"وَلَشت" در مسیر نابودی/ ۲ دهه زمین‌خواری در اطراف دریاچه

به گفته فعالان محیط‌زیست به دلیل برداشت بی‌رویه معادن شن و ماسه، زیر "دریاچه ولشت" در حال خالی شدن است و در صورتی که این اتفاق بیفتد، خطرات بیشماری برای مناطق اطراف دریاچه ایجاد می‌شود و از طرفی معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست هم نسبت به زمین‌خواری‌های گسترده در اطراف این دریاچه هشدار داده و خواستار ورود سازمان منابع طبیعی برای مقابله با این مسئله شده است.

به گزارش به نقل از ایلنا، دریاچه ولشت یکی از 10 دریاچه آب شیرین ایران و جزو 71 اثر ملی ایران و آثار طبیعی کشور به شمار می‌رود، این دریاچه از منحصر به فردترین دریاچه‌های آب شیرین کوهستانی محسوب می‌شود، اما این روزها خطر شکافتن و رانش دیواره کوهی در قسمت جلویی این دریاچه به دلیل افزایش فعالیت کارگاه‌های معدن شن و ماسه و برداشت از کوه‌های پایین‌دشت، این دریاچه را تهدید و خسارت جبران ناپذیری را به محیط زیست و اکوسیستم آن وارد می‌کند.

از بین رفتن بخش وسیعی از پوشش گیاهی منطقه به دلیل فعالیت معادن

کیوان بیگلریان (فعال محیط‌زیست) درباره وضعیت دریاچه ولشت گفت: با توجه به اینکه بهره‌برداری یکی از معادن شن و ماسه که به معادن پل‌ذغال معروف است، از ده هزار هکتار به حدود 70 هزار هکتار افزایش یافته و به محدوده گسل دریاچه برخورد می‌کند، همین امر باعث شده که روز به روز احتمال رانش زمین در این منطقه بیشتر شود.

وی ادامه داد: متاسفانه برخی سازما‌ن‌ها صرفا مجوز صادر می‌کنند و به تخریب‌های زیست محیطی ناشی از فعالیت این معادن اهمیت نمی‌دهند. دریاچه‌ ولشت سالانه پذیرای هزاران گردشگر ایرانی و خارجی‌ست، اما این دریاچه به دلیل ساخت و ساز‌های بی‌رویه و همچنین به دلیل برداشت‌های محلی‌ها از سنگ‌های منطقه و معادن شن و ماسه فعال در منطقه رو به تخریب و نابودی است.

این فعال محیط‌زیست در خصوص ریزگردهای ناشی از فعالیت این کارگاه‌ها تصریح کرد: متاسفانه پوشش گیاهی بخش وسیعی از منطقه و درختانی که از زمان نادرشاه کاشته شده بودند به دلیل فعالیت این معادن از بین رفته‌اند.

وی همچنین با اشاره به رانشی بودن زمین‌های اطراف دریاچه تاکید کرد: متاسفانه بر اثر برداشت بی‌رویه معادن شن و ماسه زیر دریاچه در حال خالی شدن است و در صورتی که این اتفاق بیفتد، دریاچه حرکت می‌کند و خطرات بیشماری برای مناطق اطراف دریاچه ایجاد می‌شود.

اگر چه پیشتر ابوالقاسم محمد پور، رئیس اداره محیط زیست شهرستان چالوس گفته بود؛ پل ذغال جزو عرصه‌های ملی و مناطق آزاد است و برای فعالیت معدن در این منطقه نیازی به استعلام از این نهاد نیست، اما مسعود باقرزاده کریمی معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست معتقد است؛ اگر این معادن وارد حریم 150 متری دریاچه شده‌اند باید برداشت از آنجا ممنوع شود.

زمین‌خواری در اطراف دریاچه ولشت

باقرزاده کریمی (معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست)درباره وضعیت دریاچه ولشت گفت: این دریاچه حدود 200 سال پیش از طریق یک واریزه ایجاد شده و رانش زمین باعث مسدود شدن رودخانه و بوجود آمدن دریاچه بوده است. در این دریاچه کوهستانی مطالعاتی بسیاری انجام شده است. همچنین گونه‌های باارزشی مانند اردک‌ماهی در این دریاچه وجود دارد.

معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: برنامه‌های طبیعت‌گردی سازمان میراث فرهنگی در حاشیه این دریاچه برگزار می‌شود. همچنین سازمان حفاظت محیط‌زیست با بوم‌گردی سازگار با دریاچه مخالفتی ندارد، اما خبر داریم که به شدت در حوضه این دریاچه زمین‌خواری اتفاق افتاده، البته این موضوع مربوط به یکی دوسال اخیر نیست بلکه نزدیک به دو دهه است که این اتفاق می‌افتد و این موضوع در حوزه اختیارات ما نیست و منابع طبیعی باید در این زمینه ورود کند.

باقرزاده کریمی با اشاره به جلوه‌های ویژه این نوع دریاچه‌ها در مناطق کوهستانی گفت: در مناطق کوهستانی اگرچه دریاچه‌ها کوچک هستند، اما از آنجا که آب را ذخیره کرده و به تدریج منابع آب‌های زیرزمینی را تامین می‌کنند به عنوان منابع آبی با ارزشی محسوب می‌شوند. حضور این دریاچه‌ها در مناطق کوهستانی باارزش هستند و صحبت‌های فعالان محیط‌زیست در خصوص حفظ ارزش‌های طبیعی و گونه‌های گیاهی و جانوری این منطقه صحیح است.

وی با بیان اینکه از جزییات گسترش معدن شن و ماسه بی‌خبر است، تصریح کرد: در قانون هرگونه تخریب در حریم دریاچه یا تالاب ممنوع است و سازمان محیط‌زیست باید از این تخریب‌ها جلوگیری کند. همچنین در حریم 150 متری دریاچه نباید کاربری غیرمجاز انجام شود، اما متاسفانه‌ کاربری‌ها در اطراف این دریاچه در حال فشرده‌تر شدن و محاصره دریاچه کوچکتر می‌شود.

معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه اطراف دریاچه واریزه است و خوشبختانه نمی‌توان در اطراف آن سازه‌هایی را ایجاد کرد، درباره رانش زمین‌های اطراف دریاچه گفت: همانطور که گفتم در جریان فعالیت معادن در آن منطقه نیستم و باید از اداره کل استان پیگیری شود، اما اگر مسئله رانش زمین مطرح شده احتمال می‌دهم کوه را از زیر خالی می‌کنند و این موضوع باعث رانش زمین می‌شود و اگر این اتفاق بیفتد، بسیار مخرب است و احتمالا وارد حریم 150 متری دریاچه شده‌اند، بنابراین باید برداشت از آنجا ممنوع شود.

اگرچه فرماندار چالوس در گفت‌وگویی اعلام کرده است که هر شرکت شن و ماسه‌ای که به سلامت محیط زیست و مردم آسیب وارد کند یا باید عملکردش اصلاح شود یا به حالت تعطیل درآید، اما همچنان نگرانی‌ها به دلیل فعالیت این معادن در این منطقه از سوی فعالان محیط‌زیست وجود دارد.

در صورت تایید خطرات توسط زمین‌شناسان، مانع ادامه فعالیت‌ها می‌شویم

حسینعلی ابراهیمی (کارنامی مدیر کل حفاظت محیط‌زیست مازندران) در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا گسترش فعالیت‌های برخی معادن شن و ماسه در اطراف دریاچه ولشت باعث ایجاد خسارت‌های جبران ناپذیر به اکوسیستم آن منطقه شده‌است، گفت: ما در سازمان نسبت به این اقدامات نگرانی‌هایی داشتیم و از آنجایی که بررسی‌های بیشتر نیازمند کارهای کارشناسی و تخصصی زمین‌شناسی است از همین‌رو نمونه‌هایی برای همکارانمان در حوزه صنعت، معدن و تجارت ارسال کردیم.

وی ادامه داد: منتظر هستیم تا پاسخ آزمایشات و بررسی‌ها برای ما از طرف اداره کل صنعت، معدن وتجارت در استان ارسال شود.

مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان مازندران خاطرنشان کرد: طبیعی است که فعالان محیط‌زیست در صورت بروز آسیب در یک منطقه یا احتمال وقوع آسیب واکنش نشان دهند و از مسئولان دقت عمل بیشتری بخواهند تا مخاطره‌ای اتفاق نیفتد.

ابراهیمی تصریح کرد: ما نیازمند بررسی تخصصی در خصوص این موضوع هستیم و نمی‌توانیم بدون بررسی‌های فنی اظهار نظر کنیم، اما در صورتی که باعث ایجاد مشکلاتی در محیط‌زیست شود، قطعا مانع ادامه فعالیت آنها خواهیم شد.