صحابه

صحابه یا صحابی عنوان فخیمی است که جز فرهیختگان مقام رسالت را نشاید. از این رو در توصیف و تعریف صحابه، چه از پیامبر اکرم و چه از ائمه اطهار، توصیه های اکید شده و حرمت آنان را واجب شمرده اند

از این پس برآنیم که در گرایش های پنجگانة دروس معارف اسلامی به معرفی واژه های تخصصی بپردازیم. در این شماره با واژة «صحابه» از واژه های تخصصی گرایش تاریخ اسلام آشنا می شویم.

طلوع خورشید روز چهارشنبه (16/2/77) با وزش باد بهاری همراه بود، طبق برنامه باید در آن روز در دو دانشگاه که هر دو بیرون از امان قرار دارند، سخنرانی کنیم، یکی از آن دو، «دانشگاه آل البیت علیهم السلام » در شهر «مفرق »، واقع در شمال «اردن »، دیگری دانشگاه «جرش »، واقع در استان «جرش » است و هر دو برنامه باید طرف صبح انجام گیرد، موضوع سخن دردانشگاه نخست ...

پس از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله ، جانشینی ایشان مهم ترین مسأله ی مطرح در جامعه ی اسلامی بود. علاوه بر امام علی علیه السلام به عنوان چهره ی شاخص اهل بیت علیهم السلام گروه ها و جریانات فکری دیگری مدعی دستیابی به خلافت بودند

پس از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله ، جانشینی ایشان مهم ترین مسأله ی مطرح در جامعه ی اسلامی بود. علاوه بر امام علی علیه السلام به عنوان چهره ی شاخص اهل بیت علیهم السلام گروه ها و جریانات فکری دیگری مدعی دستیابی به خلافت بودند

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

نویسنده معتقد است این روند با منع از کتابت و نقل روایات پیامبر (ص) و سپس در دوران بعد جعل احادیث به هدف تقلیل نقش و شخصیت اهل بیت (ع) و توجیه حکومت خویش ادامه یافت و در عصر خلیفه سوم به شدت به آن دامن زده شد

اخیرا بعضی از اهل سنت، شیوه انتخاب خلفای اولیه را مبتنی بر اصل دموکراسی دانسته و به آن افتخار کرده اند و در کشور ما برخی از مخالفان دموکراسی به همین دلیل دموکراسی در سقیفه را عامل انحراف حکومت اسلامی پس از پیامبرعلیه السلام دانسته اند; حال آنکه شرایط و قرائن بسیار نشان می دهد که نه تنها در سقیفه رای مردم هیچ دخالتی نداشت، بلکه در انتخاب خلیفه دوم ...

صحابه نگاری به عنوان بخشی از علم رجال، ارتباط تنگاتنگی با حوزه سیره شناسی و حدیث دارد. حقیقت آن است که علما و مورخان در این حوزه، تلاش وسیعی کرده اند و حجم عظیم کتاب هایی که به گونه ها و از زاویه های مختلف به این موضوع پرداخته اند شاهد این مدعاست

در بخش نخست، نگاهی گذرا به سیر تدوین صحابه نگاری از قرن نخست تا قرن هفتم، یعنی تا عصر ابن اثیر و کتاب اسدالغابه فی معرفة الصحابه داشتیم