازی‌ها بهبود یابد و وقت آن رسیده باشد که گیمرها با ویندوز خداحافظی کنند اما نه چنین نیست و تیر توسعه دهندگان این سیستم عامل به سنگ خورد.
خروجی برخی از بازی‌ها مثل Counter-Strike: Global Offensive در مقایسه با ورژن ویندوزی تفاوت خاصی ندارد و به نرمی اجرا می‌شود ولی وقتی به سراغ بازی‌های سنگین‌تری نظیر Bioshock Infinite (انتشار در سال 2013 و پیش از عرضه استیم ماشین) یا Hitman (انتشار ابتدایی در سال 2016 و پس از عرضه استیم ماشین) می‌روید متوجه می‌شوید که اوضاع عجیب نا به سامان است. گاهی اوقات بعضی از بازی‌ها حتی در حالت Low و Very Low تمامی تنظیماتشان نیز قابل بازی نیستند و افت فریم‌های قابل توجهی را تجربه می‌کنند.
برای حل این مشکل اما می‌توان یک کار هوشمندانه کرد: سریعا به گوگل پناه ببرید و سرچ کنید که چطور می‌توان روی استیم ماشین، ویندوز نصب کرد. بله، بله، می‌دانیم که احتمالا برای فرار از پشت میز و صندلی نشینی و محیط ویندوز به استیم ماشین پناه آورده‌اید اما باید پذیرفت که سیستم عامل استیم در ارائه یک تجربه بی نقص یا دست کم، کم نقص شکست خورده.
نصب کردن ویندوز روی استیم ماشین احتمالا هوشمندانه‌ترین کاری است که در همان ابتدای راه اندازی محصول باید انجام بدهید و یک بار دیگر، فراموش نکنید که اگرچه دِل و والو قصد دارند استیم ماشین‌ها را به عنوان کنسول معرفی کنند اما این دستگاه‌ها یک پی‌سی جمع و جور در ردای کنسول هستند.
یکی دیگر از قابلیت‌هایی که سازندگان سیستم عامل استیم به آن می‌بالند، قابلیت استریم بازی‌ها از پی‌سی‌های دیگر حاضر در خانه روی استیم ماشین است. یعنی شما می‌توانید بازی را روی پی سی که در اتاق دارید اجرا کنید و ادامه ماجرا را روی استیم ماشین اتاق نشیمنتان پیگیری کنید. البته که ویژگی جالبی است اما اگر یک پی سی قدرتمند چند صد دلاری دارید، چرا باید هزینه کنید و یک استیم ماشین حداقل 500 دلاری بخرید؟
بازی‌ها
از 448 بازی موجود در اکانت استیم من، 154 بازی برای سیستم عامل استیم نیز پورت شده‌اند. اگر در نظر بگیریم این اکانت استیم همه مدل بازی‌هایی را در خود جای داده و از همه سبکی می‌توان دست کم چند بازی خوب را در آن پیدا کرد، به این نتیجه می‌رسیم که محدودیت سیستم عامل فراموش شده استیم غیر قابل انکار است.
سمت چپ تعداد بازی‌های ویندوزی و سمت راست تعداد بازی‌های پورت شده روی سیستم عامل استیم از همان لیست 448 تایی.
همه بازی‌های اکانت استیم شما روی سیستم عامل استیم قابل اجرا نیستند و این موضوع زمانی که لیست بازی‌های خودتان را بالا و پایین می‌کنید تا یکی را نصب کنید ولی متوجه می‌شوید برای سیستم عامل استیم پورت نشده واقعا آزار دهنده است.
ماجرا زمانی شکل ناخوشایندتری به خود می‌گیرد که متوجه شوید توسعه دهندگان دیگر میلی به ارائه پورتی جانبی برای سیستم عامل استیم ندارند و حتی والو هم دیگر پیگیر امر نیست.
راه حل اما همان کاری است که چند خط بالاتر ذکر شد. در اولین اقدام ویندوز نصب کنید. والو این سیستم عامل را رها کرده و احتمالا اوضاع آن بهتر نخواهد شد. پس از ظرفیت‌های موجود باید به نحوی دیگر استفاده کرد.
حرف آخر
دلیل آنکه به سراغ این دستگاه رفته‌ایم، نگاهی به سیستم عامل استیم و بررسی کنترلر مخصوص آن بوده. به خوبی آگاه هستیم که سخت افزار این دستگاه به نسبت فناوری هر لحظه در حال تغییر امروز کمی قدیمی شده اما برچسب قیمت مناسب آن در قیاس با سخت افزارهای فعلی را هم باید در نظر گرفت.
به هر حال استیم ماشین یک تجربه متفاوت در اختیار کاربران به خصوص پی سی گیمرهایی که می‌خواهند به اتاق نشیمن نقل مکان کنند می‌گذارد و در ارائه این تجربه تا حد امکان دست کاربر را هم باز گذاشته. می‌توانید کنترلرهای دیگر را روی آن تست کنید، می‌توانید ویندوز نصب کنید و حتی با ورودی HDMI آن را به یک مرکز سرگرمی مستقل تبدیل کنید.
همه این‌ها امکان پذیر است به شرطی که زمان بگذارید، آن را بشناسید و با توجه به قیمت مناسبی که دارد (حداقل قیمت جهانی که مناسب است، در بازار ایران اما هیچ چیز سر جای خودش نیست) از امکانات آن بهره بگیرید.
نکات منفی
- سیستم عامل استیم اصلا مناسب نیست
- بهتر است از ماوس و کیبورد یا کنترلرهای دیگر استفاده کنید
- سخت افزاری که قدیمی شده
- عدم امکان تغییر و ارتقای عمده قطعات سخت افزاری
- بازی‌های جدید روی سیستم عامل استیم عرضه نمی‌شوند
نکات مثبت
- یک پی‌سی جمع و جور برای اتاق نشیمن
- ویندوز عمده مشکلات را حل می‌کند
- این مطلب با همکاری فروشگاه 205Store تهیه شده است. برای تهیه کنسول و بازی ها می توانید از وبسایت Infikala دیدن کنید.
