خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- زهرا بهرامی: گلستان در حالی بر اساس اعلام سازمان میراث فرهنگی جزو سه استان برتر از نظر فروش و بازارچه‌های صنایع دستی است که هنرمندان به نداشتن بازارچه‌های دائمی به ویژه در مرکز استان انتقاد دارند.
مطابق آمار منتشره از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان، حدود 17 هزار هنرمند صنایع دستی در استان شناسایی شده اند که در 23 رشته بومی و 47 رشته غیربومی مشغول فعالیت هستند.
تاکنون 22 صنایع دستی گلستان نشان ملی و سه اثر (جاجیم، نمد و زیورآلات ترکمن) نشان جهانی اصالت دریافت کرده‌اند و البسه سنتی، ابریشم بافی و رودوزی‌های گلستان هم در شرف دریافت نشان اصالت جهانی هستند.
وجود 17 هزار هنرمند، گویای ظرفیت بالای گلستان در تولید محصولات صنایع دستی است اما نبود بازارچه‌های دائمی فروش معضل اصلی هنرمندان است که مسافران و گردشگران از آن به عنوان ضعف بزرگ یاد می‌کنند.
پوریا امیری که از استان کرمانشاه به گلستان سفر کرده است، به خبرنگار مهر اظهار کرد: در چند روز اخیر از چند منطقه گردشگری گلستان بازدید کردیم اما در هیچ یک از شهرهای این استان بازارچه‌ای برای فروش سوغات و صنایع دستی وجود نداشت.
وی با اشاره به این‌که در مسیر بازدید از آبشار و جنگل شیرآباد هیچ غرفه و مغازه‌ای برای فروش صنایع دستی وجود نداشت، گفت: ابتدا فکر کردم این منطقه صنایع دستی خاصی نداد اما وقتی با اهالی بومی گفتگو کردم متوجه شدم، ابریشم بافی این منطقه (رامیان) مشهور است.
ضعف بزرگ گلستان در نداشتن بازارچه‌های فروش محصولات
وی از نبود بازارچه‌های موقت و دائمی فروش صنایع دستی به عنوان ضعف بزرگ این استان نام برد و افزود: از بازاریان و چند شهروند گلستانی آدرس فروشگاه عرضه محصولات صنایع دستی گلستان را گرفتیم و آن‌ها ما را به سمت پارک جنگلی کبودوال هدایت کردند.
امیری ادامه داد: در کمال تعجب دیدیم در غرفه‌های این منطقه گردشگری هم محصولات خاصی برای عرضه وجود ندارد و بیشتر غرفه‌ها به فروش خوارکی، کتاب و اسباب بازی اختصاص یافته است.
بسیاری از صنایع دستی گلستان یا در حال منسوخ شدن است یا بازاری برای فروش ندارد اما مسئولان به این موضوع باور ندارندوی اضافه کرد: تنها در یکی دو غرفه لباس‌های سنتی مردم منطقه عرضه می‌شد و متاسفانه نتوانستیم از صنایع دستی این استان چیزی به عنوان سوغات تهیه کنیم.
به گفته وی در تنها بازارچه مسیر ناهارخوران هم بیش از صنایع دستی گلستان، صنایع دستی سایر استان‌ها به ویژه مازندران عرضه می‌شد و بازار فروش لباس و خوراکی‌ها (ترشیجات) داغ‌تر بود.
مسافران و گردشگران تنها منتقدان نبود بازارچه‌های دائمی فروش محصولات صنایع دستی گلستان نیستند و بلکه هنرمندان صنایع دستی استان هم به این موضوع انتقاد دارند.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن هنرمندان و صنعت گران گلستان به خبرنگار مهر گفت: در سال 1385 گلستان دارای بازارچه دائمی فروش صنایع دستی بود و بعد از یک دهه پیشرفت نداشته و حتی به عقب بازگشته‌ایم.
سید حسن مرتضوی یادآور شد: آن زمان 60 غرفه برای فروش محصولات صنایع دستی استان فعال بود و حدود 80 نفر در این غرفه‌ها کار می‌کردند.
وی با بیان این‌که حدود 40 تا 50 نفر هم در مشاغل خانگی وابسته به صنایع دستی مشغول فعالیت بودند، گفت: خرگوش تپه گرگان (مکان بازارچه دائمی صنایع دستی گلستان در سال 1385) مسافرپذیر نبود اما با تبلیغات انجام شده، فروش خوبی داشتیم.
بازارچه انبار کالا شد
عضو هیئت‌مدیره انجمن هنرمندان کشور ادامه داد: بعد مدتی مکان بازارچه به انبار کالای شرکت تعاونی فرهنگیان تبدیل و هنرمندان آواره شدند و در نهایت پس از چند سال خانه تاریخی باقری‌ها مرمت و اوایل دهه 90 به عنوان بازارچه صنایع دستی افتتاح شد.
وی بااشاره به این‌که این بازارچه هم برای هنرمندان دائمی نبود، اضافه کرد: بازارچه ابتدا کارش را با 13 هنرمند شروع کرد اما در فاصله‌ای کوتاه تعداد هنرمندان مشغول در خانه باقری‌ها به 90 نفر رسید اما روزهای خوش دوام نیاورد و بازارچه دائمی صنایع دستی استان به بهانه مرمت از هنرمندان تحویل گرفته و به شربت خانه تبدیل شد.
مرتضوی با بیان این‌که در این سال‌ها بسیار پیگیر شدیم اما تلاش‌ها بی ثمر ماند، تصریح کرد: سال گذشته رایزنی‌های زیادی انجام شد تا خانه تاریخی فاطمی به بازارچه صنایع دستی تبدیل شود و پژوهشکده صنایع دستی استان را در آن راه اندازی کنیم اما پیگیری‌ها راه به جایی نبرد.
وی با اشاره به این‌که این وضعیت صنایع دستی در شأن استان هنرپرور گلستان نیست، بیان کرد: بسیاری از صنایع دستی گلستان یا در حال منسوخ شدن است یا بازاری برای فروش ندارد اما مسئولان به این موضوع باور ندارند.
این کاشیکار سنتی گلستان اضافه کرد: با عنوان بازارچه صنایع دستی در ناهارخوران و دیگر مسیرهای گردشگری گلستان غرفه ایجاد اما غرفه‌ها با لباس، موبایل، ترشیجات و خوراکی پر می‌شود و کمتر از 30 درصد آن به صنایع دستی اختصاص می‌یابد.
وی خاطرنشان کرد: اگر قرار است بازار تولید و فروش صنایع دستی گلستان رونق یابد باید هنرمندان در امور صنایع دستی دخیل باشند و امور به خودمان واگذار شود و مسئولان فقط حمایت و برنامه ریزی کنند.
در حالی که مرتضوی برای حل مشکلات تولید و فروش محصولات صنایع دستی گلستان به حمایت و برنامه ریزی مسئولان چشم امید دارد اما مدیرکل میراث فرهنگی گلستان از استقبال نکردن هنرمندان از حمایت‌ها در این حوزه گلایه دارد.
استقبال سرد هنرمندان گنبدکاووس از غرفه‌های رایگان
ابراهیم کریمی به خبرنگار مهر اظهار کرد: بر اساس اعلام سازمان، گلستان از نظر فروش و بازارچه‌ها جزو سه استان برتر کشور است و در سال‌های اخیر تلاش کردیم مشکلات کیفیت تولید، بسته بندی و فروش را حل کنیم و در این حوزه هزینه کرده و اعتبار گذاشتیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان با اشاره به این‌که با ایجاد مراکز تخصصی صنایع دستی در شهرستان‌ها، بخش قابل توجهی از مشکلات تولید و بسته بندی حل شد، افزود: در حوزه فروش هم تلاش کردیم هنرمندان را حمایت کنیم اما گاهی هنرمندان از این حمایت‌ها استقبال نمی‌کنند.
شغل مستقیم بسیاری از هنرمندان، صنایع دستی نیست و تلاش داریم با ایجاد بازارچه‌های دائمی و برندسازی در این حوزه گام‌های مثبتی برداریموی ادامه داد: در گنبدکاووس سرمایه‌گذار یک مجتمع تجاری در نزدیکی برج قابوس را متقاعد کردیم یک طبقه از مجتمع را به طور رایگان به مدت یکسال در اختیار هنرمندان قرار دهد.
کریمی با بیان این‌که از 70 واحد این مجتمع فقط پنج واحد فعال است، به دلیل این موضوع هم اشاره و اضافه کرد: شغل مستقیم بسیاری از هنرمندان، صنایع دستی نیست و تلاش داریم با ایجاد بازارچه‌های دائمی و برندسازی در این حوزه گام‌های مثبتی برداریم.
وی از اختصاص اعتبار 600 میلیون تومانی برای ایجاد بازارچه دائمی آق قلا خبر داد و گفت: مناقصه این پروژه برگزار و پیمانکار آن مشخص و عملیات اجرایی آن آغاز شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان بااشاره به این‌که به زودی بازارچه دائمی صنایع دستی در کردکوی هم راه اندازی می‌شود، تصریح کرد: تلاش داریم در محورهای گردشگری هر شهرستان یک مرکز تخصصی و بازارچه دائمی صنایع دستی ایجاد کنیم.
وی به موضوع بازارچه دائمی صنایع دستی گرگان هم اشاره و بیان کرد: از سه مسیر ایجاد بازارچه دائمی مرکز استان را پیگیر هستیم.
وی گفت: هفته گذشته اداره کل اوقاف و امور خیریه موافقت کرد که مکانی را برای ایجاد بازارچه دائمی صنایع دستی گرگان در اختیار هنرمندان قرار دهد و از رئیس هیئت‌مدیره انجمن هنرمندان و صنعت گران گلستان خواستیم هماهنگی‌ها را با اداره کل اوقاف انجام دهد.
کریمی با بیان این‌که استاندار هم پیگیر ایجاد بازارچه دائمی صنایع دستی در استان است، اضافه کرد: به تازگی استاندار با سعیدی کیا، رئیس بنیاد مستضعفان مکاتبه‌ای داشتند تا بتوانیم محدوده دهکده گردشگری که نوروزگاه گرگان در آن برپا شده بود به ایجاد بازارچه دائمی صنایع دستی گلستان اختصاص یابد.
وی تصریح کرد: همچنین به شهرداری گرگان پیشنهاد دادیم زمین گاراژ مهرآیین که سه دانگ آن توسط میراث فرهنگی تملک شده است به بخش خصوصی واگذار شود و یک طبقه از بنای ساخته شده در آن به بازارچه دائمی اختصاص یابد.
کریمی از تلاش برای ایجاد مراکز تخصصی و بازارچه‌های دائمی صنایع دستی در شهرستان‌ها خبر می‌دهد در حالی که هنرمندان نبود حمایت‌های لازم و نداشتن بازارچه‌های فروش را معضل اصلی این حوزه می‌دانند و معتقدند شرایط گلستان نسبت به یک دهه گذشته در ایجاد بازارچه‌های دائمی بغرنج‌تر شده و بسیاری از صنایع دستی استان به دلیل نداشتن فروش کافی در حال منسوخ شدن هستند و این حوزه نیازمند حمایت و برنامه ریزی با مشارکت هنرمندان است.
